Носирова Умида Мизробовнанинг
фалсафа доктори  (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
 Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Туризм соҳасини инновацион ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш
(Самарқанд вилояти мисолида)”, 08.00.17 – Туризм ва меҳмонхона фаолияти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt2843  .2.PhD/Иқт1282
Илмий раҳбар: Насимов Дилмурод Абдуллоевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети,
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети, DSc.33/01.02.2022.I.145.01 
Расмий оппонентлар: Матякубов Умиджон Раҳимович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Сафаров Фарҳод Анварович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Туризм соҳасини инновацион ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ички туризм инфратузилмаси бўйича аҳоли ҳамда туристларнинг хабардорлигинитаъминлаш имконини берувчи, шунингдек, техник имкониятларни назарда тутувчи “Тоурист Мап” интерактив порталини синов тариқасида Самарқанд шаҳрининг халқаро аэропортида ишга тушириш асосида аэропорт, темир йўл вокзаллари, автовокзаллар, тарихий, маданий, кўнгилочар, овқатланиш ва шу каби жойлар ҳамда уларга етиб бориш маршрутлари ҳақида маълумот тақдим этиш, аҳоли ва туристларнинг саёҳат қилиш муддати ва қизиқишидан келиб чиқиб, саёҳат режасини тузиб бериш ва матрицали штрих код “ҚР-код-Самарқанд” орқали мобил қурилмага ўтказиб олиш имкониятини яратиш бўйича таклифлар асосланган;
    хорижий ва маҳаллий туристлар учун қулайлик яратиш мақсадида масофадан туриб жойлаштириш воситаларини банд қилиш, туроператор ҳамда турагентлар томонидан таклиф этилаётган хизматлар, автотранспорт воситаларининг ижара хизмати, гид-таржимон ва такси хизматлари ҳамда туризм соҳасидаги бошқа хизматлардан фойдаланиш имкониятини тақдим этувчи “Миллий туризм ягона платформаси”ни ишлаб чиқишда халқаро ва миллий тўлов тизимлари орқали туристик хизматлар учун тўловларни амалга ошириш асосида туризм соҳасига оид статистик ҳисоботларни юритиш ва реал вақт режимида таҳлил қилиш контентини яратиш бўйича таклифлар асосланган;
    республика ички туризмини оммалаштириш ва унга аҳолининг кенг жалб қилинишини таъминлаш, туризм соҳасидаги тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш мақсадида ҳар йили ички туризм йўналишидаги туроператорларнинг маҳсулотларини туристларга тақдим қилиш учун “Тўрт фаслнинг ҳар бирида саёҳат” туризм мавсумининг очилиши доирасида “Ўзбекистон бўйлаб саёҳат қил!” ички туризм ярмаркаси ташкил этилиши асосида ҳар йили март ва август ойларида “тадбиркор билан тадбиркор” (Б2Б) ва “тадбиркор билан мижоз” (Б2C) республика ҳудудларида ҳамда декабр ойида “тадбиркор билан тадбиркор” (Б2Б) республика миқёсида ички туризм ярмаркаларини ўтказиш механизмларини такомиллаштириш бўйича таклифлар далилланган;
    Самарқанд вилояти туризм хизматлари бозорининг ривожланиш тенденсиялари ҳамда туристик корхоналарни инновацион ривожлантиришга таъсир қилувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модел асосида туристик хизматлар ҳажмини оширишнинг 2030-йилгача ўрта муддатли прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
“Туризм соҳасини инновацион ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш (Самарқандвилояти мисолида)” диссертациясида олинган олинган илмий натижалар асосида:
ички туризм инфратузилмаси бўйича аҳоли ҳамда туристларнинг хабардорлигинитаъминлаш имконини берувчи, шунингдек, техник имкониятларни назарда тутувчи “Тоурист Мап” интерактив порталини синов тариқасида Самарқанд шаҳрининг халқаро аэропортида ишга тушириш асосида аэропорт, темир йўл вокзаллари, автовокзаллар,тарихий, маданий, кўнгилочар, овқатланиш ва шу каби жойлар ҳамда уларга етиббориш маршрутлари ҳақида маълумот тақдим этиш, аҳоли ва туристларнинг саёҳат қилиш муддати ва қизиқишидан келиб чиқиб, саёҳат режасини тузиб бериш ва матрицали штрих код “ҚР-код-Самарқанд” орқали мобил қурилмага ўтказиб олиш имкониятини яратиш бўйича асосланган таклифлар 2024-йил 18-сентябрдаги 582-сон “Туризмнинг янги турларини жорий қилиш ҳамда мамлакатимизнинг туристик салоҳиятидан самарали фойдаланишга оид қўшимча чора-тадбирлартўғрисида”ги “Чора-тадбирлар режаси”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2024-йил 19-декабрдаги 03-11-17-649-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида ҳудудларда туризм соҳаси ривожланиши жадаллашиб, инновацион иқтисодиёт тамойилларига мувофиқ рақамлаштириш тизими такомиллашади ҳамда туристик обектларда матрицали штрих код “ҚР-код-Самарқанд”  орқали мобил қурилмага риоя қилиш самарадорлиги 25 %га ошган;
 хорижий ва маҳаллий туристлар учун қулайлик яратиш мақсадида масофадан туриб жойлаштириш воситаларини банд қилиш, туроператор ҳамда турагентлар томонидан таклиф этилаётган хизматлар, автотранспорт воситаларининг ижара хизмати, гид-таржимон ва такси хизматлари ҳамда туризм соҳасидаги бошқа хизматлардан фойдаланиш имкониятини тақдим этувчи “Миллий туризм ягона платформаси”ни ишлаб чиқишда халқаро ва миллий тўлов тизимлари орқали туристик хизматлар учун тўловларни амалга ошириш асосида туризм соҳасига оид статистик ҳисоботларни юритиш ва реал вақт режимида таҳлил қилиш контентини яратиш бўйича асосланган таклифлар 2024-йил 7-декабрдаги 820-сон “Туризм соҳасини рақамлаштириш ва туристик хизматларни ягона платформага бирлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги “Чора-тадбирлар режаси”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2024-йил 19-декабрдаги 03-11-17-649-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида туризм билан боғлиқ туризм соҳасига оид статистик ҳисоботларни юритиш ва реал вақт режимида таҳлил қилиш контентини ишга тушириш орқали маълумотлар базасининг самарадорлигини 15%га оширишга имкон яратади;
республика ички туризмини оммалаштириш ва унга аҳолининг кенг жалб қилинишини таъминлаш, туризм соҳасидаги тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш мақсадида ҳар йили ички туризм йўналишидаги туроператорларнинг маҳсулотларини туристларга тақдим қилиш учун “Тўрт фаслнинг ҳар бирида саёҳат” туризм мавсумининг очилиши доирасида “Ўзбекистон бўйлаб саёҳат қил!” ички туризм ярмаркаси ташкил этилиши асосида ҳар йили март ва август ойларида “тадбиркор билан тадбиркор” (Б2Б) ва “тадбиркор билан мижоз” (Б2C) республика ҳудудларида ҳамда декабр ойида “тадбиркор билан тадбиркор” (Б2Б) республика миқёсида ички туризм ярмаркаларини ўтказиш механизмлари бўйича асосланган таклифлар 2024-йил 7-октябрдаги 646-сон “Ўзбекистон бўйлаб саёҳат қил! ички туризм ярмаркасини ташкил этиш ва ўтказиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги “Чора-тадбирлар режаси”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2024-йил 19-декабрдаги 03-11-17-649-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида туризм субектларининг иқтисодий самарадорлиги 12 %га ошишига эришилди;
Самарқанд вилояти туризм хизматлари бозорининг ривожланиш тенденсиялари  ҳамда туристик корхоналарни инновацион ривожлантиришга таъсир қилувчи омиллар  ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модел асосида туристик хизматлар  ҳажмини оширишнинг 2030-йилгача ўрта муддатли прогноз параметрларини қўллаш  бўйича амалий тавсиялар Туризм қўмитаси томонидан ишлаб чиқилган “2025-2028 йилларда ҳудудларнинг туризм салоҳиятини изчил ўрганиш натижасида амалга оширилиши режалаштирилган чора-тадбирлар” дастури ва “Йўл хариталари”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2024-йил 19-декабрдаги 03-11-17-649-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида мамлакатимизда, хусусан Самарқанд вилоятида туризмга бўлган талабни аниқлаш орқали хорижий туристлар сонининг 30 %га ошиши далилланган.