Ахмедов Хамидулла Абдухошимовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Тозалаш камерали аррали жин параметрларини ҳисоблаш ва конструксиясини ишлаб чиқишнинг илмий-техник ечимлари”, 05.02.03 – “Технологик машиналар. Роботлар, мехатроника ва робототехника тизимлари” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.DSc/Т503
Илмий маслаҳатчи: Мухаммадиев Давлат Мустафаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси М.Т.Ўрозбоев номидаги Механика ва иншоотлар сейсмик мустаҳкамлиги институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Толали экинлар илмий тадқиқот институти” DSc.30/30.11.2021.Т.141.01
Расмий оппонентлар: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноати институтидан т техника фанлари доктори, профессор Росулов Рузимурад Хасанович, Тошкент давлат техника университетидан техника фанлари доктори, доцент Ахмедов Азамат Хаитович ва Жиззах политехника институтидан техника фанлари доктори, доцент Эгамбердиев Фазлиддин Отакулович.
Этакчи ташкилот: Фарғона давлат техника университети.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пахтани дастлабки қайта ишлаш технологияси талабларига жавоб берадиган ресурстежамкор тозалаш сексияли аррали жиннинг конструксиясини илмий техник ечимлари асосида ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жин колосник панжараси ва ташлаб берувчи барабанда пахта ҳаракатини моделлари қурилди ва геометрик ҳамда кинематик параметрлари асосланди;
тола ажратиш жараёнинда пахтаги таъсир этувчи кучларни ҳисобга олиниб жин фартуги ва бруси юзасидаги ҳаракатини ифодаловчи математик модел ишлаб чиқилди ва хомашё камерасининг кўндаланг кесим шаклининг рационал параметрлари асосланди;
янги конструксиядаги тозалаш камерали аррали жиннинг машина агрегат модели асосида энергетик кўрсаткичларини ва юритмани расионал параметрлари асосида ишчи камера ишлаб чиқилган;
пахтани аррали цилиндр юзасига ташлаб берувчи барабан ва аррали цилиндрнинг ўзаро самарали жойлашув параметрлари ҳамда янги конструксиядаги аррали жин колосник панжарасининг мустаҳкамлик кўрсаткичлари аниқланди;
ўтказилган назарий ва кўп факторли тажрибалар асосида аррали жиннинг энергия самарадор, ресурстежамкор ва тола сифатини таъминловчи конструксияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Тозалаш камерали тола ажратгич машинаси учун такомиллаштирилган ишчи камеранинг ресурстежамкор конструксиясини ишлаб чиқиш натижалари асосида:
пахта тозалаш корхоналари учун пўлат колосникларнинг янги конструксияси учун Интеллектуал мулк агентлигидан ихтирога ИАП 07202 (2022) Ўзбекистон Республикаси патенти олинган. Ушбу конструксияларни қўллаш натижасида янги конструксиядаги колосникни брусга маҳкамлаш реакция кучи мавжуд икки таянчли колосникка нисбатан 3,5 мартага ошириш, нормал кучланиш еса 3,4 мартага камайтириш имкони яратилган;
тозалаш камерали аррали жин ишчи камерасининг янги шакли «Андижон 1-сон пахта тозалаш» корхонасида жорий етилган («Ўзпахтасаноат» АЖнинг 2020 йил 30 июлдаги 03-18/2055-сон маълумотномаси). Натижада ишчи камера шаклининг юзаси 25,5% камайиши ҳисобига аррали жин иш унумдорлигини 12,5% оширишга ва енергия сарфини 8,8% камайтиришга еришилган;
“АПК Бўка” МЧЖ тизимидаги Бўка пахта тозалаш корхонасида такомиллаштирилган аррли жин ишчи камераси ишлаб чиқаришга жорий қилинган (“АПК Бўка” МЧЖ тизимидаги Бўка пахта тозалаш корхонасини жорий етиш бўйича синов баённомаси”. 2023 йил 10 октябр. Ўзбекистон пахта-тўқимачилик уюшмаси кластерлари маълумотномаси” 2023 йил 21 декабрдаги 03/22-1104-сон). Натижада аррали жиннинг янги конструксиядаги ишчи камерасининг кинематик, технологик, конструктив ва енергетик кўрсаткичларининг муқобил қийматларини аниқлаш имкони берган.