Мансурова Сурайё Равшановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Мактабгача катта ёшдаги болаларни гендер ёндашув асосида таълимий фаолиятини ташкил этиш технологиясини такомиллаштириш, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/Ped3290.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Навоий давлат университети.
Илмий раҳбар: Нурбоев Қувондиқ Мирзанович, Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Навоий ҳудудий бўлими раис ўринбосари, физика-математика фанлари номзоди, педагогика фанлари бўйича катта илмий ходим.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, PhD.12/30.12.2019.Ped.80.01.
Расмий оппонентлар: Тожибоева Хилолахон Махмутовна, п.ф.д. (DSc), профессор, Ҳурвалиева Тармиза Латиповна п.ф.д. (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мактабгача катта ёшдаги болаларни гендер ёндашув асосида таълимий фаолиятини ташкил этиш технологиясини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
таълимий фаолиятини гендер ёндашув асосида ташкил этишнинг методик тизими тарбияланувчиларни гендер хусусиятларига эътибор бериш билан бирга уларни гендер идентификациялаш идентитет ёндашув асосида такомиллаштирилган;
таълимий фаолиятини гендер ёндашув асосида ташкил этишнинг ташкилий-педагогик имкониятлари таълим жараёнини лойиҳалаштиришда интеграцион-ривожлантирувчи мақсадларга ижтимоий-педагогик устуворликка йўналтирилган ҳолда аниқлаштирилган;
таълимий фаолиятини ташкил этишнинг педагогик жараён модели болаларни билиш жараёнлари ҳамда гендер стреотепларини идентификациялаш асосида уларни индивидуал латераллик профилига педагог-тарбиячи педагогик услубини мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
мактабгача таълим ташкилотларида гендер ёндашув асосида таълимий фаолиятни ташкил этиш технологияси тарбияланувчиларни билиш фаоллиги, уларни ижтимоий хулқ-атворини ривожлантиришга қаратилган муҳитни яратиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактабгача таълим ташкилоти тарбияланувчиларини гендер ўзига хос хусусиятлари, идрок этиш жараёнларини турлича кечиши ҳамда ўз имконият ва эҳтиёжларини англаши, уларни гендер идентификациялаш орқали таълимий фаолиятини ташкил этишга оид методик ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган:
“Илк қадам” давлат ўқув дастури асосида таълимий фаолиятини гендер ёндашув асосида ташкил этишнинг методик тизими тарбияланувчиларни гендер хусусиятларига эътибор бериш билан бирга уларни гендер идентификациялаш идентитет ёндашув асосида такомиллаштириш юзасидан таклиф ва тавсиялари Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг мактабгача таълим ташкилотлари ўқув жараёнларида фойдаланилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2023-йил 6-мартдаги 01-03/2-145-сонли маълумотномаси). Натижада мактабгача таълим ташкилотларида таълимий фаолиятида гендер ёндашувни ташкил этишнинг дидактик таъминоти такомиллаштирилган.
таълимий фаолиятини гендер ёндашув асосида ташкил этишнинг ташкилий-педагогик имкониятлари таълим жараёнини лойиҳалаштиришда интеграцион-ривожлантирувчи мақсадларга ижтимоий-педагогик устуворлик беришга доир таклиф ва тавсиялар берилган. (Мактабгача таълим вазирлигининг 2023-йил 6-мартдаги 01-03/2-145-сонли маълумотномаси). Натижада мактабгача таълим ташкилотларида машғулотлар интеграцияси самарадорлиги ошишга хизмат қилган.
таълимий фаолиятини ташкил этишнинг педагогик жараён модели болаларни билиш жараёнлари ҳамда гендер стреотепларини идентификациялаш асосида уларни индивидуал латераллик профилига педагог-тарбиячи педагогик услубини мослаштиришга доир таклиф ва тавсиялар берилган. (“Болаларни гендер фарқларини ҳисобга олиб элементар математикани ўқитиш” номли ўқув-услубий қўлланма нашрга тавсия этилган). Натижада катта ёшдаги болаларда “Мен” консепсиясини ривожлантиришни педагогик жараён модели ишлаб чиқилган.
мактабгача таълим ташкилотларида гендер ёндашув асосида таълимий фаолиятни ташкил этиш технологияси тарбияланувчиларни билиш фаоллиги, уларни ижтимоий хулқ-атворини ривожлантиришга қаратилган муҳитни яратиш оид таклиф ва тавсиялар берилган. (Мактабгача таълим вазирлигининг 2023-йил 6-мартдаги 01-03/2-145-сонли маълумотномаси). Натижада катта ёшдаги болаларда билиш фаоллигини ошириш билан бирга уларни гендер стреотипларини идентификациялашга хизмат қилган.