Хамроев Халим Розиковичнинг
иқтисодиёт фанлари доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон  

 I. Умумий маълумотлар.
    Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Минтақани барқарор ривожлантиришда эркин иқтисодий зоналарни ташкил этиш методологиясини такомиллаштириш”, 08.00.12 – Минтақавий иқтисодиёт.
    Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Iqt4629.
    Илмий раҳбар: Явмутов Дилшод Шойимардонкулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
    Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
    ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.72.05
Расмий оппонентлар: Рўзметов Бахтияр, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Низамов Аслиддин Бадреддинович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Маллабаев Бахтияржон Бултурбаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
    Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети. 
    Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
    II. Тадқиқотнинг мақсади: – минтақани барқарор ривожлантиришда эркин иқтисодий зоналарни ташкил этиш методологиясини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
    III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Эркин иқтисодий зона” тушунчасининг иқтисодий мазмуни тадбиркор ва мутахассис кадрларга  замонавий бизнесни ўрганишда муҳим воситалиги, зонада эркин тадбиркорлик учун шароит яратилганлиги, эркин иқтисодий зона учун муҳит омилларини таҳлили, эркин иқтисодий зонани таваккал нуқтаи назаридан баҳолаш усулини, эркин тадбиркорлик руҳияти шакллантирилганлиги, хорижий инвесторлар учун бизнес шаффовлиги таъминланганлиги хусусиятларини инобатга олган ҳолда такомиллаштирилган; 
Ҳудудларда хорижий туристлар оқимини оширишда жаҳон савдо бозорида ўз ўрнига эга бўлишга хизмат қиладиган ҳамда савдо-сотиқ ишларини ривожига катта ҳисса қўшаётган эркин иқтисодий зонанинг кичик бир шакли бўлган “Дутй Фрее” божсиз савдо дўконини туристлар оқими анча катта бўлгаб Бухорода очиш мақсадга мувофиқлиги асосланган.
Эркин иқтисодий зоналарни ташкил этишда самарали ёндошув сифатида ҳудудий ички бозорга ёʻналтирилган ҳамда сервис хизматларига  ихтисослашган “Бухоро” туристик эркин иқтисодий зонаси ташкил этиш таклифи асосланган;
Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши устун ҳудудларда эркин иқтисодий зоналарни ташкил этишда энг мақбул шакл сифатида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш, қайта ишлаш ва бошқа турдаги ишлаб чиқариш тармоқларини ривожлантиришга ихтисослашган ҳудудий илмий, иқтисодий, табиий-иқлимий, кадрлар салоҳиятига асосланувчи “яшил ҳудуд” – “Бухоро агрополиси”ни ташкил этиш мақсадга мувофиқлиги асосланган;
Туристик шаҳарларда туристлар оқимини оширишда тарихий-этнографик компонентлар ҳамда туризм сервисининг миллий шаклларига асосланувчи, 250-300 иш о ъирнларини яратишга, ҳар йили камида 4 -5 млн. АҚШ доллари миқдорида маҳсулот ва хизмат ҳажмини берувчи “Тарихий туристик маҳалла”ни эркин туризм зонаси сифатида ташкил этиш мақсадга мувофиқлиги асосланган.
    IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
    Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Минтақани барқарор  ривожлантиришда эркин иқтисодий зоналарни ташкил этиш методологиясини такомиллаштириш борасида ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
“Эркин иқтисодий зона” тушунчасининг иқтисодий мазмуни тадбиркор ва мутахассис кадрларга  замонавий бизнесни ўрганишда муҳим воситалиги, зона майдонида эркин тадбиркорлик учун шароит яратилганлиги, эркин тадбиркорлик руҳияти шакллантирилганлиги, хорижий инвесторлар учун бизнес шаффовлиги таъминланганлиги хусусиятлари билан такомиллаштирилган таклифидан “Туристик эркин иқтисодий ҳудудлар” дарслигини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 31 майдаги 237 сон буйруғи билан тасдиқланган 237-т-043 гувоҳнома). Тадқиқот иши натижалари “Туристик эркин иқтисодий ҳудудлар” фанини мазмунини такомиллаштириш ва ўқитиш сифатини оширишга қаратилган;
Ҳудудларда хорижий туристлар оқимини оширишда жаҳон савдо бозорида ўз ўрнига эга бўлишга хизмат қиладиган ҳамда савдо-сотиқ ишларини ривожига катта ҳисса қўшаётган ЭИЗнинг кичик бир шакли бўлган “Дутй Фрее” божсиз савдо дўконларини йирик ҳамда туристик шаҳарларда очиш мақсадга мувофиқлиги асосланган таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 12 январдаги ПФ-9 сон “Республикага хорижий туристлар оқимини кескин ошириш ҳамда ички туризмни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонининг 2-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2025 йил 4 мартдаги 04-07-27-2354-сон маълумотномаси). Бундай дўконлар туристик шаҳарларда туристлар оқимини ҳамда савдосини 25-30 фоизга оширади;
Эркин иқтисодий зоналарни ташкил этишда самарали ёндошув сифатида ҳудудий ички бозорга ёʻналтирилган ҳамда сервис хизматларига  ихтисослашган “Бухоро туризм ва сервис” эркин иқтисодий зонасини ташкил этиш  таклифидан Ўзбекистон Республикасининг 2020 йил 17 февралдаги ЎРҚ-604-сон “Махсус иқтисодий зоналар тўғрисида”ги Қонунининг 2 – бобнинг 4 ва 5 моддаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2025 йил 4 мартдаги 04-07-27-2354-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга қўлланилиши ҳудудларда туристлар оқимининг 20 фоизга, уларга кўрсатилаётган хизматлар ҳажмининг 25 фоизга ошириш имкониятини яратади;
Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши устун ҳудудларда эркин иқтисодий зоналарни ташкил этишда энг мақбул шакл сифатида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш, қайта ишлаш ва бошқа турдаги ишлаб чиқариш тармоқларини ривожлантиришга ихтисослашган ҳудудий илмий, иқтисодий, табиий-иқлимий, кадрлар салоҳиятига асосланувчи “яшил ҳудуд” – “Бухоро агрополиси”ни ташкил этиш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 23 ноябрдаги ПФ-199-сон “Республикада яшиллик даражасини янада ошириш, “яшил макон” уммумиллий лойиҳасини изчил амалга ошириш орқали экологик барқарорликни таминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонининг 12-банди, 4-хатбошини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2025 йил 4 мартдаги 04-07-27-2354-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий қилиниши ҳудудларда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини 15-25 фоизга ошириши, ҳудудий ихтисослашувни кучайтириши ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг диверсификациялашувини кенгайтириш имконияти яратилди.
Туристик шаҳарларда туристлар оқимини оширишда тарихий-этнографик компонентлар ҳамда туризм сервисининг миллий шаклларига асосланувчи “Бухоро Арки туризм маҳалласи” эркин туризм ҳудудини ташкил этиш мақсадга мувофиқлиги асосланган таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 13 августдаги ПФ-5781-сон “Ўзбекистон Республикасида туризм соҳасини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонининг 2-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2025 йил 4 мартдаги 04-07-27-2354-сон маълумотномаси). Ушбу таклифни амалиётга жорий қилиниши Бухоро шаҳрига туристлар оқимини ошишига сабаб бўлади ҳамда шаҳар тарихий обидаларининг сақлаб қолиниши имкониятларини оширади.