Туробов Жахонгир Равкат ўғлининг
педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I.Умумий маълумотлар
    Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Талабаларга транспорт соҳасига оид терминларни тизимли ёндашув асосида ўқитишнинг лингводидактик асослари (инглиз тили мисолида), 13.00.02– Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Инглиз тили),(педагогика фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Ped8310
Илмий раҳбар: Рахмонов Азизхон Боситхонович, педагогика фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, PhD.03/07.06.2024.Ped.27.02
Расмий оппонентлар: Исроилова Дилдора Мухторовна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Мамадалиев Абдумажит Мамасолиевич, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади транспорт соҳаси йўналишида таҳсил олаётган талабаларнинг касбий компетенсияларини такомиллаштиришда соҳага оид терминларни инглиз тилида тизимли ёндашув асосида ўқитиш механизмларини ривожлантиришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
      талабаларга инглиз тилида транспорт соҳасига оид терминларни ўзлаштириш жараёнида когнитив юкламанинг ўзгарувчанлиги, терминларнинг мавзули-кластерли боғлиқлиги ва функсионал контекстга кўра фикр юритиш даражаларини ҳисобга олган ҳолда “CЦ Фрамеwорк” (Cогнитиве-Терм Cлустер Сеқуенcинг) модели асосида терминологик компетенсияни босқичли ривожлантириш стратегияси такомиллаштирилган;
талабаларда касбий-тил компетенсиясини ривожлантиришга хизмат қилувчи ТРИCЛ (Терминологиcал Реасонинг ин Cонтехтуализед Леарнинг) методик стратегиялар тизимини асослаш орқали унинг асосий компоненти бўлган “терминологик фикрлаш” нинг самарадорлиги терминларнинг семантик тизимлилиги ва амалий контекстда мослашувчанлиги кўра контекстуал таҳлил орқали  рефлектив қўллаш босқичларига фунсионал фикр юритиш механизмларини интеграция қилиш орқали далилланган; 
терминологик тизимнинг парадигматик, лексик-семантик ва морфологик хусусиятлари асосида талабаларда контекстга йўналтирилган тушунчавий фикрлашни ривожлантиришга хизмат қилувчи “ТЕРМИН-CОГНИТИОН ТРАНСФЕР” техникасининг самарадорлиги терминларнинг семантик тармоқланиши, консептуал майдон билан тизимли боғлиқлиги ва морфо-структуравий хусусиятларини аниқлаш имконини бериши билан далилланган;
инглиз тилида транспорт соҳасига оид терминларни ўзлаштиришда талабаларни босқичли баҳолаш (диагностик, оралиқ ва якуний) турлари, терминологик компетенсияни ўлчаш индикаторлари ҳамда ўқувчи фаолиятини натижавий таҳлил қилиш усулларини назарий-методик асослаш орқали терминологик компетенсияни аниқлик, изчиллик ва фунсионал самарадорлик мезонлари асосида баҳолашга хизмат қилувчи лингводидактик мониторинг ёндашуви таклиф этилган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Транспорт соҳасига оид терминларни ўқитишнинг шакли, методлари каби масалаларнинг аҳамиятини ўрганиш ва қиёсий таҳлил қилиш имконияти доирасида:
талабаларга инглиз тилида транспорт соҳасига оид терминларни ўзлаштириш жараёнида когнитив юкламанинг босқичма босқич ўзгарувчанлигини, терминларнинг мавзули-кластерли боғлиқлиги ва фунсионал контекстга кўра фикр юритиш даражаларини ҳисобга олган ҳолда “CЦ Фрамеwорк” (Cогнитиве-Терм Cлустер Сеқуенcинг) модели асосида терминологик компетенсияни босқичли ривожлантириш стратегиясига оид илмий-назарий хулосалардан Европа Иттифоқининг Эрасмус+ дастури доирасида Латвиянинг “Резекна” технологиялар академияси, Англиянинг Лондон Метрополитен университети билан ҳамкорликда бажарилган «561624-ЭПП-1-1-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП ИМЕП» номли халқаро лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023-йил 29-сентябрдаги 23/227-сонли маълумотномаси). Натижада, бўлғуси соҳа мутахассисларни касбий компитенсияларини ривожлантириш ва тадбиқ этиш бўйича таклифлар такомиллаштирилган;
талабаларда касбий-тил компетенсиясини ривожлантиришга хизмат қилувчи ТРИCЛ (Терминологиcал Реасонинг ин Cонтехтуализед Леарнинг) методик стратегиялар тизимини асослаш орқали унинг асосий компоненти бўлган “терминологик фикрлаш”нинг самарадорлиги контекстуал таҳлил орқали  терминологик асослантириш ва рефлектив қўллаш босқичлари ҳамда терминларнинг семантик тизимлилиги, амалий контекстда мослашувчанлиги кўра фунсионал фикр юритиш механизмларига оид хулосалардан ЭРАСМУС+ дастурининг “ИCМ, КА-107- Интернатионал Cредит Мобилитй бетwеен Эуропеан Унион Анд Узбекистан ҲЕИС, тҳроугҳ стафф анд студент мобилитй эхчанге прожеcц бетwеен Узбекистан Стате Университй оф Wорлд ЛангуаГЭС анд Руҳр Университй Бочум (Германй ) -2021-1-ДЕ01-КА 107-005433” (Европа Иттифоқи ҳамда Ўзбекистон олий таълим муассасалари ўртасида халқаро тажриба алмашинуви доирасида ЎзДЖТУ ва Бохумдаги Рур университети (Германия) ўртасида кредит сафарбарлиги лойиҳасида фойфдаланилган. (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023-йил 30-сентябрдаги 23/228-сонли маълумотномаси). Натижада, транспорт соҳасига оид  терминларни тизимли ёндашув асосида ўқитиш методикаси оммалаштирилган; 
терминологик тизимнинг парадигматик, лексик-семантик ва морфологик хусусиятлари асосида талабаларда контекстга йўналтирилган тушунчавий фикрлашни ривожлантиришга хизмат қилувчи “ТЕРМИН-CОГНИТИОН ТРАНСФЕР” техникаси таклиф этилиб, ушбу техника доирасида терминларнинг семантик тармоқланиши, консептуал майдон билан тизимли боғлиқлиги ва морфо-структуравий хусусиятларига оид хулосалардан Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети давлат илмий-техник дастурлари доирасида 2023-йил 1- июндаги ИЛ-27-4722022413-сонли “Қиёсий адабиётшунослик” фанининг “Комправистика” электрон платформасини яратиш мавзусидаги иноввасион лойиҳада кенг фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2024-йил 25-июндаги 01/363-сонли маълумотномаси). Натижада “Транспорт соҳасига оид терминларни тизимли ёндашув асосида ўқитиш усуллари” мавзусидаги мақолада хорижий тилларни ўқитишнинг лингводидактик асосларини ўрганиш ҳамда транспорт соҳасида теҳсил олаётган мутахассисларни касбий компетенсияларини ривижлантириш ва тадбиқ этишни қиёсий таҳлил қилиш бўйича таклифлар такомиллаштирилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish