Abdullaev Diyor Ibodillaevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar. 
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Jinoyat protsessida ehtiyot chorasi sifatida uy qamog‘ining o‘ziga xos xususiyatlari”, “12.00.09 – Jinoyat protsessi. Kriminalistika, tezkor-qidiruv huquq va sud ekspertizasi” ixtisosligi (yuridik fanlar).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/Yu893. 
Ilmiy rahbar: Bazarova Dildora Baxadirovna, yuridik fanlar doktori, professor. 
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat yuridik universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat yuridik universiteti, DSc.07/13.05.2020.Yu.22.03.
Rasmiy opponentlar: Tuxtasheva Umida Abdilovna - yuridik fanlar doktori, professor; Sattarov Alisher Yarashevich - yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori.
Yetakchi tashkilot: Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi jinoyat protsessida ehtiyot chorasi sifatida uy qamog‘ining o‘ziga xos jihatlarini kompleks tahlil qilish va ayrim xorijiy davlatlar tajribasini o‘rganish orqali uning qo‘llanilish samaradorligini oshirishga qaratilgan jinoyat-protsessual normalarni yanada takomillashtirishga oid ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
shaxsga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash haqida iltimosnoma ko‘rib chiqilishi jarayonida uning huquq va qonuniy manfaatlarini yanada samarali himoya qilinishini ta’minlanishida himoyachi ishtiroki zarurligi sababli shaxsga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash, shuningdek qamoqda saqlash, uy qamog‘i muddatini uzaytirish masalasi ko‘rib chiqilayotganda ishda himoyachi ishtirok etishi shartligi asoslantirilgan;
 qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash tartibida ish himoyachi ishtirokisiz sud tomonidan ko‘rib chiqilmasligini kafolatlash zarurligi sababli, sud majlisining joyi, sanasi va vaqti haqida lozim darajada xabardor qilingan shaxslarning kelmaganligi qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash to‘g‘risidagi iltimosnomani ko‘rib chiqish uchun monelik qilmasligi, ammo bu qoida himoyachiga nisbatan tatbiq etilmasligi asoslantirilgan;
uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasi qo‘llanilayotgan shaxsning huquq va erkinliklarini muhofaza qilishni kuchaytirish zaruriyati sababli surishtiruvchi, tergovchi, prokuror gumon qilinuvchiga, ayblanuvchiga nisbatan uy qamog‘i tarzidagi protsessual majburlov chorasini qo‘llaganida bu haqida hamda uning ushlab turilgan joyi to‘g‘risida darhol oila a’zolaridan biriga, ular bo‘lmagan taqdirda esa boshqa qarindoshlariga yoki yaqin kishilariga xabar berishi, shuningdek bu haqda ish yoxud o‘qish joyiga ma’lum qilishi, shunigdek, uy qamog‘iga joylashtirilgan shaxs boshqa davlatning fuqarosi bo‘lsa, bu haqda darhol O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligiga xabar berilishi shartligi asoslantirilgan; 
uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan shaxslarni masofadan turib nazorat qilish amaliyotini yo‘lga qo‘yilishida uning huquq va erkinliklarini muhofaza qilishni hamda aniq majburiyatlari belgilanish lozimligi sababli gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchi elektron braslet qo‘llanilishidan oldin, bu bilan bog‘liq huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ijrochi xodimlardan olish, elektron brasletni jarohat mavjud bo‘lgan oyoqdan echib, sog‘ oyoqqa yoki qo‘lga taqish bo‘yicha ijrochi xodimlarga yozma murojaat qilish, tibbiy ko‘rsatma asosida shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish yoki tibbiy tekshiruvdan o‘tkazish davomida elektron brasletni vaqtincha echib turishni so‘rash (tibbiy tekshiruvlar tugagunga qadar), elektron brasletda nosozlik yuzaga kelganda, uni soz elektron brasletga almashtirish bo‘yicha ijrochi xodimlarga murojaat qilish huquqiga ega ekanligi, shuningdek, elektron brasletni belgilangan vaqt ichida quvvatlab borish orqali uning elektr quvvati tugamasligini ta’minlashi, elektron brasletni o‘zboshimchalik bilan echmasligi, elektron brasletga zarar etkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirmasligi shartligi asoslantirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarini joriy qilinishi. 
Jinoyat protsessida ehtiyot chorasi sifatida uy qamog‘ining o‘ziga xos xususiyatlari bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar natijalari asosida quyidagi takliflar joriy qilingan: 
shaxsga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash, shuningdek qamoqda saqlash, uy qamog‘i muddatini uzaytirish masalasi ko‘rib chiqilayotganda ishda himoyachi ishtirok etishi shartligi to‘g‘risidagi takliflardan O‘zbekiston Respublikasi JPKning 51-moddasining birinchi qismini o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitasining 2023-yil 13-iyuldagi 45-sonli dalolatnomasi). Mazkur taklifning joriy etilishi shaxsga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash haqida iltimosnoma ko‘rib chiqilishi jarayonida uning huquq va qonuniy manfaatlarini yanada samarali himoya qilinishiga xizmat qilgan;
sud majlisining joyi, sanasi va vaqti haqida lozim darajada xabardor qilingan shaxslarning kelmaganligi qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash to‘g‘risidagi iltimosnomani ko‘rib chiqish uchun monelik qilmasligi mumkinligi, ammo bu qoida himoyachiga nisbatan tatbiq etilmasligi zarurligi haqidagi takliflardan O‘zbekiston Respublikasi JPKning 243-moddasining ettinchi va sakkizinchi qismlariga o‘zgartirish kiritishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitasining 2023-yil 13-iyuldagi 45-sonli dalolatnomasi). Mazkur taklifning joriy etilishi shaxsga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash to‘g‘risidagi iltimosnomani ko‘rib chiqish jarayonida himoyachi ishtirok etishi shartligini kafolatlashga xizmat qilgan. 
surishtiruvchi, tergovchi, prokuror gumon qilinuvchiga, ayblanuvchiga nisbatan uy qamog‘i tarzidagi protsessual majburlov chorasini qo‘llaganida bu haqida hamda uning ushlab turilgan joyi to‘g‘risida darhol oila a’zolaridan biriga, ular bo‘lmagan taqdirda esa boshqa qarindoshlariga yoki yaqin kishilariga xabar berishi, shuningdek bu haqda ish yoxud o‘qish joyiga ma’lum qilishi, shunigdek, uy qamog‘iga joylashtirilgan shaxs boshqa davlatning fuqarosi bo‘lsa, bu haqda darhol O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligiga xabar berilishi shartligi to‘g‘risidagi takliflardan O‘zbekiston Respublikasi JPKning 217-moddasiga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024-yil 1-noyabrdagi 27/2-313-24-sonli dalolatnomasi). Mazkur taklifning joriy etilishi uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasi qo‘llanilayotgan shaxsning huquq va erkinliklarini muhofaza qilishni kuchaytirishga xizmat qilgan.
gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchi elektron braslet qo‘llanilishidan oldin, bu bilan bog‘liq huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ijrochi xodimlardan olish, elektron brasletni jarohat mavjud bo‘lgan oyoqdan echib, sog‘ oyoqqa yoki qo‘lga taqish bo‘yicha ijrochi xodimlarga yozma murojaat qilish, tibbiy ko‘rsatma asosida shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish yoki tibbiy tekshiruvdan o‘tkazish davomida elektron brasletni vaqtincha echib turishni so‘rash (tibbiy tekshiruvlar tugagunga qadar), elektron brasletda nosozlik yuzaga kelganda, uni soz elektron brasletga almashtirish bo‘yicha ijrochi xodimlarga murojaat qilish huquqiga ega ekanligi, shuningdek, elektron brasletni belgilangan vaqt ichida quvvatlab borish orqali uning elektr quvvati tugamasligini ta’minlashi, elektron brasletni o‘zboshimchalik bilan echmasligi, elektron brasletga zarar etkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirmasligi shartligi haqidagi takliflaridan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 5-dekabrdagi 813-son qaroriga asosan tasdiqlangan “Uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan va ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxslarni elektron braslet orqali masofadan turib nazorat qilish tartibi to‘g‘risida”gi Nizomning 25-26-bandlari loyihasini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri kotibiyati Axborot-tahlil va yuridik ta’minlash departamentining 2024-yil 18-dekabrdagi 24-sonli dalolatnomasi).
Mazkur taklifning joriy etilishi uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan shaxslarni masofadan turib nazorat qilish amaliyotini yo‘lga qo‘yilishida uning huquq va erkinliklarini muhofaza qilinishiga hamda aniq majburiyatlari belgilanishiga xizmat qilgan.