Jalilova Nilufar Toxir qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash mexanizmlari” mavzusidagi 13.00.01 – Pedagogika nazariyasi. Pedagogik ta’limotlar tarixi (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.4.PhD/Ped3348.
Ilmiy rahbar: Safarova Rohat Gaybillaevna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qori Niyoziy nomidagi Tarbiya pedagogikasi milliy instituti.
Ilmiy kengash faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, Qori Niyoziy nomidagi Tarbiya pedagogikasi milliy instituti, DSc.28/30.07.2024.Ped.165.01
Rasmiy opponentlar: Xodjaev Bekzod Xudoyberdievich, pedagogika fanlari doktori, professor; Ibragimov A’lamjon Amrillaevich, pedagogika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi:
bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlashning mazmuni, shart-sharoitlarini aniqlash hamda ilmiy-metodik ta’minotini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash mazmuni retro-didaktik, innovatsion va umrbod ta’limga intilish (lifelong learning) kabi universal qadriyatlarga ko‘ra integratsiyalangan mavzularni intensiv tarbiya metodikalariga kiritish orqali takomillashtirilgan;
o‘qituvchilarni milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash strategiyasi tarixiy ong va kelajakni his qilish qobiliyatini shakllantiruvchi “o‘tmish-bugun-kelajak” qadriyatlari generatsiyasini milliy tarixiy merosni hurmat qilish asosida ta’minlashning maqsadga muqofiqligi asoslangan;
o‘qituvchilarni milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash modeli Fitratning “muhokamaga yangicha yondashuvi”, Avloniyning “fikr tarbiyasi” va G‘azzoliyning “muroqaba” kabi tarixiy-pedagogik konsepsiyalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga tayyorlash jarayoni bilan bog‘lab, “Tarbiya” fani mazmuniga intellektual-axloqiy mavzularni kiritish asosida takomillashtirilgan;
bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash samaradorligi talabalarning mustaqil ta’limi va pedagogik amaliyot jarayonida qo‘llaniladigan didaktik qadriyatlarni qay darajada tanlay olish ko‘nikmasini refleksiv baholash asosida aniqlashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlashni takomillashtirishga qaratilgan tadqiqot natijalari asosida:
bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash mazmunini retro-didaktik, innovatsion va umrbod ta’limga intilish (lifelong learning) kabi universal qadriyatlarga ko‘ra integratsiyalangan mavzularni intensiv tarbiya metodikalariga kiritish orqali takomillashtirishga oid mualliflik g‘oyalari “Pedagogika nazariyasi va tarixi” nomli o‘quv qo‘llanma mazmunida o‘z ifodasini topgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 7-maydagi 149-sonli buyrug‘iga asosan 148061-sonli guvohnoma). Natijada bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash mazmuni intensiv tarbiya metodikalari kiritish orqali takomillashtirilgan;
o‘qituvchilarni milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash strategiyasi tarixiy ong va kelajakni his qilish qobiliyatini shakllantiruvchi “o‘tmish-bugun-kelajak” qadriyatlari generatsiyasini milliy tarixiy merosni hurmat qilish asosida ta’minlashning maqsadga muqofiqligini asoslashga oid taklif va tavsiyalardan Qori Niyoziy nomidagi Tarbiya pedagogikasi milliy institutida bajarilgan F1-XT-1-55237-raqamli “Pedagogik atamalar mazmunini modernizasiyalash va unifikasiyalash parametrlari” mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda foydalanilgan. (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 18-oktyabrdagi 03/14-3050-son ma’lumotnomasi). Natijada “o‘tmish-bugun-kelajak” qadriyatlari generatsiyasini milliy tarixiy merosni hurmat qilish asosida ta’minlashning maqsadga muqofiqligi asoslangan;
o‘qituvchilarni milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash modeli Fitratning “muhokamaga yangicha yondashuvi”, Avloniyning “fikr tarbiyasi” va G‘azzoliyning “muroqaba” kabi tarixiy-pedagogik konsepsiyalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga tayyorlash jarayoni bilan bog‘lab, “Tarbiya” fani mazmuniga intellektual-axloqiy mavzularni kiritish asosida takomillashtirishga doir tavsiyalardan Qori Niyoziy nomidagi Tarbiya pedagogikasi milliy institutida bajarilgan FZ-2016-0909111822-raqamli “Darslik va o‘quv adabiyotlari mazmuniga Sharq pedagogik tafakkuri durdonalarini singdirish orqali o‘quvchilarda ommaviy madaniyatga qarshi kurashchanlik ko‘nikmalarini shakllantirish mexanizmlari” mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda foydalanilgan. (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 18-oktyabrdagi 03/14-3050-son ma’lumotnomasi). Natijada, o‘qituvchilarni milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash modeli Fitratning “muhokamaga yangicha yondashuvi”, Avloniyning “fikr tarbiyasi” va G‘azzoliyning “muroqaba” kabi tarixiy-pedagogik konsepsiyalarini kiritish asosida takomillashtirilgan;
bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash samaradorligi talabalarning mustaqil ta’limi va pedagogik amaliyot jarayonida qo‘llaniladigan didaktik qadriyatlarni qay darajada tanlay olish ko‘nikmasini refleksiv baholash asosida aniqlashtirishga oid xulosalardan “Didaktik qadriyatlardan pedagogik jarayonlarda foydalanish” nomli metodik qo‘llanmani ishlab chiqishda foydalanilgan. (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovasiyalar vazirligining 2024-yil 18-oktyabrdagi 03/14-3050-son ma’lumotnomasi). Natijada, bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini milliy didaktik qadriyatlardan foydalanishga tayyorlash samaradorligi talabalarning didaktik qadriyatlarni qay darajada tanlay olish ko‘nikmasini refleksiv baholash asosida aniqlashtirilgan.