Маткаримов Феруз Бектурдиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Минтақада тўқимачилик саноатини ривожлантириш механизмини такомиллаштириш (Хоразм вилояти мисолида)”, 08.00.12 – Минтақавий иқтисодиёт (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2025.1.PhD/Iqt….
Илмий раҳбар: Ражабов Алибек Хушнудбекович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.55.03.
Расмий оппонентлар: Хатамов Очилди Қурбонович иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Жуманиязова Шарифа Рашидовна иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, PhD.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Хоразм вилояти тўқимачилик саноатини ривожлантириш механизмини такомиллаштириш бўйича илмий тавсия ва амалий таклифларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
минтақа тўқимачилик саноатида фаолият юритаётган “Техтиле Финанcе Кҳорезм”, “Урганч Баҳмал”, “Гурлан Глобал Текс”, “Хоразм Тех”, “Ҳазорасп-Техтил” корхоналарнинг ишлаб чиқариш фаолияти сифат даражасини, рақобатбардошлик индекслари 1-“қониқарсиз”, 2-“қониқарли”, 3-“ўрта”, 4-“яхши”, 5-“жуда яхши” Ликерт шкаласи (Ликерт сcале) мезонлари асосида баҳолаш таклиф этилган;
минтақа тўқимачилик саноатини ривожланиш кўрсаткичлари асосида ўхшашлик даражаси бўйича ("Урганч Баҳмал", "Хоразм Тех", "Ҳазорасп-Техтил", "Гурлан Глобал Текс", "Техтле Финанcе Кҳорезм"), ("Ҳоразм Гиламлари", "Хонқа-Чевар", "Ҳумо-Текс ЛТД", "Cарпетлух"), ("Ферузбек Беҳрузбек Сервис", "Ҳазорасп Соcкс", "Жекард Лйкс") кластерларига ажратиш таклиф этилган;
минтақа тўқимачилик саноат маҳсулоти ҳажми, асосий капиталга ўзлаштирилган инвестисиялар, тўқимачилик саноат тармоғидаги ўртача ойлик иш ҳақи омилларининг ЯҲМ ҳажмига мос равишда қисқа муддатли (+1,13%; +2,21%; +1,34%) ва узоқ муддатли (+3,32%; +6,47%; +3,16%) устуворлик даражаси аниқланган;
минтақа тўқимачилик саноати тармоғи ривожланишини асосий кўрсаткичларининг 2025-2030-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Минтақада тўқимачилик саноатини ривожлантириш механизмини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
минтақа тўқимачилик саноатида фаолият юритаётган “Техтиле Финанcе Кҳорезм”, “Урганч Баҳмал”, “Гурлан Глобал Текс”, “Хоразм Тех”, “Ҳазорасп-Техтил” корхоналарнинг ишлаб чиқариш фаолияти сифат даражасини, рақобатбардошлик индекслари 1-“қониқарсиз”, 2-“қониқарли”, 3-“ўрта”, 4-“яхши”, 5-“жуда яхши” Ликерт шкаласи (Ликерт сcале) мезонлари асосида баҳолаш бўйича берилган таклифи Хоразм вилоят ҳокимининг 2024-йил 23-августдаги “Ҳудудларда саноат салоҳиятини янада ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 333-12-0-Қ/24-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 27-декабрдаги 7-4309-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида минтақа тўқимачилик саноатида фаолият юритаётган корхоналарнинг ишлаб чиқариш фаолияти сифат даражасини Ликерт шкаласи мезонлари бўйича рақобатбардошлик индекслари асосида баҳолаш ҳамда улар орасидаги тафовутларни аниқлаш имконини берган;
минтақа тўқимачилик саноатини ривожланиш кўрсаткичлари асосида ўхшашлик даражаси бўйича ("Урганч Баҳмал", "Хоразм Тех", "Ҳазорасп-Техтил", "Гурлан Глобал Текс", "Техтле Финанcе Кҳорезм"), ("Ҳоразм Гиламлари", "Хонқа-Чевар", "Ҳумо-Текс ЛТД", "Cарпетлух"), ("Ферузбек Беҳрузбек Сервис", "Ҳазорасп Соcкс", "Жекард Лйкс") кластерларига ажратиш бўйича берилган таклифи Хоразм вилоят ҳокимининг 2024-йил 23-августдаги “Ҳудудларда саноат салоҳиятини янада ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 333-12-0-Қ/24-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 27-декабрдаги 7-4309-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида минтақа тўқимачилик саноатида фаолият юритаётган корхоналарнинг кластерларга (синфларга) ажратиш ва уларни барқарор ривожлантиришнинг устувор ёʻналишларини аниқлаш имконини берган;
минтақа тўқимачилик саноат маҳсулоти ҳажми, асосий капиталга ўзлаштирилган инвестисиялар, тўқимачилик саноат тармоғидаги ўртача ойлик иш ҳақи омилларининг ЯҲМ ҳажмига мос равишда қисқа муддатли (+1,13%; +2,21%; +1,34%) ва узоқ муддатли (+3,32%; +6,47%; +3,16%) устуворлик даражасини ҳисоблаш бўйича берилган таклифи Хоразм вилоят ҳокимининг 2024-йил 23-августдаги “Ҳудудларда саноат салоҳиятини янада ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 333-12-0-Қ/24-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 27-декабрдаги 7-4309-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида минтақа тўқимачилик саноати тармоғи ривожланишини акс эттирувчи асосий кўрсаткичларнинг минтақа иқтисодий тараққиётига узоқ ва қисқа муддатли таъсирини ҳисоблаш ва бу орқали минтақа тўқимачилик саноат тармоғини ривожлантириш учун аниқ чора-тадбирларни белгилаш имконини берган;
минтақа тўқимачилик саноати тармоғи ривожланишини асосий кўрсаткичларининг ўрта муддатли даврга мўлжалланган прогноз қийматларини ишлаб чиқиш бўйича берилган таклифлар Хоразм вилоят ҳокимининг 2024-йил 23-августдаги “Ҳудудларда саноат салоҳиятини янада ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 333-12-0-Қ/24-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 27-декабрдаги 7-4309-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 2025-2030-йиллар оралиғида тўқимачилик маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмини 1.57 мартага, ишлаб чиқариш саноати бўйича асосий капиталга ўзлаштирилган инвестисиялар ҳажмини 1.35 мартага ҳамда ишлаб чиқариш саноатида фаолият кўрсатаётган корхона ва ташкилотлар сонини 1.17 мартага ошиши имконияти мавжудлигини асослаш орқали тармоқ истиқболларини белгилаш имконини берган.