Қаршиев Шариф Шерқуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): 
“Қуёш коллекторларини бузилишдан ҳимоялаш учун энергия тежамкор ва ишончли ўзини ўзи дренаж қиладиган гелиоқурилмалар”, 05.09.03–Иссиқлик таъминоти. Вентиляция, кондиционерлаш. Газ таъминоти ва ёритиш  ихтисослиги бўйича, (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Т1259.
Илмий раҳбар: Рашидов Юсуф Каримович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент архитектура-қурилиш университетида. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.26/27.02.2020.Т.109.01.
Расмий оппонентлар: Кличев Шавкат Исакович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим. 
Абдуллаев Қулмамат Юсупович, техника фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи  ташкилот: Наманган давлат техника университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қуёш коллекторларида иссиқлик ташувчини бир марта паст оқим билан иситиш, шунингдек, унинг таркибий қисмларини, жумладан қуёш коллектори тузилишини такомиллаштириш орқали, ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилманинг энергия самарадорлиги ва ишончлилигини ошириш ҳамда инвестиция ва фойдаланиш харажатларини камайтиришдан иборат.
III.  Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қуёш радиациясининг ўзгарувчан интенсивлигида гелиоқурилманинг инвестиция ва эксплуатация харажатларини камайтириш имконини берадиган қуёш коллекторларида иссиқлик ташувчини бир марта паст оқим билан иситадиган ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилмаларнинг икки фазали сув-ҳаво оқими шароитларида ишлаши учун асбоб-ускуналарнинг хусусиятлари ва схематик ечимларига қўйиладиган асосий талаблар ва дренажлаш схемасининг такомиллаштирилган гидравлик конфигурацияси ишлаб чиқган; 
қуёш коллекторлари ва дренаж бакининг ўзаро жойлашуви геометрик белгиларининг нисбий фарқи қийматига, паст сарфли бир марталик иситишда фаол элементли ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилмада қуёш радиацияси интенсивлигининг ўзгариш таъсирини баҳолаш учун боғлиқлик аниқланган;
ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилмада дренаж бакидаги суюқлик сатҳи ва напори ўзгарувчан бўлган шароитда қуёш коллекторларини дренажлаш ва иссиқлик ташувчи билан тўлдириш вақтини ҳисоблаш услуби ишлаб чиқилган;
қуёш коллекторининг ўзгармас кесимли каналлари бўйлаб сувни бир текис тақсимлаш учун конуссимон сув тақсимлагичнинг математик модели ва ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилманинг янги қуёш коллектори конструксиясини қиёсий синовдан ўтказиш учун тажриба стенди ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қуёш коллекторларини бузилишдан ҳимоялаш учун энергия тежамкор ва ишончли ўзини ўзи дренаж қиладиган гелиоқурилмалар бўйича эришилган илмий натижалар асосида қуйидагилар амалиётга татбиқ этилди:
қуёш коллекторларида иссиқлик ташувчини бир марта паст оқим билан иситиш ва қуёш коллектори тузилишини такомиллаштириш орқали ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилманинг энергия самарадорлиги ва ишончлилигини ошириш ҳамда инвестиция ва фойдаланиш харажатларини камайтириш усули Тошкент вилояти Шодлик МФЙ, 59-уйда “Голд-Арч Cонструктион” хусусий корхонасида амалиётга тадбиқ этилган (Ўзбекистон қурилиш материаллари саноати корхоналари уюшмаси 11.18.2022 й. №05/15-2819- сонли маълумотномаси). Натижада қуёш коллекторларининг самарадорлигини 20% гача оширишга, тармоқдан электр энергия истеъмол қилишни 9-11% га тежалишига ва йиллик иқтисодий самарани 31407063 сўмни ташкил этишига эришилди (Тошкент вилояти Шодлик МФЙ, 59-уйда “Голд-Арч Cонструктион” хусусий корхонасиниг далолатномаси 05.08.2022 й.);    
қуёш коллекторларида иссиқлик ташувчини бир марта паст оқим билан иситиш ва қуёш коллектори тузилишини такомиллаштириш орқали ўз-ўзини дренаж қиладиган гелиоқурилманинг энергия самарадорлиги ва ишончлилигини ошириш ҳамда инвестиция ва фойдаланиш харажатларини камайтириш усули Тошкент вилояти Дўрмон, Қурама 4-тор берк кўчасида, қуёш сув иситиш қурилмаларида амалиётга тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазирлигининг 05.09.2022 й. Натижада қуёш коллекторларининг самарадорлиги, тармоқдан электр энергия ва табиий газ истеъмол қилишни 20%га камайтирилишига ва йиллик иқтисодий самарани 39 366 894 сўмни ташкил этишига эришилди (“Тошкент вилояти иссиқлик манбаи ишлаб чиқариш бошқармаси” далолатномаси 09.08.2022 й.).