Хурамова Фарангиз Учқун қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришда мобил технологиялардан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш (“Муҳандислик дастурлари” фани мисолида)”, 13.00.02 –Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (техника) ихтисослиги бўйича, (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Ped8364.
Илмий раҳбар: Эшонқулов Шерзод Умматович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах Политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.26/27.02.2020.Т.109.01.
Расмий оппонентлар: Тухтаева Зебо Шарафовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Алиқулов Салоҳиддин Турдимуродович, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмасини мобил технологиялар асосида ривожлантириш методикаси ишлаб чиқиш, назарий жиҳатдан асослаш ва амалиётга жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мобил технологияларнинг замонавий имкониятлари асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари ЛМС, ЖаваСcрипт, ҲТМЛ, CCС3 интерактив платформалар воситасида, талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмасини фаоллаштиришнинг дидактик шарт-шароитлари мазмуни танқидий тафаккур элементларини яхлит уйғунлаштириш асосида аниқлаштирилган;
мобил технологияларнинг асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришнинг методик модели мақсаддан натижага йўналтирилган башоратлаш функсиясини таълимни бошқаришнинг омиллар, касбий ривожланишда тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш босқичлариҳамда таълимнинг алоқадорлик ва узвийлик, касбга йўналтирганлик тамойиллари асосида ривожланишини алгоритмик тизимлаштириш натижасида ишлаб чиқилган;
мобил технологияларнинг замонавий имкониятлари асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш методикасининг мазмуни М-леарнинг технологияси имкониятларини ахборот манбаларини таҳлил қилиш, “Wеб Қуест” технологияси, “Ассесмент”, “Тушунчалар таҳлили”, мобил викторина каби замонавий методларининг интегратив элементларини манзилли уйғунлаштириш ҳамда алтернатив таълим технологияларидан фойдаланишга устуворлик бериш орқали такомиллаштирилди;
комплекс педагогик тажрибалар ва тадқиқотчилик топшириқларни мобил моделлаштириш асосида талабалардатадқиқотчилик кўникмасини ривожланганлик даражаларини баҳолаш мезонлари (репродуктив, вариатив, креатив) ҳодисалар, тушунчалар, далиллар орасидаги ички алоқалар, назарий қоидалар билан мантиқий топшириқларни бажариш ўртасидаги мантиқий боғлиқликларни ўрнатиш орқали оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмасини мобил технологиялар асосида ривожлантириш методикаси ишлаб чиқиш, назарий жиҳатдан асослаш ва амалиётга жорий этиш бўйича ўтказилган тадқиқот натижалари асосида:
мобил технологияларнинг замонавий имкониятлари асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари ЛМС, ЖаваСcрипт, ҲТМЛ, CCС3 интерактив платформалар воситасида, талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмасини фаоллаштиришнинг дидактик шарт-шароитларига оид таклифлардан техника йўналиши талабалари учун “Муҳандислик дастурлари” номли дарслик ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий таълим, фан инновациялар вазирлигининг 2024 йил 7 майдаги149-сон буйруғи, №149137 рақамли гувоҳнома). Мазкур дарслик олий таълим муассасалари техника йўналишларида ўқув жараёнини ягона ёндашув асосида ташкил этиш, олий таълим мяссасаларида ихтисослик фанларни ўқитиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
мобил технологияларнинг асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришнинг методик модели мақсаддан натижага йўналтирилган башоратлаш функсиясини таълимни бошқаришнинг омиллар, касбий ривожланишда тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш босқичлариҳамда таълимнинг алоқадорлик ва узвийлик, касбга йўналтирганлик тамойиллари асосида ривожланишини алгоритмик тизимлаштиришга оид таклифлардан техника йўналиши талабалари учун “Информационные технологии в строительстве” номли дарслик ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий таълим, фан инновациялар вазирлигининг 2023 йил 27 мартдаги 68-сон буйруғи, № 68-694 рақамли гувоҳнома). Мазкур дарслик олий таълим муассасалари техника йўналишларида ўқув жараёнини ягона ёндашув асосида ташкил этиш, олий таълим мяссасаларида ихтисослик фанларни ўқитиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
мобил технологияларнинг замонавий имкониятлари асосида талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш методикасининг мазмуни М-леарнинг технологияси имкониятларини ахборот манбаларини таҳлил қилиш, “Wеб Қуест” технологияси, “Ассесмент”, “Тушунчалар таҳлили”, мобил викторина каби замонавий методларининг интегратив элементларини манзилли уйғунлаштириш ҳамда алтернатив таълим технологияларидан фойдаланишга устуворлик бериш орқали такомиллаштирилган “Талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмасини мобил технологиялар асосида ривожлантириш методикаси” номли методик қўлланма ва мазмунига сингдирилган. (Олий таълим, фан инновациялар вазирлиги ҳузуридаги олий таълимни ривожлантириш тадқиқотлари ва илғор технологияларни тадбиқ этиш марказининг 2024-йил 8-февралдаги 02/01-01-15-сон маълумотномаси). Мазкур ўқув-методик таъминот талабаларини тадқиқотчилик топшириқларни мобил технологиялар асосида мустақил ҳал қилиши учун унинг дидактик имкониятларини такомиллаштиришга хизмат қилган.
комплекс педагогик тажрибалар ва тадқиқотчилик топшириқларни мобил моделлаштириш асосида талабалардатадқиқотчилик кўникмасини ривожланганлик даражаларини баҳолаш мезонлари (репродуктив, вариатив, креатив) ҳодисалар, тушунчалар, далиллар орасидаги ички алоқалар, назарий қоидалар билан мантиқий топшириқларни бажариш ўртасидаги мантиқий боғлиқликларни ўрнатиш орқали оптималлаштириш натижасида ишлаб чиқишга доир таклифлардан Жиззах политехника институти илмий тадқиқотлар режасининг “АИФ 1/4-Касб-ҳунарга йоъналтирилган марказ ва электроника боъйича қоъшма оъқув лаборатория яратиш” (2019-2021 йй.)” мавзусидаги халқаро лойиҳасида фойдаланилган. Натижада ишлаб чиқилган баҳолаш мезонлари талабаларнинг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантиришга хизмат қилган.