Абдуллаев Олимжон Ғайратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Минтақада агросаноат мажмуасини кластерлаш механизмини такомиллаштириш (Қашқадарё вилояти мисолида)”, 08.00.12 - “Минтақавий иқтисодиёт”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/Iqt4772.
Илмий раҳбар: Самиева Гулноза Тохировна, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.55.03.
Расмий оппонентлар: Рузметов Бахтияр, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Норқувватова Гулмира Иззатулаевна, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади минтақада агросаноат мажмуасини кластерлаштириш механизмини такомиллашриш бўйича таклиф ва тавсийалар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тармоқланувчи алгоритмлар асосида минтақа агросаноатини тармоқлар ва ҳудудлараро кластерли ривожлантириш механизимларини гибрид технологиялар асосида такомиллаштириш таклиф этилган;
минтақада агросаноат корхоналарида иқтисодий самарадорлигини оширишда кластерлар синергия оқимининг қуйи (w_L=0,329) ва юқори (w_U=0,547) вазн коеффитсиентлари оралиғидаги ҳудудларнинг (w_opt=0,493) вазн кўрсаткичли синергитик қувватидан фойдаланиш мезонлари илмий асосланган;
беш ҳалқали ФРМ (Фиве Ринг Модел) кластер модели стратегик белгиларининг минтақа ижтимоий-иқтисодий салоҳиятига таъсир даражаларини баҳолаш асосида агросаноат корхоналарини вертикал интегратсия усулида субкластерли ривожлантириш механизми такомиллаштирилган;
кластерлаштирилган минтақа агросаноатини ривожлантиришнинг вақт серияли ва кўп омилли моделлар асосида 2025-2029-йиллар бўйича прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қашқадарё вилоятида агросаноат мажмуасини кластерлаштириш механизмини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тармоқланувчи алгоритмлар асосида минтақа агросаноатини тармоқлар ва ҳудудлараро кластерли ривожлантириш механизимларини гибрид технологиялар асосида такомиллаштириш таклифидан “Қашқадарё вилоятини 2024-2025-йилларда комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш бўйича йўл харита”сини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 10-май 05/04-04-223-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши Қашқадарё вилоятида агросаноат кластерлари аъзоларининг умумий манфаатларини мейёрлаштириш мезонларини алгортмик оптималлштириш асосида субектларнинг самарадор интегратсиясини таъминлашга хизмат қилган, гибрид технологиялар асосида такомиллаштирилган ривожлантириш механизмлари асосида тармоқда юқори қўшилган қийматни яратиш имкониятлари ошган; 
минтақада агросаноат корхоналарида иқтисодий самарадорлигини оширишда кластерлар синергия оқимининг қуйи (w_L=0,329) ва  юқори (w_U=0,547) вазн коеффитсиентлари оралиғидаги ҳудудларнинг (w_opt=0,493) вазн кўрсаткичли синергитик қувватидан фойдаланиш мезонларидан “Қашқадарё вилоятини 2024-2025-йилларда комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш бўйича йўл харита”сини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 10-май 05/04-04-223-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши Қашқадарё вилоятида агросаноатни ҳудудлараро кластерлаштиришнинг устувор йўналишларини илмий асослашга хизмат қилган. Агросаноат кластерлари фаолияти натижасида ҳосил бўлган синергитик қувватни ҳисоблаш услубиётини такомиллаштириш асосида турли даражали синергетик қувватга эга кластер ҳудудларини гуруҳлашга имкон бериши уларнинг ижтимоий-иқтисодий салоҳиятидан самарали фойдаланиш йўналишида тармоқ самарадорлигини 7,7 фоиз, инновацион фаолликни 24,3 фоиз, экспорт салоҳиятини 29,8 фоиз оширишга эришилган; 
кластерлаштиришнинг беш ҳалқали ФРМ (Фиве Ринг Модел) кластер модели стратегик белгиларининг минтақа ижтимоий-иқтисодий салоҳиятига таъсир даражаларини баҳолаш асосида такомиллаштирилган агросаноат корхоналарини вертикал интегратсия усулида субкластерли ривожлантириш механизмидан “Қашқадарё вилоятини 2024-2025-йилларда комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш бўйича йўл харита”сини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 10-май 05/04-04-223-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши Қашқадарё вилояти агросаноатда тизимли ишлаб чиқариш комплексларини шакллантиришга хизмат қилган. Агросаноат кластерларини субкластерли кенгайтириш негизида, гибрид технолигиялар асосида ривожлантириш механизмининг беш бўгинли  такомиллаштириш белги (компонент)лари бўйича 20 дан ортиқ минтақавий стратегик аҳамиятли амалиётнинг жорий этилишига замин яратилган; 
кластерлаштирилган минтақа агросаноатини ривожлантиришнинг вақт серияли ва кўп омилли моделлар асосида 2025-2029-йиллар бўйича ишлаб чиқилган прогноз параметрларидан “Қашқадарё вилоятини 2024-2025-йилларда комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш бўйича йўл харита”сини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 10-май 05/04-04-223-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши Қашқадарйо вилойатида кластерлаштирилган агросаноати орқали майдонларини оптимал жойлаштириш, жорий ресурслардан самарали фойдаланиш асосида қоъшимча маҳсулотлари ишлаб чиқариш имконийатлари йаратилган. Қишлоқ хўжалигида ҳосилдорлик ва маҳсулдорликнинг ошишига, сув тежовчи технологияларни жорий қилиш кўламинг кенгайишига, агрологистика тизимини оптималлаштиришга, озиқ-овқат хавфсизлигини мустаҳкамлашга, мева-сабзавотчилда, чорвачиликда қайта ишлаш жараёнларини ривожлантиришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish