Sayt test rejimida ishlamoqda

Хабибуллаев Файзулла Набибуллаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фарғона водийсида асалари зараркунандалари (Анималиа: Артҳропода)», 03.00.06 – Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/В828.
Илмий раҳбар: Юнусов Мирзакарим Мирзахалилович, биология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/30.06.2021.B.05.06.
Расмий оппонентлар: Жугинисов Тангирберген Исаевич, биология фанлари доктори, профессор; Юлдашева Шохистахон Қобилжоновна, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Фарғона водийсида асалари зараркунандаларининг тур таркибини шакллантириш, муҳим вакилларининг биологик хусусиятларини очиб бериш, зараркунандаларнинг асалари оиласига таъсирини аниқлаш, зараркунандалар зарарини аниқлаш ва камайтириш чора тадбирларини ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Фарғона водийси шароитида асалариларнинг бўғимоёқли  зараркунандаларининг тур таркиби тадқиқ этилиб, улар 14 оила, 28 та уруғга мансуб 38 турдан иборатлиги аниқланган;
Фарғона водийси шароитида асалари асосий бўғимоёқли зараркунандаларининг биологик хусусиятлари ва уларнинг маҳсулдорликка таъсири баҳоланган;
Фарғона водийси шароитида асалари асосий зараркунандалари популяцияларининг мавсумий динамикаси ва фенологик даврлари очиб берилган;
илк бор Фарғона водийси шароитида асалари уяларида яшовчи бўғимоёқлиларнинг зараркунандалик ва тарқалиш хусусиятлари экологик ҳамда биологик омиллар асосида очиб берилган;
Фарғона водийси шароитида асалари популяциялари зараркунандаларига қарши профилактик ҳамда экологик жиҳатдан хавфсиз курашнинг биологик илмий асослари яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фарғона водийсида асалари зараркунандалари (Анималиа: Артҳропода) бўйича олинган илмий натижалар асосида:
асалари зараркунандаларининг биологик хусусиятларини аниқлаш ва уларга қарши кураш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар Фарғона вилояти асаларичилик уюшмаси илмий марказининг Фарғона тумани асаларичилик хўжалиги амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон асаларичилар уюшмасининг 2024 йил 29 августдаги 95-08-сон маълумотномаси). Натижада, асалари оилаларидан 35 кг дан асал маҳсулоти олинган ва рентабеллик даражаси эса 12% га ортиш имконини берган;
асалари зараркунандаларининг асалари организмидаги физиологик ўзгаришларига таъсири, гемолимфа ўзгаришлари, морфологик деформациялар, зарарланган асалариларда тухум ҳажми, уругʻланиш даражаси, ўсиш суръаттлари, ҳаёт давомийлиги бўйича олинган тавсиялар “Асалари анатомияси ва физиологияси” номли оʻқув қоʻлланмага сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 августдаги  296092-рақамли наш рухсатномаси). Натижада, ОТМларда 60811500-“Зооинженерия (турлари бўйича)” таълим жараёнида асалариларнинг тузилиши, анатомик ва физиологик хусусиятларини чиқурроқ ўрганиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish