Каримова Зухра Шамсиддин қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи): “Янги Ўзбекистонда гиёҳвандликка қарши курашнинг маънавий-маърифий омиллари: ижтимоий-фалсафий таҳлил” 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Fal904
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Наманган давлат университети PhD.03/30.04.2021.F.76.06.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Дехканов Наримон Бурхонжонович сиёсий фанлар доктори(DSc), профессор
Расмий оппонентлар: Гʻаниев Баходиржон Садикжанович, фалсафа фанлари доктори(DSc), профессор, Рахмонов Суннатилла Мавлонович, фалсафа фанлари доктори(DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Янги Ўзбекистонда гиёҳвандликка қарши курашнинг маънавий-маърифий омилларини ижтимоий-фалсафий жиҳатдан очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ёшлар ижтимоий онгида аксиологик иммунитетни такомиллаштириш, ижтимоий тафаккурда дунёқарашнинг рационал ва праксиологик жиҳатларини ривожлантириб, гиёҳвандликка қарши курашнинг ментал хусусиятларига ижобий таъсир қилувчи натижадор омил эканлиги очиб берилган;
жамиятда гиёҳвандликка қарши кураш стратегияларига ижтимоий таъсир этувчи, регулятив (назорат қилувчи), интеграторлик (бирлаштирувчи), легитимлик (қонунлаштирувчи) функсияларини ривожлантириш, атрибутив категориялар (ижтимоийлашув, жамоавийлик, ижтимоий назорат ва консолидация)нинг маданий трансформациясига интенсив ижобий таъсири фалсафий асосланган;
ўзбек контекстида ёшлар ўртасида гиёҳвандликка қарши кураш комплаенс фаолиятнинг институционал (тенглик, қонунийлик, адолат) мезонларини ривожлантириш, ёшларда ижтимоий ишончни мустаҳкамлаб, шахсда статик (мавжуд қонунлар) ҳамда динамик (жамиятнинг ривожланиши қонунлари) қонунларга нисбатан ахлоқий масъулиятни ошириши очиб берилган;
жамиятда анъанавий-ахлоқий қадриятларни ривожлантириш, ёшлар онгида гиёҳвандликни идрок этиш кўникмасини мустаҳкамлаб, гиёҳвандликка қарши кураш ҳуқуқий жавобгарлик ва ижтимоий муросасиз муҳитни юзага келтирувчи ижтимоий фаол шахс позициясини шакллантириш аниқланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ёшлар ўртасида гиёҳвандликка қарши курашишнинг ижтимоий-фалсафий таҳлили юзасидан олиб борилган илмий-тадқиқот натижалари асосида:
ёшлар ижтимоий онгида аксиологик иммунитетни такомиллаштириш, ижтимоий тафаккурда дунёқарашнинг рационал ва праксиологик жиҳатларини ривожлантириб, гиёҳвандликка қарши курашнинг ментал хусусиятларига ижобий таъсир қилувчи таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг “Ички ишлар органларида Ватанга ва халққа садоқат билан хизмат қилиш-олий бурчимиз” шиори остида “Ватанпарварлик ойлиги”ни ўтказиш тўгʻрисида”ги ҳамда 2023 йил 11 апрел кунидаги “Маънавият ойлигини ўтказиш тўгʻрисида”ги фармойишлари ҳамда уларни амалга ошириш бўйича дастурлар лойиҳасини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг 2024-йил 24-сентябрдаги 2/2474-сон далолатномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклиф ва тавсияларидан вазирлик тасарруфида ўтказиладиган профлактик тадбирларнинг самарадорлигини ошишига хизмат қилган;
жамиятда гиёҳвандликка қарши кураш стратегияларига ижтимоий таъсир этувчи, регулятив (назорат қилувчи), интеграторлик (бирлаштирувчи), легитимлик (қонунлаштирувчи) функсияларини ривожлантириш, атрибутив категориялар (ижтимоийлашув, жамоавийлик, ижтимоий назорат ва консолидация)нинг маданий трансформациясига интенсив ижобий таъсирига доир хулоса ва таклифларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг 5-йўналишида белгиланган “Жамиятда соғлом ижтимоий-маънавий муҳитни таъминлаш масалалари” 24-банди “Жамиятда ижтимоий-маънавий муҳит барқарорлигини таъминлашга қаратилган илмий асосланган мониторинг ҳамда социологик тадқиқотларни тизимли ташкил қилиш ва ўтказиш чораларини кўриш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 8 октябрдаги 391/1-сон далолатномаси). Натижада ёшлар ўртасида гиёҳвандликни олдини олиш ва ижтимоий соғломлаштиришга хизмат қилган;
ўзбек контекстида ёшлар ўртасида гиёҳвандликка қарши кураш комплаенс фаолиятнинг институционал (тенглик, қонунийлик, адолат) мезонларини ривожлантириш, ёшларда ижтимоий ишончни мустаҳкамлаб, шахсда статик (мавжуд қонунлар) ҳамда динамик (жамиятнинг ривожланиши қонунлари) қонунларга нисбатан ахлоқий масъулиятни оширишига олиб келишига доир таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Халқ демократик партияси марказий кенгаши фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Халқ демократик партияси марказий кенгашининг 2024-йил 8 ноябрдаги 1-466-сон далолатномаси). Натијада, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари, давлат хокимияти идоралари, сиёсий партиялар, нодавлат ва нотижорат ташкилотлар, ўзини ўзи бошқариш органлари фаолияти самарадорлигини оширига хизмат қилган;
жамиятда анъанавий-ахлоқий қадриятларни ривожлантириш, ёшлар онгида гиёҳвандликни идрок этиш кўникмасини мустаҳкамлаб, гиёҳвандликка қарши кураш ҳуқуқий жавобгарлик ва ижтимоий муросасиз муҳитни юзага келтирувчи ижтимоий фаол шахс позициясини шакллантиришига оид таклиф ва хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг “Ички ишлар органларида Ватанга ва халққа садоқат билан хизмат қилиш-олий бурчимиз” шиори остида “Ватанпарварлик ойлиги”ни ўтказиш тўгʻрисида”ги ҳамда 2023 йил 11 апрел кунидаги “Маънавият ойлигини ўтказиш тўгʻрисида”ги фармойишлари ҳамда уларни амалга ошириш бўйича дастурлар лойиҳасини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг 2024-йил 24-сентябрдаги 2/2474-сон далолатномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклиф ва тавсияларидан вазирлик тасарруфида ўтказиладиган профлактик тадбирларнинг самарадорлигини ошишига хизмат қилган.