Гафуров Бахромжон Адхамовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи): «Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ижтимоий-сиёсий ва фалсафий қарашлари», 09.00.03 - Фалсафа тарихи (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси роʻйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Fal1028 
Илмий раҳбар: Тураев Бахтиёр Омонович, фалсафа фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети. 
ИК фаолият коʻрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Оʻзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.F.01.05.
Расмий оппонентлар: Рузматова Гулноз Мирахраровна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Зоҳидов Абдуқодир, фалсафа фанлари номзоди, доцент. 
Этакчи ташкилот: Тошкент давлат Шарқшунослик университети.  
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мирзо Бобурнинг бой ва серқирра маънавий меъросини ижтимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил қилиш, уни назарий-методологик умумлаштирган ҳолда мутафаккир ижодида илгари сурилган инсон ижтимоий фаолиятининг қатор соҳалари билан боғлиқ ғояларидан янгиланаётган Ўзбекистондаги замонавий, ижтимоий-сиёсий, диний-фалсафий, маънавий-мафкуравий жараёнларни мустаҳкамлашда амалий фойдаланишнинг усуллари, йўл-йўриқлари ва воситаларини аниқлаб кўрсатиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг фалсафий онтологияси ва натурфалсафий қарашларини тизимли ўрганиш натижасида, унинг борлиқ, олам, табиат, инсон ва коинот ҳақидаги илмий-фалсафий мушоҳадаларининг ХВ-ХВИ асрлар Шарқ фалсафий тафаккури ривожидаги ўрни ва аҳамияти аниқланиб «Бобурнома» ва бошқа асарларидаги илмий қарашлар, географик, космологик тасаввурларининг фалсафий-методологик асослари очиб берилган;
Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг марказлашган давлат концепциясининг асосий мезонлари: кучли ҳокимият, ижтимоий адолат, шаҳарсозлик, хусусий мулк даҳлсизлиги, фуқаро манфаатларини ҳимоя қилиш, миллий тараққиёт, маданий юксалиш ва маърифатпарварлик ғояларининг фалсафий-концептуал жиҳатлари очиб берилиб, тарихий-сиёсий ва маданий-маърифий аҳамияти юзасидан муаллифлик ёндашуви ишлаб чиқилган;
«Бобурнома» асарининг аксиологик қирралари тизимли таҳлили асосида диний ва дунёвий билимларни ўзаро уйғунлаштириш орқали яратилган ноёб фалсафий синтези, унинг диний бағрикенглик, маданият ва динларнинг ўзаро мулоқоти, ҳамжиҳатлик ғояларининг Шарқ фалсафасидаги ўрни ҳамда замонавий ижтимоий-фалсафий дунёқараш ривожидаги аҳамияти очиб берилган;
Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг бадиий-эстетик қарашлари ва ахлоқий таълимотида антропоцентрик ёндошув устоворлиги аниқланиб, инсон ҳаёти, эркинлиги, бахт-саодати, маънавияти, ахлоқи ва маърифати ҳақидаги қарашларининг маънавий қадриятлар тизими эволюциясидаги аҳамияти ҳамда унинг гуманистик-маърифий ғояларининг Шарқ ва Ғарб маданиятлари мулоқотидаги герменевтик вазифаси далилланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мирзо Бобурнинг ижтимоий-сиёсий ва фалсафий қарашлари моҳиятини очиб бериш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
Мирзо Бобурнинг фалсафий онтологияси ва натурфалсафий қарашларини тизимли ўрганиш натижасида, унинг борлиқ, олам, табиат, инсон ва коинот ҳақидаги илмий-фалсафий мушоҳадаларининг ХВ-ХВИ асрлар Шарқ фалсафий тафаккури ривожидаги ўрни ва аҳамияти аниқланиб «Бобурнома» ва бошқа асарларидаги илмий қарашлар, географик, космологик тасаввурларининг фалсафий-методологик асослари очиб берилганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси маданий мерос агентлиги томонидан жамоатчилик муҳокамалари ва жамоатчилик мулоқоти тадбирларини ўтказиш ҳамда якунлари бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси маданий мерос агентлигининг 2023-йил 21-ноябрдаги 0405//4278-сонли маълумотномаси). Натижада жамоатчилик муҳокамалари ва жамоатчилик мулоқоти тадбирларининг мазмун-моҳияти сифат жиҳатидан яхшиланиб, сайқаллашувига эришилган ва Мирзо Бобур фалсафий, ижтимоий-сиёсий меросининг ҳозирги вақтгача ўрганилмаган жиҳатларини кенг халқ оммаси орасида ёйилишига хизмат қилган;
Жумладан, Мирзо Бобурнинг марказлашган давлат концепциясининг асосий мезонлари: кучли ҳокимият, ижтимоий адолат, шаҳарсозлик, хусусий мулк даҳлсизлиги, фуқаро манфаатларини ҳимоя қилиш, миллий тараққиёт, маданий юксалиш ва маърифатпарварлик ғояларининг фалсафий-концептуал жиҳатлари очиб берилиб, тарихий-сиёсий ва маданий-маърифий аҳамияти юзасидан муаллифлик ёндашуви ишлаб чиқилганлигига оид хулоса ва амалий таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси сенатининг ахборот сиёсати ва давлат органларида очиқликни таъминлаш масалалари қўмитаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси сенатининг ахборот сиёсати ва давлат органларида очиқликни таъминлаш масалалари қўмитасининг 2024 йил 1 февралдаги 12-сонли баённомаси). Натижада қўмита томонидан 2023 2024 йилларда ўтказилган тадбирларнинг мазмун-моҳияти ва сифати яхшиланган ҳамда халқимизнинг маънавий тараққиётига оид илмий материаллар билан бойишига эришилган.
Шунингдек, «Бобурнома» асарининг аксиологик қирралари тизимли таҳлили асосида диний ва дунёвий билимларни ўзаро уйғунлаштириш орқали яратилган ноёб фалсафий синтези, унинг диний бағрикенглик, маданият ва динларнинг ўзаро мулоқоти, ҳамжиҳатлик ғояларининг Шарқ фалсафасидаги ўрни ҳамда замонавий ижтимоий-фалсафий дунёқараш ривожидаги аҳамияти очиб берилганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси маданият вазирлиги томонидан миллий маданий ва маънавий меросни асраб-авайлаш ва кўпайтириш, халқимизнинг маънавий-ахлоқий ва маданий даражасини янада юксалтириш билан боғлиқ фаолиятида кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси маданият вазирлигининг 2024 йил 15 февралдаги 04-12. 05-891-сонли маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон Республикаси маданият вазирлиги томонидан ушбу йўналишда режалаштирилган ва ўтказиладиган тадбирлар кўламининг кенгайиши, илмий-фалсафий жиҳатдан бойиши ва кўп миллатли халқимиз орасида Мирзо Бобурнинг миллатлараро тотувлик, динлараро бағрикенглик каби ғояларини кенг тарғиб ва ташвиқ этилишига эришилган;
Шу билан бирга Мирзо Бобурнинг бадиий-эстетик қарашлари ва ахлоқий таълимотида антропоцентрик ёндошув устоворлиги аниқланиб, инсон ҳаёти, эркинлиги, бахт-саодати, маънавияти, ахлоқи ва маърифати ҳақидаги қарашларининг маънавий қадриятлар тизими эволюциясидаги аҳамияти ҳамда унинг гуманистик-маърифий ғояларининг Шарқ ва Ғарб маданиятлари мулоқотидаги герменевтик вазифаси далилланганлигига оид янгиликларидан Республикамиз таълим тизимида, шу жумладан ўрта умумтаълим мактабларида ўқувчи ёшлар орасида олиб бориладиган маънавий-маърифий ишларда кенг кўламли равишда фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 2024 йил 3 октябрдаги 04-37-2863-сонли далолатномаси). Натижада диссертацияда илгари сурилган таклиф, тавсиялар ва хулосалар Янги Ўзбекистонда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этиш жараёнида халқ фаровонлиги, ёш авлод тарбияси ва уларда ватанпарварлик туйғусини мустахкамлашга хизмат қилган.