Sharapova Nigina Kadirovnaning 
 falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqidagi e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: “Mintaqani barqaror rivojlantirish mexanizmi samaradorligini oshirish yo‘nalishlari”, 08.00.12 – Mintaqaviy iqtisodiyot  (iqtisodiyot fanlari). 
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2025.2.PhD/Iqt360. 
Ilmiy rahbar:  Yavmutov Dilshod Shoyimardonkulovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor. 
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, DSc.03/27.09.2024.I.72.05.
Rasmiy opponentlar: Nizomov Asliddin Badriddinovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Askarov Nazimjon Niyozovich iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi  tashkilot:  Qarshi davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: O‘zbekistonda mintaqani barqaror rivojlantirish mexanizmi samaradorligini oshirish yo‘nalishlari bo‘yicha ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III.  Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
hududlar barqaror rivojlanish baholash uslubiyoti iqtisodiy, qishloq xo‘jaligi, turizm salohiyati, innovatsion rivojlanish, ekologik barqarorlik, ijtimoiy rivojlanish yo‘nalishlari bo‘yicha ko‘p omilli integral ko‘rsatkichlarni tarmoqlararo muvofiqlashtiruvchi va kompleks yondoshuvga asoslanuvchi “MCDA” usuli orqali takomillashtirilgan;
hududlarniing “yashil” investision salohiyatini baholashda “ESG” tamoyillariga asoslanuvchi 5 (juda yuqori), 4 (yuqori), 3 (o‘rtacha), 2 (o‘rtachadan past), 1 (past) yulduzli hududlarga ajratish taklifi asoslangan;
qishloq hududlarida “bir kontur – bir mahsulot” tamoyiliga asoslangan holda barqaror rivojlanishni qo‘llab-quvvatlash orqali hududlarning mahsulot ishlab chiqarish zanjirini shakllantirishdagi nisbiy va mutloq ustunliklaridan foydalanish samaradorligini oshirish taklifi asoslangan;
O‘zbekistonda mintaqani barqaror rivojlantirish muxanizmi samaradorligini oshirishning 2025–2030-yillarga mo‘ljallangan inersion, bazaviy va mobilizatsion ssenariyalariga asoslangan prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Mintaqani barqaror rivojlantirish mexanizmi samaradorligini oshirish yo‘nalishlari borasida ishlab chiqilgan takliflar asosida:
hududlar barqaror rivojlanish baholash uslubiyoti iqtisodiy, qishloq xo‘jaligi, turizm salohiyati, innovatsion rivojlanish, ekologik barqarorlik, ijtimoiy rivojlanish yo‘nalishlari bo‘yicha ko‘p omilli integral ko‘rsatkichlarni tarmoqlararo muvofiqlashtiruvchi va kompleks yondoshuvga asoslanuvchi “MCDA” usuli orqali takomillashtirish taklifidan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 21 fevraldagi 83-sonli “2030 yilgacha bo‘lgan davrda Barqaror rivojlanish sohasidagi milliy maqsad va vazifalarni amalga oshirishni jadallashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarorining 2.a bandining 2-xatboshisini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhoffaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2025 yil 14 maydagi 03-03/1-03/3-4624-son ma'lumotnomasi). Ushbu taklifni amaliyotga joriy etilishi hududiy dasturlarni tarmoqlararo muvofiqlashtirish va Milliy barqaror rivojlanish maqsadlarini amalga oshirishda kompleks yondashuvlarni ishlab chiqish imkonini beradi;
hududlarniing “yashil” investision salohiyatini baholashda “ESG” tamoyillariga asoslanuvchi 5 (juda yuqori), 4 (yuqori), 3 (o‘rtacha), 2 (o‘rtachadan past), 1 (past) yulduzli hududlarga ajratish taklifidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024 yil 20 dekabrdagi PF-223-sonli “Hududlarda yuqori iqtisodiy o‘sish va aholi baandligini ta'minlashning yangi tizimini yo‘lga qo‘yish hamda bu borada mahalliy hokimliklarning roli va mas'uliyatini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni, 2-ilovasi 8-bandini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhoffaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2025 yil 14 maydagi 03-03/1-03/3-4624-son ma'lumotnomasi). Ushbu taklif respublika hududlarida qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish ulushini har yili 5-10 foizga oshirishni ta'minlashda yangi quriladigan va mavjud bino-inshootlar hamda xonadonlarda energiya samaradorlikni oshirishga qaratilgan quyosh panellari, geliokollektorlar va issiqlik nasoslarini o‘rnatish, «yashil makon» va boshqa yashil loyihalar doirasidagi tadbirlarni sifatli amalga oshirishga xizmat qiladi;
qishloq hududlarida “bir kontur – bir mahsulot” tamoyiliga asoslangan holda barqaror rivojlanishni qo‘llab-quvvatlash orqali hududlarning mahsulot ishlab chiqarish zanjirini shakllantirishdagi nisbiy va mutloq ustunliklaridan foydalanish samaradorligini oshirish taklifidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024 yil 20 dekabrdagi PF-223-sonli “Hududlarda yuqori iqtisodiy o‘sish va aholi baandligini ta'minlashning yangi tizimini yo‘lga qo‘yish hamda bu borada mahalliy hokimliklarning roli va mas'uliyatini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni, 2-ilovasi 2-bandini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhoffaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2025 yil 14 maydagi 03-03/1-03/3-4624-son ma'lumotnomasi). Ushbu taklifni amaliyotga joriy etilishi hisobiga hududlarda yuqori daromadli eksportga yo‘naltirilgan mahsulotlar ishlab chiqarishini innovatsion echimlarga asoslangan holda amalga oshirilishiga erishilgan. Jumladan, Jizzax (meva-sabzavotchilik va asalarichilik), Qashqadaryo (to‘qimachilik, yaylov xo‘jaligi), Buxoro (qishloq xo‘jligi, turizm), Surxondaryo (qishloq xo‘jaligi, sanoat), Xorazm (qishloq xo‘jaligi, turizm) viloyatlari hududlaridagi o‘rtacha daromad hajmini uzlyuksiz oshirilishi, suv tejamkor texnologiyalardan, ilm-fan yutuqlari, jumladan, zamonaviy texnologiyalardan foydalanishni rag‘batlantirish imkoniyatini beradi;
O‘zbekistonda mintaqani barqaror rivojlantirish muxanizmi samaradorligini oshirishning 2025-2030 yillarga mo‘ljallangan inersion, bazaviy va mobilizatsion ssenariyalariga asoslangan prognoz ko‘rsatkichlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025 yil 1 apreldagi PQ-132-sonli “Respublika hududlarini jadal kompleks rivojlantirish uchun tanlab olingan tuman (shahar)larda amaliy chora-tadbirlarni amalga oshirish to‘g‘risida”gi qarorining maqsadlar bo‘limi, 1-punktining a- va b-bandlarini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhoffaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2025 yil 14 maydagi 03-03/1-03/3-4624-son ma'lumotnomasi). Ushbu taklifni amaliyotga joriy etilishi natijasida sanoat ishlab chiqarishi hajmi o‘rtacha 7-8 foizga, bozor xizmatlari hajmi 15-17 foizga, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi hajmi 4-5 foizga barqaror o‘sishini ta'minlash, shuningdek, ishsizlik darajasini 4-5 foizga, kambag‘allik darajasini 5-6 foizga pasaytirishga erishiladi.