Хаитова Мастура Хусановна
филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Давлат ташкилотлари ахборот хизматлари ПР коммуникацияларининг ижтимоий хусусиятлари”
10.00.09 – Журналистика (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2023.4.PhD/Fil4269
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети, DSc.30/30.12.2019.Fil.14.01
Расмий оппонентлар: Маматова Ёқутхон Мухамеджановна филология фанлари доктори, профессор, Усаров Олимжон Авалбаевич филология фанлари номзоди, доцент
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик
II. Тадқиқотнинг мақсади: Давлат ташкилотлари ахборот хизматлари ПР коммуникацияларининг ижтимоий хусусиятлари чуқур ўрганилиб, уларнинг жамиятга таъсири баҳоланди, жамоатчилик фикрининг муҳимлилик даражаси шакллантиришдаги роли, аҳоли билан ўзаро алоқаларни кучайтиришга қаратилган механизмлар ҳамда замонавий ахборот технологиялари ва ижтимоий тармоқларнинг мақсадли аудиторияга таъсир этиш усуллари ва самарадорлиги тадқиқ этилди.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
давлат ташкилотлари ахборот хизматлари фаолиятини ўрганиш контекстида ПР коммуникация ва ПР технология методологияси ишлаб чиқилиб, оммавий коммуникациялар таркибида ПР коммуникациянинг ўрни алоҳида эканлиги белгиланган ва унинг ПРдан алоҳида тушунча эканлиги исботланган;
давлат ташкилотлари ПР коммуникациялари натижадорлигини баҳолаш учун ижтимоий таъсир, шаффофлик ва жамоатчилик билан ўзаро алоқа самарадорлигини ўлчаш методологияси асосланган;
социологик ва коммуникация тадқиқотларининг замонавий усулларидан фойдаланган ҳолда олинган эмпирик маълумотлар асосида ахборот хизматлари ПР коммуникацияларининг давлат ташкилотлари имижига ижобий таъсири назарий ва амалий жиҳатдан далилланган;
тадқиқот натижалари асосида давлат ташкилотлари ахборот хизматларининг жамоатчилик билан ҳамкорлик алоқаларини йўлга қўйишга қаратилган ПР стратегиясини ишлаб чиқиш, самарали ПР коммуникацияни ташкил этишда ташкилот мақсадли аудиториясининг муҳимлилик даражаси аниқлаш, “Жамоатчиликнинг муҳимлик даражаси” формуласи асосида таҳлиллар ўтказиш юзасидан тавсиялар ишлаб чиқилган ва унинг зарурати далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг амалиётга жорий этилиши. Давлат ташкилотлари ахборот хизмати ПР коммуникацияларининг ижтимоий хусусиятларини ўрганиш орқали шакллантирилган хулоса ва амалий таклифлар асосида:
давлат ташкилотлари ахборот хизмати ўз коммуникацион сиёсатини амалга оширишда доимий равишда ўз медиа ресурслари имкониятларидан фойдаланиб ўз мақсадли аудиториясига ташкилот фаолияти бўйича маълумотларни етказиш муҳимлиги борасидаги хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ахборот хизмати фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2024-йил 30-августдаги 10-14/15-сонли маълумотномаси). Натижада вазирликнинг мақсадли аудиторияси талабларидан келиб чиққан ҳолда ижтимоий тармоқдаги расмий саҳифаларини янада самарали юритишга эришилган.
давлат ташкилоти ахборот хизмати фаолияти нафақат оммавий ахборот воситалари билан ишлаш, балки ички коммуникацияга қаратилган ходимлар билан муносабатларни яхшилаш, жамоат ташкилотлари билан ишлаш, жамоатчилик билан бевосита самарали муносабатларни (саволларга ва уларнинг мурожаатларига жавоб бериш) ўрнатиш, ташкилот ижобий имижини шакллантириш билан шуғулланибгина қолмай, тизим ташкилотлари ҳамда уларнинг матбуот котиблари билан ҳам самарали алоқалар ўрнатиш лозимлигига доир тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги фаолиятида фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигигининг 2024-йил 28-августдаги 4/17-03/02-735-сонли маълумотномаси). Натижада тизим ташкилотлари матбуот котиблари ПР коммуникацияларнинг ахборот хизмати фаолиятига таъсирини тўлиқроқ тушуниш имконини берди ҳамда уларнинг маҳорати янада ошишига ҳисса қўшилган.
давлат бошқаруви тизимидаги ахборот хизмати давлат органлари тузилмаларининг кенг жамоатчилик ва оммавий ахборот воситалари ҳамда турли жамоат ташкилотлари билан мақсадли ўзаро алоқаларни йўлга қўйиш шунингдек, улар томонидан амалга ошириладиган давлат ҳокимияти ва бошқарувининг ахборот-коммуникатив функсиясини амалга оширишга доир тавсиялари Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги фаолиятида фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг 2024-йил 29-августдаги 18/1-06-5139-сонли маълумотномаси). Натижада анъанавий ИВ “Ахборот хизматлари фаолияти: очиқлик, тезкорлик ва холислик бош мезон” мавзусидаги Миллий конференция ва унинг доирасида Медиа-форум ишини юқори савияда ўтказишда самарали ПР коммуникацияни ташкил этишда аудиториянинг муҳимлилик даражасини аниқлаш ҳамда “Жамоатчиликнинг муҳимлик даражаси” формуласидан фойдаланиш давлат ташкилотлари ахборот хизмати фаолиятини янада самарали ташкил этишга эришилган.
давлат ташкилотлари фаолиятига оид маълумотларни кенг жамоатчиликка тушунарли ва содда тилда етказишда ахборот хизматининг ролини ошириш борасидаги тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси Марказий банки ахборот хизмати фолиятида фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг 2024-йил 19-августдаги 39-15/132-сонли маълумотномаси). Натижада Марказий банк тизимидаги тижорат банклари ахборот хизмати фаолияти янада ривожлантирилди ҳамда ПР коммуникациялардан фойдаланиш орқали тижорат банкларининг турли ижтимоий гуруҳлар жумладан, мақсадли аудиторияси билан ўзаро алоқа механизмлари оптималлаштирилган.
давлат ташкилотлари ахборот хизматлари фаолиятини ўрганиш контекстида ишлаб чиқилган ПР коммуникация ва ПР технология методологияси, оммавий коммуникациялар таркибида ПР коммуникациянинг муҳимлик даражаси бўйича келтирилган хулосалардан “Ўзсувтаъминот” акциядорлик жамияти фаолиятида фойдаланилди (“Ўзсувтаъминот” акциядорлик жамиятининг 2024-йил 28-августдаги 14/18-24-сонли маълумотномаси). Натижада “Ўзсувтаъминот” АЖ колл-сентр хизмати ходимлари ҳамда ташкилотнинг Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва ва Тошкент шаҳар сув таъминоти корхоналари ахборот хизмати раҳбарлари учун ўқув курси ташкил этилган ва матбуот котиблари касбий маҳоратининг ошишига йордам берилган.