Ахмедов Акбар Қиличбаевичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон флорасининг Lagochilus Bunge (Lamiaceae Lindl.) туркуми камёб ва эндемик турларининг онтогенетик структураси ва ценопопуляциялари ҳолати», 03.00.05–Ботаника (биология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/В133.

Илмий раҳбар: Шомуродов Хабибулло Файзуллоевич, биология фанлари доктори.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ботаника институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ботаника институти, Ўзбекистон Миллий университети, Dsc.27.06.2017.B.39.01.

Расмий оппонентлар: Хасанов Фуркат Орунбаевич, биология фанлари доктори, профессор; Азимов Ибрахим Тошпулатович, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).

Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда тарқалган Lagochilus Bunge туркуми камёб ва эндем турлари ценопопуляцияларининг ҳозирги ҳолатини баҳолаш ҳамда муҳофаза чора-тадбирларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

илк бор Ўзбекистон шароитида Lagochilus туркуми турлари 26 та ценопопуляцияларининг экологик-фитоценотик тарқалиши аниқланган;

илк бор Lagochilus туркуми турларининг онтогенези босқичлари ва типлари очиб берилган ва ценопопуляцияларининг характерли спектрлари аниқланган;

туркум турлари ценопопуляцияларининг онтогенетик структураси ва ёшга кўра типлари аниқланган ҳамда улар ҳолатига таъсир этувчи омиллар асосланган;

организм ва популяцион белгилар таҳлили асосида ценопопуляцияларнинг замонавий ҳолати баҳоланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Ўзбекистон флорасининг Lagochilus Bunge (Lamiaceae Lindl.) туркуми камёб ва эндем турларининг онтогенетик структураси ва ценопопуляциялари ҳолати бўйича олинган натижалар асосида:

Lagochilus туркуми 6 та камёб ва эндем турларининг янги ўсиш жойлари ва ценопопуляцияларининг тарқалиш ҳамда виталитет ҳолати акс эттирилган ГАТ хариталари Самарқанд, Жиззах ва Навоий вилоятлари Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси амалиётига жорий қилинган (Биохилма-хилликни ва муҳофаза этиладиган табиий ҳудудларни муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланишни назорат қилиш инспекциясининг 2018 йил 23 июлдаги 01-01/12-02-11-1122-сон маълумотномаси). Натижада турлар ценопопуляцияларининг ҳозирги ҳолатини баҳолаш ва уларни муҳофаза қилиш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш имконини берган;

Lagochilus туркуми турлари уруғлари унувчанлигини ошириш, кўчат тайёрлаш ва кўпайтириш усуллари бўйича ишлаб чиқилган амалий тавсиялар Самарқанд, Жиззах ва Навоий вилоятлари Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси амалиётига жорий қилинган (Биохилма-хилликни ва муҳофаза этиладиган табиий ҳудудларни муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланишни назорат қилиш инспекциясининг 2018 йил 23 июлдаги 01-01/12-02-11-1122-сон маълумотномаси). Натижада Lagochilus туркуми турлари табиий популяцияларини қайта тиклаш ва сақлаб қолиш ҳамда тирик коллекцияларини яратиш имконини берган;

Lagochilus туркуми турларидан уруғлик-оналик питомникларини ташкил этиш йўллари бўйича амалий тавсиялар Самарқанд вилояти Пайариқ тумани «Оташ даласи» фермер хўжалиги ерларига ҳамда Жиззах вилояти Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси тасарруфидаги Нурота ўрмон хўжалиги ҳудудига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитасининг 2018 йил 16 августдаги 05/05-3177-сон маълумотномаси). Натижада маҳаллий ва хорижий фармацевтика бозорида хом ашёсига талаб юқори бўлган L.inebrians нинг уруғлик-оналик питомнигини ташкил этиш имконини берган.