Муродов Рустамжон Мамаджановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Пахтани йирик ифлосликлардан тозалашда самарадорлиги юқори бўлган янги тозалагич конструксиясини ишлаб чиқиш”, 05.02.03 – “Технологик машиналар. Роботлар, мехатроника ва робототехник тизимлар” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.3.PhD/Т76
Илмий маслаҳатчи: Кулматов Илхом Турсунмурадович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Толали экинлар илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Толали экинлар илмий тадқиқот институти” DSc.30/30.11.2021.Т.141.01
Расмий оппонентлар: “Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти”дан техника фанлари доктори, профессор Росулов Рўзимурод Хасанович, “Фарғона давлат университети”дан техника фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент Шухратов Шароф Шухратович.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пахта хом-ашёсини йирик ифлосликлардан тозалашда, аррачали барабанларга йўналтириладиган пахта хом-ашёсини титилган ҳолда юқори аниқликдаги иш унумдорлигида ростлаш имкониятларини яратиш орқали янги тозалагич ускунасини яратиш ва конструктив параметрларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
аррачали барабанга пахтани бир маромда титиб таъминлаб бериш шартидан пахта бўйича иш унумдорлигини ростлаш имкониятини яратиш орқали куракчали барабан ва колосникли тароқнинг конструксияси ишлаб чиқилган;
куракчали барабан сиртидаги пахта оқимининг сарфига колосникни параметрлари ва ўрнатиш бурчагини таъсирини математик қонуниятлари пахта оқимини назарий механиканинг материал нуқта сифатида колосникларга урилгандан кейинги траекториясини аниқлаш тенгламаларидан фойдаланиб ишлаб чиқилган;
таклиф этилган пахтани йирик ифлосликлардан тозалаш ускунасида пахтани титиш ишчи органининг геометрик ва кинематик параметрларини аниқлаш орқали унинг иш унумдорлигини оширилган ва колосникли тароқ ва куракчали барабаннинг оралиқ масофасини иш унумдорлигига таъсирини математик модули аниқланган;
пахтанинг селексион ва саноат навига бўлиқ равишда куракли таъминлагичнинг колосникли тароғини горизонтал текисликка нисбатан ўрнатиш бурчаги 100, куракчали барабанни колосникли панжарадан чиқиб туриш баландлиги 30 мм ва колосник учи билан ускуна корпуси оралиқ масофалари 40 мм га тенг бўлган мақбул қийматлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Пахтани дастлабки табиий сифат кўрсаткичларини сақлаб қолувчи ресурстежамкор, самарадорлиги юқори бўлган тозалаш технологияси бўйича ишлаб чиқилган илмий натижалар асосида:
таклиф этилган оқимли технологик машинанинг йирик ифлосликдан тозалаш бўлимининг такомиллаштирилган конструксияси Андижон вилояти, Шаҳрихон туманидаги “SEEDS OF DIVERSITY” МЧЖда пахтани тозалашнинг УХК оқимли тозалаш ускунасини ўрнига ўрнатилиб жорий этилган. (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2025-йил 4-январдаги 03/25-21-сон жорий қилиш тўғрисидаги маълумотномаси). Натижада пахтани йирик ифлосликлардан тозалаш самарадорлиги 10-12% ортган, тозалашга сарфланадиган энергия сарфини 28,8 % ёки
15 кВт/соатга тежалишига эришилган ва пахтани йирик ифлосликлардан тозалаш самарадорлигини ошириш орқали пахта толасининг сифати 0,1 % яхшиланиш имконияти яратилган.