Рахимқулова Сарвиноз Абдурашид қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Миллий костюм бўйича маълумотларни тизимлаштириш ва декоратив элементларини қўллаш усулларини такомиллаштириш (Сурхондарё либослари мисолида)” 05.06.04-Тикувчилик буюмлари технологияси ва костюм дизайни ихтисослиги бўйича (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Т3498
Илмий раҳбар: Рахматуллаева Умида Сайдазимовна, фалсафа фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро муҳандислик-технология институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.03/29.10.2021.Т.101.03 рақамли илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Негматова Фатима Усмановна, техника фанлари доктори, профессори; Пўлатова Сабохат Усмановна, техника фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сурхондарё миллий костюми ва тарихий безак буюмларини тизимилаштириш асосида замонавий костюмни лойиҳалаш усулларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Сурхондарё аёллари миллий либосларида кенг фойдаланилган декоратив-амалий санъат обекти бўлган безак тақинчоқлар тизимлаштирилган ва унинг санаб тўқиш усули ишлаб чиқилган;
илк марта Сурхондарё аёллари тақинчоқлари ва аксессуарлари (шу жумладан, ноёб тарихий намуналар), тўпламлари ва нақшлари анъанавий халқ костюми таркибида ва композисион ечимлар, меъморий-тектоник қонуниятлар ишлаб чиқилган;
безак тақинчоқлари ипли структурасига кучланишли деформасия таъсир даражасини аниқлаш асосида уларнинг тўқиш усуллари такомиллаштирилган ва сифатини эксперт баҳолаш усулларини қўллаб аҳамиятлилиги аниқланган;
миллий безак элементлари қўлланган замонавий кўйлакнинг қоматда ўрнашувига ва конструксия барқарорлигига таъсир этувчи безак оғирлиги, мато юза зичлиги ҳамда кўкрак айланаси ярим ўлчамининг рационал параметрлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Анъанавий заргарлик буюмларини ва безакларини замонавий янгитдан янги ҳаёт беришнинг модификасияланиш усулларини ишлаб чиқишни ҳамда уларни замонавий либосларда безак элементлари сифатида қўллаш бўйича олинадиган натижалари асосида:
ушбу дастурий таъминотни жорий этиш орқали ишлаб чиқарилган маҳсулотлар самарадорлиги ошди, яратилган буюмни декоратив элементлари билан безаш учун таклиф этилган янги схемалари, дастурий таъминотлари “ДРЕАМ СИЛК” МЧЖ корхонаси ҳамда “Ҳунармандлар уюшмаси” да ишлаб чиқаришга жорий этилган (“Ўзипаксаноат” уюшмасининг 2023 йил 20-ноябрдаги №5-2/1854-сонли маълумотномаси). Натижада тикув ва тўқимачилик маҳсулотлари ишлаб чиқариш сифати, декоратив элементли маҳсулотлар ишлаб чиқариш салоҳияти самарадорлиги 9,9 % га ошишига эришилган.