Sayt test rejimida ishlamoqda

Асрарова Мухаббат Усманджоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон.

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “М.Н.Болтаев илмий – фалсафий меросининг умуминсоний аҳамияти (фалсафий таҳлил)”, 09.00.03 – Фалсафа тарихи (фалсафа фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/Fal477
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро муҳандислик-технология институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.02.2020.F.72.08.
Илмий раҳбар: Юнусова Гуландом Самиевна, фалсафа фанлари доктори, профессор
Расмий оппонентлар: Наврузова Гулчихра Негматовна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Рузматова Гулноз Мирахраровна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Муҳаммад Болтаев илмий-фалсафий меросининг инсоният тараққиётида тутган ўрни ҳамда жамият ва шахс ҳаётидаги аҳамиятини очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
М.Болтаевнинг дунёқараши шаклланишида диний тарбия (Шарқ мутафаккирлари қарашлари таъсири, тасаввуфий таълимотлар, ахлоқий ва умуминсоний қадриятлар устуворлиги) оила ва таълим роли устуворлиги (зиёлилик, илмий менторлар, устози В.Асмуснинг турли фалсафий оқимлар орасидаги боғлиқликка оид қарашлари) таъсир этганлиги ва шахс ва жамият ўртасидаги ижтимоий муносабатлар тизимида инсоннинг ахлоқий комиллиги ва ижтимоий роли устуворлиги аниқлаштирилган;  
М.Болтаев маънавий меросида тасаввуфнинг Хожагон-Нақшбандия таълимоти ижтимоий фаоллик, миллий ўзликни англаш Абдулхолиқ Ғиждувоний ва Баҳоуддин Нақшбанд илмий мероси мисолида ёш авлоднинг маънавий дунёқарашини янада ривожлантиришга қаратилганлиги мантиқий исботланган; 
олимнинг тасаввуфий қарашларида “олами-асғар” (кичик олам) – “олами-Акбар” (катта олам) категориялари асосий омил эканлиги, қалб, руҳ, маънавий фикр ва билиш қуввати чексизлиги ғоялари инсонни комиллик даражасига етказишга хизмат қилиши, “тасаввуф – диний-фалсафий инсоншунослик илми” сифатида асосланганлиги далилланган;
М.Болтаевнинг социологияга оид тадқиқотларининг хом-хаёлга қарши – ҳақиқий, ярамасга қарши – фойдали, шак-шубҳаликка қарши – ишончли, хира, ноаниқга қарши – аниқ, вайрон қилувчига қарши – яратувчи каби умуминсоний позитивистик хусусиятлари, фалсафий антропологияда ақл-тафаккурга таяниб тавсифлаш, ирқий-антропологик тамойиллари ҳамда тарихий-маданий анъаналар, ижтимоий жараёнлар ва сиёсий ўзгаришлар билан узвий боғлиқликда ривожланиш мезонлари асослаб берилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Муҳаммад Болтаев илмий-фалсафий меросининг инсоният тараққиётида тутган ўрни ҳамда жамият ва шахс ҳаётидаги аҳамиятини тадқиқ этиш бўйича олинган натижалар асосида:
М.Болтаевнинг дунёқараши шаклланишида диний тарбия (Шарқ мутафаккирлари қарашлари таъсири, тасаввуфий таълимотлар, ахлоқий ва умуминсоний қадриятлар устуворлиги) оила ва таълим роли устуворлиги (зиёлилик, илмий менторлар, устози В.Асмуснинг турли фалсафий оқимлар орасидаги боғлиқликк оид қарашлари) таъсир этганлиги ва шахс ва жамият ўртасидаги ижтимоий муносабатлар тизимида инсоннинг ахлоқий комиллиги ва ижтимоий роли устуворлиги аниқланганлигига оид илмий натижалар ҳамда амалий таклиф-тавсияларидан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг “Ассалом Бухоро”, “Инсон қадри учун” кўрсатувларини тайёрлашда ва бевосита суҳбат жараёнини суратга олишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2024-йил 19-январдаги 01-09-07-сон маълумотномаси). Натижада, инсон камолотида қалб, нафс, тана, руҳ, илм ва амал ҳақидаги ғоялар шахснинг ижтимоий-маънавий камолотига хизмат қилганидагина ўз функсиясини бажариши мумкинлиги ҳақидаги ғояларни эфирга узатилиши эшиттиришларнинг самарадорлигини ортишига ҳамда ёшларнинг маънавий дунёқарашини юксалишида, мафкуравий иммунитетнинг ортишида, фалсафий мушоҳадасининг кенгайишига хизмат қилган;
М.Болтаев маънавий меросида тасаввуфнинг Хожагон-Нақшбандия таълимоти ижтимоий фаоллик, миллий ўзликни англаш Абдулхолиқ Ғиждувоний ва Баҳоуддин Нақшбанд илмий мероси мисолида ёш авлоднинг маънавий дунёқарашини янада ривожлантиришга қаратилганлигига оид илмий хулосалар ва назарий умумлашмалардан Республика “Истиқболли авлод” ижтимоий – ахборот марказининг “Дунё ёшлар нигоҳида” (2020 й) грант лойиҳаси доирасида ишлаб чиқилган методик тавсия-таклифларда фойдаланилган (Ўзбекистон Нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг 2024-йил 29-январдаги 01/52-24-сон маълумотномаси). Натижада, гранд лойиҳасини янада такомиллаштиришга, М.Н.Болтаевнинг фалсафий қарашларида ислоҳотчилик ғояларининг ижтимоий-фалсафий моҳияти ва ижтимоий ҳаётда ёш авлод камолотига бўлган муносабат масалалари фалсафий нуқтайи назардан ривожлантиришга хизмат қилган;
олимнинг тасаввуфий қарашларида “олами-асғар” (кичик олам) – “олами-Акбар” (катта олам) категориялари асосий омил эканлиги, қалб, руҳ, маънавий фикр ва билиш қуввати чексизлиги ғоялари инсонни комиллик даражасига етказишга хизмат қилиши, “тасаввуф – диний-фалсафий инсоншунослик илми” сифатида асосланганлигига оид илмий-назарий хулосалар ва таклиф-тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлиги фаолияти, жумладан “Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлиги тўғрисидаги Низом” асосида экологик таълим-тарбия жараёнини самарали ташкил этиш, экологик билимларни тарғиб қилиш чора-тадбирларини амалга оширишда, маънавий-маърифий тадбирларда, тарғибот-ташвиқот ишларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2024-йил 12-мартдаги 2-13-21-966-сон маълумотномаси). Натижада, ёшлар ўртасида олиб борилаётган тарғибот тадбирлари ёшлар дунёқарашининг янада ривожланишига, ёш авлод камолотига бўлган муносабат масалалари фалсафий нуқтайи назардан ривожлантиришга хизмат қилган; 
М.Болтаевнинг социологияга оид тадқиқотларининг хом-хаёлга қарши – ҳақиқий, ярамасга қарши – фойдали, шак-шубҳаликка қарши – ишончли, хира, ноаниқга қарши – аниқ, вайрон қилувчига қарши – яратувчи каби умуминсоний позитивистик хусусиятлари, фалсафий антропологияда ақл-тафаккурга таяниб тавсифлаш, ирқий-антропологик тамойиллари ҳамда тарихий-маданий анъаналар, ижтимоий жараёнлар ва сиёсий ўзгаришлар билан узвий боғлиқликда ривожланиш мезонларига оид илмий янгиликлар ҳамда таклиф ва тавсияларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-2023- йилларда ўтказилган тарғибот фаолиятида, жумладан, 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг шу йўналишида белгиланган “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи” 16-банди “Буюк аллома ва мутафаккирларимиз ҳаёти ва фаолиятини чуқур ўрганиш, бой маънавий ва маданий меросларини асраб-авайлаш, илмий-ижодий асарларини кенг тарғиб қилиш”га қаратилган тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 7-мартдаги 91/2-сон маълумотномаси). Натижада, жамиятда ёшлар маънавий дунёқарашининг юксалишида, мафкуравий иммунитетининг кучайишига, М.Болтаев илмий меросида инсон категориясининг фалсафий моҳиятини асослаб беришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish