Жаксимуратова Элмира Сарсеновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қорақалпоқ халқ анъаналари асосида мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсини ривожлантиришнинг психологик хусусиятлари”. 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.PhD/P320.
Илмий раҳбар:  Сапаров Шингиз Бахиевич, психология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.10.2024.P.72.06.
Расмий оппонентлар: Ғофуров Азизбек Умаржонович, психология фанлари доктори (DSc), доцент, Шадиев Феруз Джахонович, психология фанлари бўйича фалсафа фанлари доктори (PhD).
Етакчи  ташкилот:  Маъмун университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қорақалпоқ халқ анъаналари асосида мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсини ривожлантиришнинг психологик хусусиятлари асосида амалий тавсийалар ишлаб сҳиқишдан иборат.
III.  Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсининг ривожланишига қорақалпоқ халқ анъаналарини таъсири тарбиячи-ота-она-бола муносабатларида миллий қадриятларни устувор намоён бўлишидаги дифференциал фарқларга асосланиб “сагийра”  ва  “кабийра” жараёнидаги миллий қадриятларга қизиқиш мотивацияси, ўзаро муносабатлардаги ижтимоий фаоллик хусусиятлари билан детерминациялашганлиги далилланган;  
қорақалпоқ халқ анъаналари таъсирида боладаги ижтимоий идентивликни шаклланиши миллий қадриятларга қизиқиш ва урф-одатларни ўрганиш мотивацияси “ўзини қадрлаш”, “ўзини ҳурмат қилиш”, “ўзига ишонч”ни ривожланишига олиб келишига асосланиб шахснинг ўзига берадиган баҳосини “этник Мен” ракурсида ифодаланишига боғлиқ эканлиги далилланган;
қорақалпоқ халқ анъаналарига кўра, оилавий муносабатлардаги миллий қадриятлар, урф-одатлар трансмиссияси интеллектуал қизиқувчанликни этник идентификация ракурсида ифодаланишига таъсир этганлиги туфайли  болаларнинг “сагийра” жараёни “семантик ва образли мослашувчанлик” билан уйғун намоён бўлиши исботланган; 
қорақалпоқ халқ анъаналари асосида мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсини ривожлантиришда миллий қадриятларни билишга интилишдаги когнитив, оиладаги тарбиявий таъсирнинг хулқ-атвор, ўзаро муносабатлардаги ҳиссий жиҳатларни барқарорлаштириш муҳимлиги туфайли ахлоқий тушунчалар тизимининг дифференциал компонентларига коррексион-адаптив таъсир этиш зарурати исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Қорақалпоқ халқ анъаналари асосида мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсини ривожлантиришнинг психологик хусусиятлари юзасидан оътказилган илмий тадқиқот натижалари асосида: 
мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсининг ривожланишига қорақалпоқ халқ анъаналарини таъсири тарбиячи-ота-она-бола муносабатларида миллий қадриятларни устувор намоён бўлишидаги дифференциал фарқларга асосланиб  “сагийра”  ва  “кабийра” жараёнидаги миллий қадриятларга қизиқиш мотивацияси, ўзаро муносабатлардаги ижтимоий фаоллик хусусиятлари билан детерминациялашганлиги далилланганлигига оид маълумотлар Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-апрелдаги ПМ-333-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 7-апрелдаги ПМ-333а-сон маълумотномаси). Натижада мактабгача тарбия ёшидаги боларда Қорақалпоқ халқ анъаналарига йўналганликнинг ўзига хос жиҳатларини аниқланган;
қорақалпоқ халқ анъаналари таъсирида боладаги ижтимоий идентивликни шаклланиши миллий қадриятларга қизиқиш ва урф-одатларни ўрганиш мотивацияси “ўзини қадрлаш”, “ўзини ҳурмат қилиш”, “ўзига ишонч”ни ривожланишига олиб келишига асосланиб шахснинг ўзига берадиган баҳосини “этник Мен” ракурсида ифодаланишига боғлиқ эканлиги далилланганлигига оид маълумотлар Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-апрелдаги ПМ-333-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 7-апрелдаги ПМ-333а-сон маълумотномаси).  Натижада мактабгача тарбия ёшидаги болаларнинг Қорақалпоқ халқ анъаналарига йўналганлигининг шахсни ўзига берадиган баҳосига боғлиқлигини тадқиқ этилган;
қорақалпоқ халқ анъаналарига кўра, оилавий муносабатлардаги миллий қадриятлар, урф-одатлар трансмиссияси интеллектуал қизиқувчанликни этник идентификация ракурсида ифодаланишига таъсир этганлиги туфайли  болаларнинг “сагийра” жараёни “семантик ва образли мослашувчанлик” билан уйғун намоён бўлиши исботланганлигига оид маълумотлар Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-апрелдаги ПМ-333-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 7-апрелдаги ПМ-333а-сон маълумотномаси). Натижада болалардаги халқ анъаналарига йўналганликнинг тасаввурлар даражасини ривожланишига таъсирини аниқланган;
қорақалпоқ халқ анъаналари асосида мактабгача тарбия ёшидаги бола шахсини ривожлантиришда миллий қадриятларни билишга интилишдаги когнитив, оиладаги тарбиявий таъсирнинг хулқ-атвор, ўзаро муносабатлардаги ҳиссий жиҳатларни барқарорлаштириш муҳимлиги туфайли ахлоқий тушунчалар тизимининг дифференциал компонентларига коррексион-адаптив таъсир этиш зарурати исботланганлигига оид маълумотлар Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-апрелдаги ПМ-333-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 7-апрелдаги ПМ-333а-сон маълумотномаси). Натижада болалардаги халқ анъаналарига йўналганликнинг ахлоқий тушунчалар тизимига боғлиқ жиҳатларини тадқиқ этиш орқали амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.