Агзамходжаева Саида Саидаминовна
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):  “Розaцеa пaтогенези вa клиник кечишидa молекуляр-генетик вa иммунобиологик мехaнизмлaри” ихтисосликлар шифри: 14.00.36 – Аллергология ва иммунология ва 14.00.11 – Дерматология ва венерология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.DSc /Tib582.
Илмий маслаҳатчилар: Хегай Татьяна Рудольфовна, тиббиёт фанлари доктори; Азизов Баходир Садыкович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Иммунология ва инсон геномикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Исмаилова Гули Аминджановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор, Уразметова Маиса Дмитриевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор, Хаитов Кахрамон Нажмитдинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: розaцеa пaтогенези вa клиник кечишидa молекуляр-генетик вa иммунобиологик мехaнизмлaрини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор розацеа билан касалланган беморларда PLT, PLR, NLR, SII, IgA, CD8⁺ даражалари ва CD4⁺/CD8⁺ нисбатининг ошиши тизимли яллиғланишнинг кучайганини акс эттириши ва касалликнинг клиник кечиш оғирлигини баҳолашда прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланган;
илк бор розацеа билан касалланган беморларнинг қон зардобида гомоцистеин, фолий кислотаси ва В₁₂ витамини кўрсаткичларида статистик жиҳатдан ишончли фарқлари кўрсатилган бўлиб, ушбу маркерлар касалликнинг оғирлик даражасини башорат қилишда қўшимча мезонлар сифатида хизмат қилиши мумкинлиги исботланган;
илк бор гемостазнинг тромбоцитар бўғини генлари (ITGB3:1565 T>C ва PAI-1 –675 5G>4G) ҳамда фолат алмашинувига оид генлар (MTHFR 677 C/T ва MTHFR 1298 A/C) полиморфизмининг аллел вариантлари розацеанинг оғир шаклларинининг ривожланириш хавфи билан статистик жиҳатдан ишончли боғлиқлиги аниқланган;
илк бор розацеанинг хос бўлган биокимёвий, иммунологик ва генетик маркерлардаги (гомоцистеин миқдорининг ортиши, B₁₂ витамини ва фолий кислота дефицити, PLT, PLR, SII, IgG, CD4⁺/CD8⁺ каби системали яллиғланишнинг ошиши ва MTHFR 677 C/T, MTHFR 1298 A/C, ITGB3:1565 T>C, PAI-1 –675 5G>4G каби полиморфизмларнинг мавжудлиги) специфик ўзгаришлар билан тавсифланадиган иммунологик, метаболик ва гематологик бўлган асосий патогенетик компонентлари аниқланган;
илк бор розацеанинг оғирлик даражасини башорат қилиш учун биокимёвий, иммунологик, молекуляр-генетик ва клиник кўрсаткичларни комплекс баҳолашга асосланган, юқори диагностик аниқликка (сезувчанлик – 88%, маҳсуслик – 85%, изоҳланган дисперсия – 71,3%) эга интегратив иммуногенетик усули ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Розацеанинг патогенези ва клиник кечишига оид молекуляр-генетик, иммунологик ва метаболик механизмларни аниқловчи илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор розацеа билан касалланган беморларда PLT, PLR, NLR, SII, IgA, CD8⁺ даражалари ва CD4⁺/CD8⁺ нисбатининг ошиши тизимли яллиғланишнинг кучайганини акс эттириши ва касалликнинг клиник кечиш оғирлигини баҳолашда прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланганлиги «Розацеани эрта ташҳислаш услублари» услубий тавсияномада (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазиллиги томонидан 2022-йил 12-сентябрда 8-р/1462-сонли баённома билан тасдиқланган) келтирилган. Мазкур таклиф Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда «Immunogen Test» илмий-диагностик поликлиникасининг 2023-йил 13-августдаги 53-Т-сонли буйруғи билан билан амалиётган жорий этилган. «Тромбоцитар тизим ва фолат алмашинуви генларининг комплекс таҳлили асосида розацеа ривожланиш хавфини диагностика қилиш» (ТошДСИ Эксперт кенгашида 2024-йил 6-июлида DSc3u-04-з/15-сон хулосаси) услубий тавсияномаси Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда медицинском центре «МОДУС» тиббиёт марказининг 2023-йил 26-июльдаги 12-Т-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024-йил 24-декабрдаги 10/81-сон маълумотномаси);  ижтимоий самарадорлиги: розацеа билан касалланган беморларда клиник ва иммунологик ўзгаришларни аниқлаш усулидан фойдаланиш касаллик асоратларининг камайиши, даволаш самарадорлигининг ошиши ҳамда даволаниш ва стационарда ётиш муддатларининг қисқариши орқали соғлиқни сақлаш соҳасидаги ижтимоий аҳамиятни оширади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши розацеани эрта аниқлаш ва унинг кечишини назорат қилиш имконини бериб, бу бир нафар бемор учун даволаш харажатларини 624000 сўмга қисқартириши, шунингдек, стационарда ётиш кунлари сонининг камайиши орқали 1765000 сўм миқдорида иқтисодий самарадорликка эришиш имконини яратади. Хулоса: розацеа билан касалланган беморларда PLT, PLR, NLR, SII, IgA, CD8⁺ даражалари ва CD4⁺/CD8⁺ нисбатининг ошиши тизимли яллиғланишнинг кучайганини ва клиник кечиш оғирлигини баҳолашда прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланган;
иккинчи илмий янгилик: илк бор розацеа билан касалланган беморларнинг қон зардобида гомоцистеин, фолий кислотаси ва В₁₂ витамини кўрсаткичларида статистик жиҳатдан ишончли фарқлари кўрсатилган бўлиб, ушбу маркерлар касалликнинг оғирлик даражасини башорат қилишда қўшимча мезонлар сифатида хизмат қилиши мумкинлиги исботланганлиги «Розацеани эрта ташҳислаш услублари» услубий тавсияномада (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазиллиги томонидан 2022-йил 12-сентябрда 8-р/1462-сонли баённома билан тасдиқланган) келтирилган. Мазкур таклиф Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда «Immunogen Test» илмий-диагностик поликлиникасининг 2023-йил 13-августдаги 53-Т-сонли буйруғи билан билан амалиётган жорий этилган. «Тромбоцитар тизим ва фолат алмашинуви генларининг комплекс таҳлили асосида розацеа ривожланиш хавфини диагностика қилиш» (ТошДСИ Эксперт кенгашида 2024-йил 6-июлида DSc3u-04-з/15-сон хулосаси) услубий тавсияномаси Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда медицинском центре «МОДУС» тиббиёт марказининг 2023-йил 26-июльдаги 12-Т-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024-йил 24-декабрдаги 10/81-сон маълумотномаси);  ижтимоий самарадорлиги: розацеа билан касалланган беморларда клиник ва иммунологик ўзгаришларни аниқлаш усулидан фойдаланиш касаллик асоратларининг камайиши, даволаш самарадорлигининг ошиши ҳамда даволаниш ва стационарда ётиш муддатларининг қисқариши орқали соғлиқни сақлаш соҳасидаги ижтимоий аҳамиятни оширади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши розацеани эрта аниқлаш ва унинг кечишини назорат қилиш имконини бериб, бу бир нафар бемор учун даволаш харажатларини 624000 сўмга қисқартириши, шунингдек, стационарда ётиш кунлари сонининг камайиши орқали 1765000 сўм миқдорида иқтисодий самарадорликка эришиш имконини яратади. Хулоса: розацеа билан касалланган беморларнинг қон зардобида гомоцистеин, фолий кислотаси ва В₁₂ витамини кўрсаткичларининг чегаравий қийматлари касалликнинг оғирлик даражасини башорат қилишда қўшимча мезонлар сифатида хизмат қилиши мумкинлиги аниқланган;
учинчи илмий янгилик: илк бор гемостазнинг тромбоцитар бўғини генлари (ITGB3:1565 T>C ва PAI-1 –675 5G>4G) ҳамда фолат алмашинувига оид генлар (MTHFR 677 C/T ва MTHFR 1298 A/C) полиморфизмининг аллел вариантлари розацеанинг оғир шаклларинининг ривожланириш хавфи билан статистик жиҳатдан ишончли боғлиқлиги аниқланганлиги «Розацеани эрта ташҳислаш услублари» услубий тавсияномада (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазиллиги томонидан 2022-йил 12-сентябрда 8-р/1462-сонли баённома билан тасдиқланган) келтирилган. Мазкур таклиф Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда «Immunogen Test» илмий-диагностик поликлиникасининг 2023-йил 13-августдаги 53-Т-сонли буйруғи билан билан амалиётган жорий этилган. «Тромбоцитар тизим ва фолат алмашинуви генларининг комплекс таҳлили асосида розацеа ривожланиш хавфини диагностика қилиш» (ТошДСИ Эксперт кенгашида 2024-йил 6-июлида DSc3u-04-з/15-сон хулосаси) услубий тавсияномаси Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда медицинском центре «МОДУС» тиббиёт марказининг 2023-йил 26-июльдаги 12-Т-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024-йил 24-декабрдаги 10/81-сон маълумотномаси);  ижтимоий самарадорлиги: розацеа билан касалланган беморларда клиник ва иммунологик ўзгаришларни аниқлаш усулидан фойдаланиш касаллик асоратларининг камайиши, даволаш самарадорлигининг ошиши ҳамда даволаниш ва стационарда ётиш муддатларининг қисқариши орқали соғлиқни сақлаш соҳасидаги ижтимоий аҳамиятни оширади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши розацеани эрта аниқлаш ва унинг кечишини назорат қилиш имконини бериб, бу бир нафар бемор учун даволаш харажатларини 624000 сўмга қисқартириши, шунингдек, стационарда ётиш кунлари сонининг камайиши орқали 1765000 сўм миқдорида иқтисодий самарадорликка эришиш имконини яратади. Хулоса: гемостазнинг тромбоцитар бўғини генлари ва фолат алмашинувига оид генлар полиморфизмининг аллел вариантлари розацеанинг оғир шаклларинининг ривожланириш хавфи билан статистик жиҳатдан ишончли боғлиқлиги аниқланган;
тўртинчи илмий янгилик: илк бор розацеанинг хос бўлган биокимёвий, иммунологик ва генетик маркерлардаги (гомоцистеин миқдорининг ортиши, B₁₂ витамини ва фолий кислота дефицити, PLT, PLR, SII, IgG, CD4⁺/CD8⁺ каби системали яллиғланишнинг ошиши ва MTHFR 677 C/T, MTHFR 1298 A/C, ITGB3:1565 T>C, PAI-1 –675 5G>4G каби полиморфизмларнинг мавжудлиги) специфик ўзгаришлар билан тавсифланадиган иммунологик, метаболик ва гематологик бўлган асосий патогенетик компонентлари аниқланганлиги «Розацеани эрта ташҳислаш услублари» услубий тавсияномада (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазиллиги томонидан 2022-йил 12-сентябрда 8-р/1462-сонли баённома билан тасдиқланган) келтирилган. Мазкур таклиф Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда «Immunogen Test» илмий-диагностик поликлиникасининг 2023-йил 13-августдаги 53-Т-сонли буйруғи билан билан амалиётган жорий этилган. «Тромбоцитар тизим ва фолат алмашинуви генларининг комплекс таҳлили асосида розацеа ривожланиш хавфини диагностика қилиш» (ТошДСИ Эксперт кенгашида 2024-йил 6-июлида DSc3u-04-з/15-сон хулосаси) услубий тавсияномаси Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда медицинском центре «МОДУС» тиббиёт марказининг 2023-йил 26-июльдаги 12-Т-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024-йил 24-декабрдаги 10/81-сон маълумотномаси);  ижтимоий самарадорлиги: розацеа билан касалланган беморларда клиник ва иммунологик ўзгаришларни аниқлаш усулидан фойдаланиш касаллик асоратларининг камайиши, даволаш самарадорлигининг ошиши ҳамда даволаниш ва стационарда ётиш муддатларининг қисқариши орқали соғлиқни сақлаш соҳасидаги ижтимоий аҳамиятни оширади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши розацеани эрта аниқлаш ва унинг кечишини назорат қилиш имконини бериб, бу бир нафар бемор учун даволаш харажатларини 624000 сўмга қисқартириши, шунингдек, стационарда ётиш кунлари сонининг камайиши орқали 1765000 сўм миқдорида иқтисодий самарадорликка эришиш имконини яратади. Хулоса: розацеанинг хос бўлган биокимёвий, иммунологик ва генетик маркерлардаги специфик ўзгаришлар билан тавсифланадиган иммунологик, метаболик ва гематологик бўлган асосий патогенетик компонентлари аниқланган;
бешинчи илмий янгилик: илк бор розацеанинг оғирлик даражасини башорат қилиш учун биокимёвий, иммунологик, молекуляр-генетик ва клиник кўрсаткичларни комплекс баҳолашга асосланган, юқори диагностик аниқликка (сезувчанлик – 88%, маҳсуслик – 85%, изоҳланган дисперсия – 71,3%) эга интегратив иммуногенетик усули ишлаб чиқилганлиги «Розацеани эрта ташҳислаш услублари» услубий тавсияномада (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазиллиги томонидан 2022-йил 12-сентябрда 8-р/1462-сонли баённома билан тасдиқланган) келтирилган. Мазкур таклиф Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда «Immunogen Test» илмий-диагностик поликлиникасининг 2023-йил 13-августдаги 53-Т-сонли буйруғи билан билан амалиётган жорий этилган. «Тромбоцитар тизим ва фолат алмашинуви генларининг комплекс таҳлили асосида розацеа ривожланиш хавфини диагностика қилиш» (ТошДСИ Эксперт кенгашида 2024-йил 6-июлида DSc3u-04-з/15-сон хулосаси) услубий тавсияномаси Республика тери-таносил клиник шифохонасининг 2023-йил 4-сентябрдаги 25-Р-сонли буйруғи ҳамда медицинском центре «МОДУС» тиббиёт марказининг 2023-йил 26-июльдаги 12-Т-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024-йил 24-декабрдаги 10/81-сон маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: розацеа билан касалланган беморларда клиник ва иммунологик ўзгаришларни аниқлаш усулидан фойдаланиш касаллик асоратларининг камайиши, даволаш самарадорлигининг ошиши ҳамда даволаниш ва стационарда ётиш муддатларининг қисқариши орқали соғлиқни сақлаш соҳасидаги ижтимоий аҳамиятни оширади; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши розацеани эрта аниқлаш ва унинг кечишини назорат қилиш имконини бериб, бу бир нафар бемор учун даволаш харажатларини 624000 сўмга қисқартириши, шунингдек, стационарда ётиш кунлари сонининг камайиши орқали 1765000 сўм миқдорида иқтисодий самарадорликка эришиш имконини яратади. Хулоса: розацеанинг оғирлик даражасини башорат қилиш учун биокимёвий, иммунологик, молекуляр-генетик ва клиник кўрсаткичларни комплекс баҳолашга асосланган, юқори диагностик аниқликка эга интегратив иммуногенетик усули ишлаб чиқилган.
 

Yangiliklarga obuna bo‘lish