Sayt test rejimida ishlamoqda

Джураева Насиба Турахановнанинг 
Фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Дастлаб интеграллаш методи ва унинг гидродинамик турғунлик муаммосига татбиқи», 05.01.07–Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/FM1133. 
Илмий раҳбар: Абдурахимов Бахтиёр Файзиевич, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.FM.01.02 рақамли илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Ғанихўжаев Расул Набиевич, физика-математика фанлари доктори, профессор; Худайберфанов Яшин Камилович, физика-математика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади юқори тартибли ҳосила олдида кичик параметр бўлган тенгламаларни ва гидродинамик турғунлик муаммосини тавсифловчи Орр-Соммерфелд тенгламасини дастлаб интеграллаш методи билан сонли моделлаштириш, методнинг яқинлашишини асослаш, яқинлашиш тезлиги баҳосини олиш, ечиш алгоритмини ишлаб чиқиш ҳамда дастурий таъминотини яратишдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
дастлаб интеграллаш методи билан юқори тартибли ҳосила олдида кичик параметр бўлган биржинслимас дифференциал тенглама учун чегаравий масалани сонли ечишнинг дискрет математик модели қурилган;
гидродинамик хос қиймат муаммосининг дастлаб интеграллаш методи асосидаги дискрет аппроксимацияси тузилган;
Орр-Соммерфелд тенгламаси учун дастлаб интеграллаш методининг яқинлашиши Чебишев кўпҳадлари сонига мос равишда асосланган;
Орр-Соммерфелд тенгламасини характерловчи параметр тўлқин сони ва Рейнолдс сони бўйича аппроксимацияловчи кўпҳадлар сони ортиши билан дастлаб интеграллаш методи асосида олинган тақрибий хос қийматларнинг қаралаётган тенглама аниқ хос қийматларига яқинлашиши тезлиги баҳоси олинган;
 гидродинамик турғунлик муаммоси учун қўйилган дифференциал хос қиймат муаммоси умумлашган алгебраик хос қиймат масаласига келтирилган, тақрибий хос қийматларни топиш алгоритми ишлаб чиқилган, тақрибий хос қийматларнинг  мавҳум қисмларини таҳлил қилиш гидродинамик турғунлик муаммоси табиатини ўрганишга олиб келиши аниқланган; 
юқори тартибли ҳосила олдида кичик параметр бўлган дифференциал тенглама ва гидродинамик турғунлик муаммоси учун сонли ҳисоблаш схемалари ва алгоритмлари қурилган ҳамда дастурлар мажмуи ишлаб чиқилган.
IV.    Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
юқори тартибли ҳосила олдида кичик параметр бўлган биржинслимас оддий дифференциал тенглама учун чегаравий масалани ва гидродинамик турғунлик муаммосини тавсифловчи Орр-Соммерфелд тенгламаси учун хос қиймат муаммосини ечишда қўлланилган усуллардан Урганч давлат университетининг ОТ-Ф4-04(05) рақамли “Спектрал усулни матрицавий ночизиқли эволюцион тенгламаларни ечишга татбиқлари, юрак-қон томир тизимининг биомеханикаси” мавзусидаги фундаментал лойиҳасида йирик қон томирлар деворларининг эластиклиги ва ўтказувчанлигини ҳисобга олган ҳолда гидродинамик қаршиликни аниқлаш масаласини тадқиқ этишда фойдаланилган (Урганч давлат университетининг 2024 йил 27 майдаги 04-99/8-сонли маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши йирик қон томирлар деворларининг эластиклиги ва ўтказувчанлигини ҳисобга олган ҳолда гидродинамик қаршиликни ҳисоблаш имконини берган;
Юқори тартибли ҳосила олдида кичик параметр бўлган биржинслимас оддий дифференциал тенглама учун чегаравий масалани ва гидродинамик турғунлик муаммосини тавсифловчи Орр-Соммерфелд тенгламаси учун хос қиймат муаммосини дастлаб интеграллаш методи билан сонли ечиш алгоритмлари, дастурий таъминотлар ва уларнинг структураларини яратиш усулларидан Самарқанд давлат университетининг ОТ-Ф4-64 рақамли «Биржинслимас ғовак муҳитларда суюқлик сизиши ва моддалар кўчиши гидродинамик моделларини тузиш ва сонли тадқиқ этиш» мавзусидаги фундаментал лойиҳасида икки зонали цилиндрик биржинслимас ёриқ-ғовак муҳитларда аномал модда кўчиши ва суюқликлар сизиши масалаларини сонли тадқиқ этишда фойдаланилган (Самарқанд давлат университетининг 2024-йил 07-ноябридаги 10-5907-сонли маълумотномаси). Олинган натижаларнинг қўлланилиши икки зонали цилиндрик биржинслимас ёриқ-гўвак муҳитларда аномал модда кўчиши ва суюқликлар сизиши масалаларини сонли тадқиқ этишда гўвак муҳитдаги конвектив диффусион кўчиш тенгламасини самарали сонли ечиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish