Sayt test rejimida ishlamoqda

Мирхакимова Феруза Холдоржон қизининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон тарихини ўрганишда мемориал ва уй музейларининг аҳамияти”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи ва 17.00.06 – Музейшунослик. Тарихий-маданий обектларни консервация қилиш, таъмирлаш ва сақлаш (тарих фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Фалсафа доктори (PhD) диссертация мавзуси Олий аттестация комиссиясида B2024.4.PhD/Tar862 рақам билан рўйхатга олинган. 
Илмий раҳбар: Мустафаева Нодира Абдуллаевна тарих фанлари доктори, профессор. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон тарихи давлат музейи ҳузуридаги илмий даража берувчи PhD.02/09.07.2020.Tar.70.03. рақамли илмий кенгаш. 
Расмий оппонентлар: тарих фанлари доктори, профессор Эргашева Юлдуз Алимовна, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент Мухаммедова Муниса Собировна 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида фаолият юритаётган мемориал ва уй-музейларининг ташкил топиш тарихи ҳамда фаолияти орқали Ўзбекистон тарихига оид маълумотларни тақдим этишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги.Ўзбекистонда дастлабки мемориал ва уй музейлар ўлкашунослик музейлари таркибидаги ёдгорлик сифатида асосан шоирлар, адиблар ва санъат арбоблари билан боғлиқ мемориал ва уй музейлар эканлиги, шахс тарихига бағишланган дастлабки  махсус музей 1941-йилда Муқимийнинг ҳужра музейи эканлиги, 1967-йилгача бу тоифадаги музейлар ташкил этилмаганлиги аниқланган;
1970-1980-йилларда мемориал ва уй-музейларнинг сони ортганлиги, бироқ мустақиллик арафаси ва мустақилликнинг дастлабки йилларида ижтимоий-иқтисодий (бозор муносабатларига ўтилиши, бюджет маблағларининг етишмовчилиги, молиявий қийинчиликлар ва б.) ва сиёсий (шахснинг сиёсий мавқейи, мафкуравий ёндашувлар ва б.) омиллар билан боғлиқ равишда баъзилари фаолиятининг давом эттирилганлиги ёки тўхтатилгани, баъзиларининг эса фаолияти тўхтатилиб, яратилган имкониятлар туфайли қайта тиклангани тизимли очиб берилган;
Ўзбекистондаги давлат рўйхатидаги мемориал ва уй-музейларнинг харитаси яратилди ва улар асосан Тошкент, Самарқанд, Бухоро, Хива, Фарғона каби йирик шаҳарларда жойлашгани, Ватан тарихида из қолдирган аксарият йирик шахсларнинг туғилиб ўсган ҳудудларида бу турдаги музейларнинг яратилиши туризм салоҳиятини ошишига, сайёҳлар оқимини кўпайишига хизмат қилиши далилланган;
Янги Ўзбекистон шароитида жадидчилик харакати вакилларининг ҳаёти ва фаолиятига бағишланган мемориал ва уй-музейлари кўлами кенгайиб бораётганлиги, бу борадаги чора-тадбирлар миллий давлатчилик ва минтақавий ўзига хослик, фуқаролик жамиятининг ривожланишига қўшган ҳиссаси нуқтаи-назаридан консептуал ва тизимли асосда амалга оширилаётганлиги асосланган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон тарихини ёритишда мемориал ва уй-музейларининг фаолиятига оид ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Уй-музейлари мазмуни мамлакат тарихининг турли босқичларидаги сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ва маданий жараёнлар билан бевосита боғлиқлиги, давр мафкуравий ўзгаришларини ўзида акс эттирганлиги очиб берилган. Тадқиқотнинг тарихий нуқтаи назардан уй-музейлари ўз даврининг асл манзарасини сақлаш, намойиш этиш ва қайта тиклашда фақатгина тарихий бино эмас, балки жамият тарихий тафаккурини шакллантиришда асосий маърифий муассаса эканлиги ҳақидаги хулосалари ва илмий янгиликлари, таклиф-тавсияларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телерадиоканалининг 2025-йил январ ва апрел ойларидаги “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият”, “Ўзбекистон ёшлари” кўрсатувларини самарали ташкил этишда, уларнинг дастур ва ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2025-йил 24-апрелдаги 05-09-543-сон маълумотномаси). Кўрсатувларда фойдаланилган мемориал ва уй-музейларнинг ташкил топиши, ривожланиши ва уларнинг фаолиятига оид маълумотлар телетомошабинлар тасаввурларини кенгайтиришга хизмат қилди.
Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейида тадқиқот давомида тўпланган архив маълумотлари, даврий матбуот материаллари, хорижий адабиётлар асосида янги кўргазма ташкил этилди. Мазкур кўргазмада жаҳон музей фондининг муҳим таркибий қисми бўлган уй-музейларининг Ўзбекистон шароитида ташкил қилиниши, ватан тарихини ўрганишда уй-музейларининг тарихий кўргазмали манба сифатидаги аҳамияти очиб берилган; (Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлигининг 2025-йил 6-майдаги 04-05/1755-сонли маълумотномаси). Мемориал ва уй-музейлари фаолиятига доир архив ҳужжатлари, даврий матбуот материаллари ва фото нусхаларининг музейга тақдим этилиши унинг фондини бойишига хизмат қилди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish