Sayt test rejimida ishlamoqda

Ражаббоева Феруза Ражаббоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Медиадискурснинг семантик типологияси ва стилистик талқини (инглиз ва ўзбек тиллари мисолида)», 10.00.06 – «Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик» (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/Fil4463.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Насиров Абдурахим Абдимуталипович, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч  давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.04.2022.Fil.20.07.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Тлеумуратов Генжемурод, филология фанлари номзоди,  доцент; Жўраева Малоҳат Муҳаммадовна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Андижон давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида медиаматнларнинг дискурсив таҳлили орқали семантик типологияси, стилистик талқини ва миллий лингвомоделларининг хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Медиадискур замон, хронологик, тарихий, психологик, виртуал эвклид макон, мантиқ, вазият, жараён, иштирокчилар роли бўйича типларга ажратилган ва фойдаланилаётган оммавий ахборот воситаларини инобатга олган ҳолда мустақил ва тобе компонентлар семантик жиҳатдан исботланган;
инглиз ва ўзбек медиадискурсда воқеаланувчи тил воситалари, дискурс белгилари ва кўчимлари семантик-стилистик жиҳатдан чоғиштирма асосда тизимли таҳлили очиб берилди;
тадқиқот ишида инглиз медиадискурсига хос стилистик восита “батҳос” ўзбек дискурсида ҳам мавжудлиги ҳамда кутилмаган вазиятни акс эттирувчи асосий стилистик восита эканлиги аниқланган;
медиадискурснинг таҳлили инглиз ва ўзбек медиаматн ва нутқида амал қилинадиган семантик ва стилистик меъзонлар асосидаги ўхшашлик ва фарқлиликни ҳар бир тилнинг эътироф этилган (Эспоусед моделс), баҳоловчи (Эвалуативе моделс) ва ўзаро алоқа (Моделс-интераcтион) лингвомаданий моделлари ташкил қилиши исботланган ва ҳар бир моделнинг стилистик талқини илмий асосда далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Медиадискурснинг семантик типологияси ва стилистик талқинини  ўрганиш жараёнида олинган натижалар асосида:
Медиадискур замон, хронологик, тарихий, психологик, виртуал эвклид макон, мантиқ, вазият, жараён, иштирокчилар роли бўйича типларга ажратилган ва фойдаланилаётган оммавий ахборот воситаларини инобатга олган ҳолда мустақил ва тобе компонентлар семантик қиёси тизимли таҳлили исботланган илмий хулосалардан “Ўзбекистон телеканали” ДМдаги “Таълим ва тараққиёт”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Адабий жараён” дастурларининг ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси, Ўзбекистон телеканали Давлат муассасасининг 2024-йил, 14-октябрдаги № 04-36-1106-сон маълумотномаси). Натижада республика фан ва технологиялар тараққиётининг “Ахборотлашган жамият ва демократик давлатни ижтимоий, ҳуқуқий, иқтисодий, маданий, маънавий-маърифий ривожлантиришда инновацион ғоялар тизимини шакллантириш ва уларни рўёбга чиқариш учун амалга оширилаётган ишлар мазмуни бойитилган;
инглиз ва ўзбек медиадискурсда воқеаланувчи тил воситалари, дискурс белгилари ва кўчимлари семантик-стилистик жиҳатдан чоғиштирма асосда тизимли таҳлили очиб берилган илмий хулосаларга асосланган материалларидан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида амалга оширилган ФА-Ф1-ОО5 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” (2017-2020-йй.) мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2024-йил, 31-октябрдаги, №508/1-сон маълумотномаси). Натижада ҳозирги замон оммавий ахборот воситалари тилига оид анъанавий қарашлардаги айрим масалаларга ойдинлик киритилган;
тадқиқот ишида инглиз медиадискурсига хос стилистик восита “батҳос” ўзбек дискурсида ҳам мавжудлиги ҳамда кутилмаган вазиятни акс эттирувчи асосий стилистик восита эканлиги аниқланган илмий хулосаларга асосланган материаллардан Ўзбекистон Республикасининг “Электрон ҳисоблаш машиналари учун яратилган дастурлар ва маʼлумотлар базаларининг ҳуқуқий ҳимояси тўғрисида”ги Қонунига мувофиқ “Медиасаводхонлик ва ахборот маданиятига оид ўзбекча-инглизча сўзларнинг изоҳли луғати” номли дастур яратилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2024-йил, 20-апрелдаги № ДГУ 42838-сонли гувоҳномаси). Натижада медиалингвистик тадқиқотлар учун асос бўлувчи медиа атамалар луғати яратилиб кенг китобхонлар жамоасига тақдим қилинган; 
медиадискурснинг таҳлили инглиз ва ўзбек медиаматн ва нутқида амал қилинадиган семантик ва стилистик меъзонлар асосидаги ўхшашлик ва фарқлиликни ҳар бир тилнинг эътироф этилган (Эспоусед моделс), баҳоловчи (Эвалуативе моделс) ва ўзаро алоқа (Моделс-интераcтион) лингвомаданий моделлари ташкил қилиши исботланган ва ҳар бир моделнинг стилистик талқини илмий асосда далилланган натижалардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора- тадбирлар дастурининг Х ёʻналишида белгиланган “Янги, замонавий таъсирчан тарғибот технологияларини ишлаб чиқиш ва жорий этиш” 50-банди “Мамлакатда ижтимоий-маънавий муҳитни соғломлаштириш, тарғибот-ташвиқот ишларининг замонавий ва таъсирчан усулларини ишлаб чиқиш ҳамда ҳудудларнинг ўзига хослигидан келиб чиқиб, янги мафкуравий технологияларни кенг жорий этиш мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган. (Республика маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий- маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил, 21-ноябрдаги, №421-сон маълумотномаси) Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклифлар, тавсия ва хулосалар медиа дискурснинг семантик типологиясини стилистик жиҳатдан талқин этишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish