Рахматова Нодира Имамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик жиҳатлари», 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/P765.
Илмий раҳбар: Жураев Баҳром, психология фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Камилова Нодира Ғайратовна, психология фанлари доктори, профессор; Латипова Умида Юсуфбоевна, психология фанлари бўйича фалсафа доктори(PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро халқаро университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик жиҳатларини тадқиқ этиш орқали креатив фикрлашни ривожлантриш механизмларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожланиши таваккалчиликка мойиллик, креатив билимни устунлиги, тафаккур кенглиги мезони бўйича дифференциал фарқларнинг мавжудлиги туфайли индивиуал динамик хусусиятга эга эканлиги далилланган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини креатив фикрлашини ривожлантириш натижасида, уларда ҳиссий барқаролик, дадиллик, ўқув жараёнида ўзига ишонч, мустақиллик, ўқув фаолиятида ўзини назорат қилиш, тафаккур кенглиги, тафаккур эгилувчанлиги ва ўз эмоцияларни назорат қилиш сифатлари оʼзига хос ёрдамчи восита сифатида хизмат қилиши аниқланган;
шахсда креатив фикрлашни ривожлантириш натижасида, уларда шахснинг ўқув жараёнини ташкил этишда ўз эмоцияларини бошқариши, мантиқий фикрлашини такомиллашувига асосланиб, бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг касбий билимдонлик сифатлари шаклланганлиги далилланган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик модели шахсдаги кузатувчанлик, соддадан мураккаблик динамикаси, тажриба ва кўникма маҳорати, ижодий хаёл, таваккалчилик ҳамда тафаккур кенглиги каби креативлик механизмларини кетма-кетлигига боғлиқ ҳолда когнитив, ҳиссий-иродавий, мотивацион, коммуникатив компонентларни ўзаро интеграциялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик жиҳатлари бўйича олинган илмий тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожланиши таваккалчиликка мойиллик, креатив билимни устунлиги, тафаккур кенглиги мезони бўйича дифференциал фарқларнинг мавжудлиги туфайли индивиуал динамик хусусиятга эга эканлиги далилланган таклифлар Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 19-майдаги ПМ-344 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-майдаги ПМ-344 сон маълумотномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлаш ривожланишига таъсир этувчи ўзига хос психологик хусусиятларни аниқлаштириш имконияти яратилган.
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини креатив фикрлашини ривожлантириш натижасида, уларда ҳиссий барқаролик, дадиллик, ўқув жараёнида ўзига ишонч, мустақиллик, ўқув фаолиятида ўзини назорат қилиш, тафаккур кенглиги, тафаккур эгилувчанлиги ва ўз эмоцияларни назорат қилиш сифатлари оʼзига хос ёрдамчи восита сифатида хизмат қилиши аниқланган таклифлар Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 19-майдаги ПМ-344 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-майдаги ПМ-344 сон маълумотномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини креатив фикрлашини ривожлантириш орқали, ҳиссий барқаролик ва дадиллик сингари сифатларнинг оʼзига хос ёрдамчи восита сифатида хизмат қилиши очиб берилган.
шахсда креатив фикрлашни ривожлантириш натижасида, уларда шахснинг ўқув жараёнини ташкил этишда ўз эмоцияларини бошқариши, мантиқий фикрлашини такомиллашувига асосланиб, бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг касбий билимдонлик сифатлари шаклланганлиги далилланган Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 19-майдаги ПМ-344 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-майдаги ПМ-344 сон маълумотномаси). Натижада шахсда креатив фикрлашни ривожлантириш натижасида, уларда шахснинг ўқув жараёнини ташкил этишда ўз эмоцияларини бошқариши, мантиқий фикрлашининг такомиллашуви очиб берилган.
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик модели шахсдаги кузатувчанлик, соддадан мураккаблик динамикаси, тажриба ва кўникма маҳорати, ижодий хаёл, таваккалчилик ҳамда тафаккур кенглиги каби креативлик механизмларини кетма-кетлигига боғлиқ ҳолда когнитив, ҳиссий-иродавий, мотивацион, коммуникатив компонентларни ўзаро интеграциялаш асосида такомиллаштирилган таклифлар Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 19-майдаги ПМ-344 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 12-майдаги ПМ-344 сон маълумотномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида креатив фикрлашни ривожлантиришнинг психологик модел ишлаб чиқилган.