Абдуқодиров Нурзод Шавкатжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қуритувчи қурилма барабанини иш режимлари ва параметрларини асослаш”, 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Т4278.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Мансуров Мухторжон Тохиржонович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-қурилиш институти, PhD.03/30.12.2019.Т.90.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Ризаев Анвар Абдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Рахматов Орифжон, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Шоли қуритиш қурилмаси конструксиясини такомиллаштириш ва технологик иш режимларини асослаш орқали шоли қуритишда энергия тежамкорликни ва иш унумини оширишдан иборат.
III. Диссертация тадқиқотининг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
шолини конвектив усулда қуритадиган қуритиш қурилмаси сеткали дон тутқичидаги поғоналар сони ва сеткаси тешигининг катта диагонали 14 мм бўлиши лозимлиги барабаннинг фойдаланиладиган юзасини ошириш ҳамда шолини қуритилиш меъёрида бўлиш шартидан аниқланган;
такомиллаштирилган шоли қуритиш қурилмасининг горизантал текисликка нисбатан қия жойлашган, айланма ҳаракат қилувчи цилиндрсимон барабанининг диаметри ва узунлигини аниқлаш имконини берадиган аналитик ифодалар қурилманинг бир соатлик иш жараёнидаги буғлатилган намлик миқдорини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
қуритиш қурилмаси барабанининг айланишлар сонини аниқлаш имконини берадиган аналитик ифода шоли ва металл орасидаги ишқаланиш коеффициенти ҳамда бир ўтишда шолини озиқ-овқат, уруғлик хусусиятларини таъминлайдиган намликкача қуритиш шартини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
шоли қуритиш қурилмасида шолини талаблар даражасида қуритилишини таъминловчи барабаннинг горизантал текисликка нисбатан ўрнатилиш бурчаги, айланишлар сони, сеткали дон тутқич сетка тешигининг катта диагонали ва калорифер тирқишидан чиқаётган иссиқлик агенти тезликларининг мақбул қийматлари унга қўйилган агротехник талабларни сифатли бажарилишини таъминлаш шартидан келиб чиққан ҳолда аниқланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Шолини қуритиш қурилмасида кам энергия сарфляган ҳолда қуритишнинг юқори самарадорлигини таъминлаш бўйича олинган натижалар асосида:
уч поғанали сеткали дон тутқич билан жиҳозланган такомиллаштирилган барабанли шоли қуритиш қурилмаси Фарғона вилояти Боғдод туманидаги “Махмуджон Туйчиев” фермер хўжалигида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024 йил 23-октябрдаги 05/04-04-533-сон маълумотномаси). Натижада, шоли ҳамда иссиқлик агентининг ўзаро таъсирлашиш вақти ортиши ҳисобига шолининг қуритилиш сифатини 10-15 фоизга ошириш имконияти яратилган;
шолини конвектив усулда қуритадиган ва сеткали дон тутқич сеткасининг катта диагонали 14 мм бўлган барабанли шоли қуритиш қурилмаси Фарғона вилояти Боғдод туманидаги “Икромиддин пахтазори” фермер хўжалигида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024 йил 23-октябрдаги 05/04-04-533-сон маълумотномаси). Натижада, барабаннинг фойдаланиш юзаси ортиши ҳамда шолини бир ўтишда қуритилиши таъминланганлиги ҳисобига мавжуд қурилмага нисбатан меҳнат сарфини 15,2 фоизга, эксплуатацион харажатларни эса 16 фоизга камайтиришга эришилган.