Sayt test rejimida ishlamoqda

Ибрагимов Шодлик Ботировичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Аҳоли турар жой биноларида термитларнинг тарқалиши ва уларга қарши кураш истиқболлари», 03.00.06 - Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/В819.
Илмий раҳбар: Абдуллаев Икрам Искандарович, биология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Хоразм Маъмун академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Хоразм Маъмун академияси, PhD.02/30.07.2022.В.149.01.
Расмий оппонентлар: Хусанов Алижон Каримович, биология фанлари доктори, профессор; Мирзаева Гулнара Саидарифовна, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Хоразм вилояти урбанлашган экотизимларда Анаcантҳотермес термитларининг тарқалиш ва зарарлаш сабабларини аниқлаш асосида улар сонини назорат қилишнинг самарали кимёвий ва биологик усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Анаcантҳотермес авлоди термитларининг аҳоли турар жой бинолардаги ҳолати, уларнинг популяция тузилиши, турли касталарда кўриниши ва ривожланиш босқичлари аниқланган;
Анаcантҳотермес авлоди термит табақаларининг функсионал ривожланиш хусусиятлари, ҳулқ атвори, уларнинг ўзаро муносабатлари ва аҳоли турар жой биноларда термитларнинг мавсумий ҳамда физиологик жараёнлар билан боғлиқ миграцияси аниқланган;
термитлар миқдорини бошқариш хусусиятига эга бўлган атроф муҳит учун зарарсиз кимёвий ҳамда биологик инсектицидларнинг биологик самарадорлиги очиб берилган;
илк бор Популус пруиноса + Метарҳизиум анисоплиае 1*107 конидия/мл + 0,3ппм фипронил + жалб қилувчи стимуляторлар асосида термитлар миқдорини бошқариш хусусиятига эга бўлган патогенли ем-хўрак яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Аҳоли турар жой биноларда термитларнинг ривожланиши, тарқалиши ва уларга қарши кураш истиқболлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Метарҳизиум анисоплиае замбуруғи штамми ва Ферула (Ферула асса-фоетидо) ўсимлиги пояси асосида тайёрланган атроф-муҳит учун зарарсиз бўлган биологик ем-хўрак Қорақалпоғистон Республикаси экология, атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси экология, атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2024 йил 30 майдаги 01/18-2-1717-сон маълумотномаси). Натижада, термитларга қарши курашда кимёвий препаратлар ўрнига атроф-муҳит учун хавфсиз биологик тоза ва арзон замбуруғ штамми препарати ишлатилиб, фойдали ҳашаротларни сақлаб қолиш, термитлар миқдорини камайтириш ва доимий назоратга олиш имконини берган;
термитлар фаолиятини масофадан туриб аниқлаш қурилмаси Хива шаҳрининг “Мевастон”, “Каптархона”, “Қумяска”, “Янгитурмуш”, “Калта минор” ва “Ичан қалъа” маҳаллаларидаги аҳоли турар биноларга жойлаштириб, амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси фанлар академиясининг 2024 йил 28 майдаги 4/1255-1151-сон маълумотномаси). Натижада, термитлардан зарарланишни 75-85%, популяцияларда термитлар миқдорини 80-90% гача камайишига эришилган ҳамда қанотли табақаларнинг миграциясини кескин қисқартириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish