Сайдуллаева Хадича Абдунарзуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон Республикасининг Америка ҚўШма штатлари билан ҳамкорлик алоқалари (1991-2022-йиллар)” 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2024.2.PhD /Tar1759.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.12.2021.Tar.26.03
Илмий раҳбар: тарих фанлари доктори, профессор Киргʻизбоев Абдугаппор Каримжонович.
Расмий оппонентлар: тарих фанлари доктори, профессор Нуриддинов Эркин Зуҳриддинович, PhD Абдумўминов Ойбек Бектемирович
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси ҳузуридаги Янги тарих маркази.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Ресрубликаси билан АҚШ оъртасидаги ҳамкорликнинг шаклланиши ва ривожланиши тарихини ҳуқуқий, иқтисодий ҳамда маданий соҳалар кесимида ўрганиш ва таҳлил қилишдан иборат (1991–2022 йй.).
III. Тадқиқотнинг  илмий янгилиги:
геосиёсий ўзгаришлар ва янги халқаро муносабатлар тизими шаклланаётган ҳозирги шароитда Ўзбекистон Республикасининг ташқи сиёсатидаги стратегик ва устувор йўналишлардан бири сифатида АҚШ каби ривожланган давлат билан тенг ҳуқуқли ва манфаатли ҳамкорликни ривожлантириш унинг жаҳон ҳамжамиятидаги ўрни ва нуфузини янада ошириш учун зарурлиги реал тарихий шароит ва давлатларнинг ўзаро манфаатлари доирасида обективлик ва зарурийлик принципларига таянилганлиги исботланган;
Ўзбекистоннинг АҚШ билан ўзаро муносабатлари доирасидаги барча йўналишларда сифат жиҳатидан янги ва ўзаро манфаатли алоқаларни йўлга қўйишни белгилаб берган шартномавий-ҳуқуқий база, жумладан, турли характердаги 100 дан ортиқ ҳужжатлар ва асосий ҳужжат сифатида бу икки мамлакат ўртасида 2002-йилда имзоланган “Стратегик шерикчилик ва ҳамкорликнинг асослари тўғрисидаги Декларация”нинг икки мамлакт ҳамкорлигининг ривожланишидаги ўрни очиб берилган;
томонларнинг савдо-иқтисодий, сармоявий ва маданий-гуманитар соҳалардаги ҳамкорлиги икки томонлама имзоланган ҳуқуқий ҳужжатлар асосида амалга оширилганлиги, шу билан бирга АҚШнинг 2001-йил 11-сентябрда Афгʻонистонга ҳужумларидан соʻнг, икки давлат оʻртасидаги муносабатлар яхшиланиши энг юқори чоʻққига коʻтарилганлиги далилланган;
Ўзбекистон ҳамда АҚШ ўртасида илм-фан ва технология соҳасида ҳамкорлик бўйича келишув имзоланганлиги, бунга кўра, Ўзбекистон ва АҚШ университетлари ўртасида алмашув дастури ва Ўзбекистонда инглиз тилини ўрганишга қаратилган дастурларнинг аҳамияти аниқланиб, икки мамлакат ўртасидаги маданият ва сайёҳлик ҳамда фан ва таълим соҳаларидаги ҳамкорлик шаклланиши ва ривожланишида “Ўзбекистон – АҚШ доъстлик жамийати”, “Ватандошлар жамоат фонди”, “Ўзбек-Америка ватандошлар жамийати”, “Туркистон-Америка уюшмаси”, “Маҳалла – АҚШ оъзбеклар жамийати”, “Виржинийа Ўзбек Маданийати Маркази” каби ташкилотларнинг фаолияти муҳим ўрин тутганлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон Ресрубликасининг Америка Қоъшма Штатлари билан ҳамкорлик алоқалари тарихи (1991–2022-йй.) тадқиқоти боъйисҳа ишлаб сҳиқилган илмий натижалар ва амалий таклифлардан:
геосиёсий ўзгаришлар ва янги халқаро муносабатлар тизими шаклланаётган ҳозирги шароитда Ўзбекистон Республикасининг ташқи сиёсатидаги стратегик ва устувор йўналишлардан бири сифатида АҚШ каби ривожланган давлат билан тенг ҳуқуқли ва манфаатли ҳамкорликни ривожлантириш унинг жаҳон ҳамжамиятидаги ўрни ва нуфузини янада ошириш учун зарурлиги реал тарихий шароит ва давлатларнинг ўзаро манфаатлари доирасида обективлик ва зарурийлик принципларига таянилганлиги ва Ўзбекистоннинг АҚШ билан ўзаро муносабатлари доирасидаги барча йўналишларда сифат жиҳатидан янги ва ўзаро манфаатли алоқаларни йўлга қўйишни белгилаб берган шартномавий-ҳуқуқий база, жумладан, турли характердаги 100 дан ортиқ ҳужжатлар ва асосий ҳужжат сифатида бу икки мамлакат ўртасида 2002-йилда имзоланган “Стратегик шерикчилик ва ҳамкорликнинг асослари тўғрисидаги Декларация”нинг икки мамлакт ҳамкорлигининг ривожланишидаги ўрни ҳақидаги маълумотлардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг 2022–2023-йиллардаги “Тақдимот” коърсатувини самарали ташкил этишда, уларнинг дастур ва ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомранийаси “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2023-йил 13-июндаги 02-31-950-сон маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон ва АҚШ ўртасидаги савдо-иқтисодий ҳамкорликда қўшма корхоналар ва инвестицияларнинг ўрнини таҳлил қилишга эришилган;
Ўзбекистон ҳамда АҚШ ўртасида илм-фан ва технология соҳасида ҳамкорлик бўйича келишув имзоланганлиги, бунга кўра, Ўзбекистон ва АҚШ университетлари ўртасида алмашув дастури ва Ўзбекистонда инглиз тилини ўрганишга қаратилган дастурларнинг аҳамияти аниқланиб, икки мамлакат ўртасидаги маданият ва сайёҳлик ҳамда фан ва таълим соҳаларидаги ҳамкорлик шаклланиши ва ривожланишида “Ўзбекистон – АҚШ доъстлик жамийати”, “Ватандошлар жамоат фонди”, “Ўзбек-Америка ватандошлар жамийати”, “Туркистон-Америка уюшмаси”, “Маҳалла – АҚШ оъзбеклар жамийати”, “Виржинийа Ўзбек Маданийати Маркази” каби ташкилотларнинг фаолияти муҳим ўрин тутганлиги ҳақидаги маълумотлардан Ўзбекистон Республикаси маънавият ва маърифат марказининг 2024-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИИ йўналишида белгиланган “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи”, 14-банди “Ижтимоий-маънавий ва мафкуравий жараёнларни тадбиқ қилиш технологиялари бўйича хориж тажрибасини ўрганиш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этишда диссертация материалларидан фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат кенгаши Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2024-йил 29-апрелдаги 21/63-36-сон маълумотномаси). Натижада АҚШнинг миллий-маданий марказлари тажрибаларини тадбиқ этиш орқали Ўзбекистоннинг мафкуравий тарғибот ишларини самарадорлигида хизмат қилган;
Ўзбекистон ва АҚШнинг савдо-иқтисодий, сармоявий ва маданий-гуманитар соҳалардаги ҳамкорлиги икки томонлама имзоланган ҳуқуқий ҳужжатлар асосида амалга оширилганлиги, шу билан бирга АҚШнинг 2001-йил 11-сентябрда Афгʻонистонга ҳужумларидан соʻнг, икки давлат оʻртасидаги муносабатлар яхшиланиши энг юқори чоʻққига коʻтарилганлиги ҳақидаги маълумотлардан Ўзбекистон тарихи давлат музейи фондларини янги маълумотлар билан тўлдиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2024-йил 8-ноябрдаги 3/1255-2484-сонли маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон тарихи давлат музейи фонди Ўзбекистон – АҚШ алоқаларига доир янги манбалар билан бойитилган.