Бобоназарова Гулноза Толибжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикаси(Жаҳон адабиёти фани мисолида) 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Диссертация бажарилган муассаса номи: Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жўраевна, педагогика фанлари доктори(DSc), профессор; Кенжаева Мухайё Абдумуродовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикаси бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари эстетик бутунлик, оғзаки ва ёзма адабиёт борасидаги қарашлар, муаммолар ва уларни бартараф этиш стратегияларини ўрганиш ҳамда умуминсоний ғояларини ижтимоий-маданий феномен сифатида авлодлар шажарасига назарий жиҳатдан уйғунлаштириш асосида аниқлаштирилган;
жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларни ривожлантириш модели когнитивликка асосланган мақсадларга эришиш, коммуникативликка асосланган мустақил ўқиш амалиётига йўналтирилган ва ҳамкорликда ўқитиш ёндашувларига устуворлки бериш ва лиро-эпик ижод намуналаридан фойдаланиш тамойилларини интеграциялаш ҳамда китобхоннинг маданияти, мантиқий фикрлашни ўстириш, идрок этиш компонентларига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикаси назарий ва амалий билимлар бериш усули, “Фор эхампле” технологияси, ролли ва таълимий ўйинлар асосида бадиий тажрибани бойитишга қаратилган кичик гуруҳларда ишлаш кўникмаларини ошириш ҳамда ўзаро ҳамкорлик фаолиятига кўра бадиий компетенсияларни ривожлантириш асосида такомиллаштирилган;
Жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш самарадорлиги ақлий фаолият векторларини босқичма-босқич аниқлаш, далиллаш ва когнитив-прогматик босқич, ғоявий таҳлил, субектив хулоса, баҳолаш мезонларининг интегратив яхлитлигини таъминлаш ҳамда маънавий меросга аксиологик онг ва муносабатни қарор топтириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жаҳон адабиёти намунаси асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича натижалар асосида:
талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари эстетик бутунлик, оғзаки ва ёзма адабиёт борасидаги қарашлар, муаммолар ва уларни бартараф этиш стратегияларини ўрганиш ҳамда умуминсоний ғояларини ижтимоий-маданий феномен сифатида авлодлар шажарасига назарий жиҳатдан уйғунлаштириш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар “Жаҳон адабиёти” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 21-майдаги 11-05-3266/04 рақамли маълумотнома). Натижада, талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикасининг педагогик, психологик ва методик имкониятлари яратилган;
жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларни ривожлантириш модели когнитивликка асосланган мақсадларга эришиш, коммуникативликка асосланган мустақил ўқиш амалиётига йўналтирилган ва ҳамкорликда ўқитиш ёндашувларига устуворлик бериш ва лиро-эпик ижод намуналаридан фойдаланиш тамойилларини интеграциялаш ҳамда китобхоннинг маданияти, мантиқий фикрлашни ўстириш, идрок этиш компонентларига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Жаҳон адабиёти” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 21-майдаги 11-05-3266/04 рақамли маълумотнома). Натижада, талабаларнинг бадиий компетенсиясини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари такомиллаштирилган;
жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикаси назарий ва амалий билимлар бериш усули, “Фор эхампле” технологияси, ролли ва таълимий ўйинлар асосида бадиий тажрибани бойитишга қаратилган кичик гуруҳларда ишлаш кўникмаларини ошириш ҳамда ўзаро ҳамкорлик фаолиятига кўра бадиий компетенсияларни ривожлантириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Жаҳон адабиёти” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 21-майдаги 11-05-3266/04 рақамли маълумотнома). Натижада, талабаларнинг жаҳон адабиёти намунаси асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришга эришилган;
Жаҳон адабиёти намуналари асосида талабаларнинг бадиий компетенсияларини ривожлантириш самарадорлиги ақлий фаолият векторларини босқичма-босқич аниқлаш, далиллаш ва когнитив-прогматик босқич, ғоявий таҳлил, субектив хулоса, баҳолаш мезонларининг интегратив яхлитлигини таъминлаш ҳамда маънавий меросга аксиологик онг ва муносабатни қарор топтириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Жаҳон адабиёти” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 21-майдаги 11-05-3266/04 рақамли маълумотнома). Натижада, талабаларнинг жаҳон адабиёти намуналарини ўрганганлик даражаларини баҳолаш мезонларини аниқлаштириш имкони кенгайтирилган.