Сайлиев Фарид Олтибой ўғлининг
Фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Паст тезликли энергия оқимларида самарали ишловчи муқобил энергия манбаи генератори конструксиясини такомиллаштириш”, 05.05.06 – “Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2PhD/Т2902.
Илмий раҳбар: Садуллаев Насулло Нематович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат техника университетида.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро муҳандислик-технология институти, PhD.03/27.09.2024.Т.101.05
Расмий оппонентлар: Пирматов Нурали Бердиёрович - техника фанлари доктори, профессор, Самиев Камолиддин Аъзамович - техника фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Энергетика   муаммолари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқот мақсади: паст тезликли сув ва шамол оқимларида электр энергиясини ишлаб чиқариш самарадорлигини, генератор конструксиясини такомиллаштириш орқали оширишдан иборат.
III. Татқиқотнинг илмий янгилиги:
илк маротаба ҳозирги кундаги мавжуд сув ва шамол турбиналари учун, ҳосил бўладиган айланма ҳаракатни, электр генератор қарама-қарши ҳаракатида ротор ва статор айланиш тезликларини бир қийматда бўлишини таъминлаш орқали, генератор чиқишидаги кучланиш сифатини барқарор сақлашга мўлжалланган ростловчи қурилма ишлаб чиқилган (ФАП 2657, 2025 й); 
паст босимли сув ва кичик тезликли шамол оқимларида самарали ишлашни таъминловчи ротори ва статори бир-бирига қарама қарши айланувчи кўп қутбли электр генераторнинг мақбул конструктив ўлчамларини генератор чиқиш кучланишига таъсир этувчи омилларни максимал қамраб олган ҳолда, конструксияси ишлаб чиқилган;
ротори ва статори бир-бирига қарама-қарши айланувчи кўп қутбли электр генераторнинг чиқиш кучланиши ва фойдали иш коеффициентини конструктив параметрларига боғлаган ҳолда аниқловчи математик ифода ҳамда экспериментал тадқиқотлар натижалари асосида, электр генераторни чиқиш параметрларини ҳисобловчи эмперик тенглама яратилган;
генераторни барқарор иш режимида максимал самарадорлик билан ишлашини таъминловч ротори ва статори қарама-қарши айланувчи генераторни ҳаракатга келтирувчи турбиналар диаметрларининг оптимал нисбатлари, радиал генераторлар учун Срс/Срр=1.16 ва аксиал генераторлар учун Сас/Сар=1.56 эканлиги аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши: Паст босимли сув ва кичик тезликли шамол оқимларида самарали ишловчи электр генератор конструксиясини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
паст тезликда ишловчи аксиал генератор конструксияси учун Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделига патент олинган (№ ФАП2657, 2025-йил 3-феврал). Натижада, 20 кW қувватли қурилманинг паст босимли сув ва кичик тезликли шамол оқимларида стандарт қурилмага нисбатан йилига 12336,63 кWҳ ортиқча электр энергияси ишлаб чиқаришга ҳамда 21,62 тоннадан ортиқ (CО2) газини атмосферага чиқариб юборилишининг олдини олишга эришилган;
радиал ўқли генератор қурилмаси Бухоро вилояти Қоракўл туманидаги “Янгибой Очил ғаллакор” ва “Кумуш тола пахтакор” МЧЖларда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2025-йил 26-февралдаги № 04-13-909 -сонли маълумотномаси). Натижада, ички ёнув генераторига нисбатан йиллик 81 миллион сўм иқтисодий самарадорликка эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish