Рўзиева Шахло Дурдиқуловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сут  бези саратонида ноадъювант кимётерапияни коррекциялаш таъсирида сут бези тўқималаридаги морфологик ўзгаришларнинг қиёсий таҳлили», 14.00.02 – Морфология ва 14.00.14 – Онкология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.DSc/Tib980.
Илмий раҳбар: Султонова Лола Джахонкуловна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/29.02.2024.Tib.93.01.
Расмий оппонентлар: Расулов Хамидулла Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Пулатов Дониёр Анварович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: «Х.А.Яссавий номидаги қозоқ турк университети» (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сут бези саратонида неоъадювант кимётерапияни коррекциялаш таъсирида сут бези тўқималаридаги морфологик ўзгаришларнинг қиёсий таҳлилини аниқлашдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
сут бези саратонида ноадюъвант кимётерапияга жавоб сифатида сут бези тўқималарида юз берган морфологик ўзгаришлари тўлиқ қиёсий таҳлил қилинган ҳамда тадқиқот натижалари асосида кимётерапиядан кейинги патоморфоз даражасини баҳолаш учун янги қўлланмалар ишлаб чиқилган;
 кимётерапия коррекциясининг таъсирини аниқлашда кимётерапия схемаларини коррекциялаш (дозани ўзгартириш, препаратлар қўшиш) усуллари орқали сут бези тўқималаридаги морфологик ўзгаришларга таъсир даражаси аниқланган;
патоморфологик таҳлилда ER, PR, HER2, Ki-67 каби биомаркерлар экспрессияси кимётерапиянинг самарадорлигини баҳолашда қандай аҳамиятга эга экани илмий асослаган ва морфологик ўзгаришларнинг биомаркерлар экспрессияси билан боғлиқлиги статистик жиҳатдан исботланган;
 кимётерапиядан кейинги ҳужайралар ўзгаришларининг даражаси асосида даволаш прогнозини аниқлашнинг янги меъёрлари ишлаб чиқилган ҳамда ҳужайра даражасидаги ўзгаришлар (апоптоз, пролиферация, ангиогенез) клиник натижалар билан боғлиқлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Сут  бези саратонида ноъадювант кимётерапияни коррекциялаш таъсирида  сут бези тўқималаридаги морфологик ўзгаришларнинг қиёсий таҳлили бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
биринчи илмий янгилик: сут бези саратонида ноадюъвант кимётерапияга жавоб сифатида сут бези тўқималарида юз берган морфологик ўзгаришлари тўлиқ қиёсий таҳлил қилинган ҳамда тадқиқот натижалари асосида кимётерапиядан кейинги патоморфоз даражасини баҳолаш учун янги қўлланмалар ишлаб чиқилганлиги Бухоро давлат тиббиёт институтининг Эксперт комиссиясининг 24 йил 13 майдаги 088-м/2024-сонли хулосаси билан тасдиқланган “Сут бези саратонида комплекс даволашни оптималлаштириш учун морфологик типланишни қиёсий баҳолаш” деб номланган услубий тавсиянома таркибига киритилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали (04.12.2023-йилдаги 60-сонли буйруқ), ҳамда Ромитан туман тиббиёт бирлашмаси (25.01.2024-йилдаги 1903-2-35-ТВ-сонли буйруқ) клиник амалиётига жорий этилди; Ижтимоий самарадорлиги: Сут бези саратони билан зарарланган беморларда зарарланиш аломатларини эрта ташхислаш, асосий касалликнинг асоратлрини олдини олиш, касаллик оқибатини ўз вақтида башорат қилишнинг такомиллаштирилгани беморларнинг тезроқ соғайиб кетиши,беморларнинг шифохонада бўлиш кунларининг қисқариши, шу орқали беморларнинг ҳаёт сифати ва уларнинг соғломлаштириш ҳолатини ошириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлиги:  Тадқиқот давомида СБС нинг давоси мураккаблиги ва 10 кунлик даволанишга асосланган танланган даво усулларининг иқтисодий харажатлари ҳисоблаб чиқилди. Биз тадқиқот давомида ишлаб чиққан даво усулари натижасида 10 кунлик даволашга асосланган мезон асосида ишладик. 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини  1480000 сўмга, бюджетдан ташқари маблағларни 880000 сўмга тежалиши имконини берган. Хулоса: Нормал, патологик митозлар ва микроядроларга эга ҳужайралар ўртасида кўплаб корреляцияли алоқа даражасининг камайиши хавфлилик даражаси ортганида 8 баробар ва ўсма ўлчами ортганида 2,5 баробар бўлди, шунингдек турли миқдорда микроядроларга эга бўлган ҳужайралар ўртасида корреляция алоқалари аҳамиятининг ортиши хавфлилик даражаси ортганида 2,5 баробар ортиши ўсма авж олган жараёнда генетик нотурғунликнинг ролини кўрсатади ва сут бези саратонининг агрессивроқ биологик потенциясини акс эттиради.
иккинчи илмий янгилик: кимётерапия коррекциясининг таъсирини аниқлашда кимётерапия схемаларини коррекциялаш (дозани ўзгартириш, препаратлар қўшиш) усуллари орқали сут бези тўқималаридаги морфологик ўзгаришларга таъсир даражаси аниқланганлиги Бухоро давлат тиббиёт институтининг Эксперт комиссиясининг 24 йил 13 майдаги 088-м/2024-сонли хулосаси билан тасдиқланган “Сут бези саратонида комплекс даволашни оптималлаштириш учун морфологик типланишни қиёсий баҳолаш” деб номланган услубий тавсиянома таркибига киритилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали (04.12.2023-йилдаги 60-сонли буйруқ), ҳамда Ромитан туман тиббиёт бирлашмаси (25.01.2024-йилдаги 1903-2-35-ТВ-сонли буйруқ) клиник амалиётига жорий этилди; Ижтимоий самарадорлиги: Сут бези саратони билан зарарланган беморларда зарарланиш аломатларини эрта ташхислаш, асосий касалликнинг асоратлрини олдини олиш, касаллик оқибатини ўз вақтида башорат қилишнинг такомиллаштирилгани беморларнинг тезроқ соғайиб кетиши,беморларнинг шифохонада бўлиш кунларининг қисқариши, шу орқали беморларнинг ҳаёт сифати ва уларнинг соғломлаштириш ҳолатини ошириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот давомида СБС нинг давоси мураккаблиги ва 10 кунлик даволанишга асосланган танланган даво усулларининг иқтисодий харажатлари ҳисоблаб чиқилди. Биз тадқиқот давомида ишлаб чиққан даво усулари натижасида 10 кунлик даволашга асосланган мезон асосида ишладик. 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини  1480000 сўмга, бюджетдан ташқари маблағларни 880000 сўмга тежалиши имконини берган. Хулоса: Ўсма хавфлилик даражасининг ортиши эстроген рецепторлари (р=0,038) ва прогестерон рецепторлари (р=0,003) экспрессиясининг камайиши билан тавсифланади. Эстроген рецепторлари ва прогестерон рецепторларининг бир вақтда манфий экспрессияси кузатилган ўсмалар 86% ҳолатда хавфлиликнинг юқори даражасига эга.
учинчи илмий янгилик: патоморфологик таҳлилда ER, PR, HER2, Ki-67 каби биомаркерлар экспрессияси кимётерапиянинг самарадорлигини баҳолашда қандай аҳамиятга эга экани илмий асослаган ва морфологик ўзгаришларнинг биомаркерлар экспрессияси билан боғлиқлиги статистик жиҳатдан исботланганлиги Бухоро давлат тиббиёт институтининг Эксперт комиссиясининг 24 йил 13 майдаги 088-м/2024-сонли хулосаси билан тасдиқланган “Сут бези саратонида комплекс даволашни оптималлаштириш учун морфологик типланишни қиёсий баҳолаш” деб номланган услубий тавсиянома таркибига киритилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали (04.12.2023-йилдаги 60-сонли буйруқ), ҳамда Ромитан туман тиббиёт бирлашмаси (25.01.2024-йилдаги 1903-2-35-ТВ-сонли буйруқ) клиник амалиётига жорий этилди; Ижтимоий самарадорлиги: Сут бези саратони билан зарарланган беморларда зарарланиш аломатларини эрта ташхислаш, асосий касалликнинг асоратлрини олдини олиш, касаллик оқибатини ўз вақтида башорат қилишнинг такомиллаштирилгани беморларнинг тезроқ соғайиб кетиши,беморларнинг шифохонада бўлиш кунларининг қисқариши, шу орқали беморларнинг ҳаёт сифати ва уларнинг соғломлаштириш ҳолатини ошириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот давомида СБС нинг давоси мураккаблиги ва 10 кунлик даволанишга асосланган танланган даво усулларининг иқтисодий харажатлари ҳисоблаб чиқилди. Биз тадқиқот давомида ишлаб чиққан даво усулари натижасида 10 кунлик даволашга асосланган мезон асосида ишладик. 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини  1480000 сўмга, бюджетдан ташқари маблағларни 880000 сўмга тежалиши имконини берган. Хулоса: Ўсма тўқимасининг клиник-морфологик ва иммуногистокимёвий ўзига хосликлари ўртасида корреляцияли боғлиқлик миқдорининг сезиларли даражада (3 баробардан ортиқ) камайиши ўсманинг авж олишга потенциал қобилиятидан гувоҳлик қилади.
тўртинчи илмий янгилик: кимётерапиядан кейинги ҳужайралар ўзгаришларининг даражаси асосида даволаш прогнозини аниқлашнинг янги меъёрлари ишлаб чиқилган ҳамда ҳужайра даражасидаги ўзгаришлар (апоптоз, пролиферация, ангиогенез) клиник натижалар билан боғлиқлиги асосланганлиги Бухоро давлат тиббиёт институтининг Эксперт комиссиясининг 24 йил 13 майдаги 088-м/2024-сонли хулосаси билан тасдиқланган “Сут бези саратонида комплекс даволашни оптималлаштириш учун морфологик типланишни қиёсий баҳолаш” деб номланган услубий тавсиянома таркибига киритилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали (04.12.2023-йилдаги 60-сонли буйруқ), ҳамда Ромитан туман тиббиёт бирлашмаси (25.01.2024-йилдаги 1903-2-35-ТВ-сонли буйруқ) клиник амалиётига жорий этилди; Ижтимоий самарадорлиги: Сут бези саратони билан зарарланган беморларда зарарланиш аломатларини эрта ташхислаш, асосий касалликнинг асоратлрини олдини олиш, касаллик оқибатини ўз вақтида башорат қилишнинг такомиллаштирилгани беморларнинг тезроқ соғайиб кетиши,беморларнинг шифохонада бўлиш кунларининг қисқариши, шу орқали беморларнинг ҳаёт сифати ва уларнинг соғломлаштириш ҳолатини ошириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот давомида СБС нинг давоси мураккаблиги ва 10 кунлик даволанишга асосланган танланган даво усулларининг иқтисодий харажатлари ҳисоблаб чиқилди. Биз тадқиқот давомида ишлаб чиққан даво усулари натижасида 10 кунлик даволашга асосланган мезон асосида ишладик. 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини  1480000 сўмга, бюджетдан ташқари маблағларни 880000 сўмга тежалиши имконини берган.  Хулоса: Клиник-морфологик ва иммуногистокимёвий кўрсаткичлар уйғунлигидан фойдаланиб ишлаб чиқилган дискриминант таҳлил квадрат функцияси асосида диагностика алгоритми ўтказилган радикал жарроҳлик йўли билан даволашдан кейин сут бези саратонининг эрта авж олиш хавфини 88,2% гача ишончлиликда аниқлаш имконини беради, бу ҳозирги кунда фойдаланилаётган чизиқли дискриминант таҳлил ишончлилигидан (61,83%) юқори.