Сулаймонова Мунирахон Шухратбековнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қўшилган қиймат солиғи маъмурчилигида хуфиёна иқтисодиётни қисқартириш механизмини такомиллаштириш», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Iqt3276
Илмий раҳбар: Тўҳлиев Бозор Каримович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019. I.16.01.
Расмий оппонентлар: Худойқулов Хуршид Хуррамович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.Хайдаров Низомиддин Хамраевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, 
Етакчи ташкилот: Тошкент Кимё халқаро университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади: қўшилган қиймат солиғи маъмурчилигида хуфёна иқтисодиётни қисқартириш механизмини такомиллаштириш бўйича илмий-услубий ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мажбурий равишда қўшилган қиймат солиғи тўловчиси сифатида эътироф этиладиган тадбиркорлик субъектларига ариза тақдим этилганда қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳнома солиқ хавфи даражасига аниқлик киритилмасдан туриб автоматик равишда берилиши таклифи асосланган;
солиқ хавфига эга солиқ тўловчиларнинг ҚҚС бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳноманинг амал қилишидан беш иш куни олдин хабарнома юборилиб, камчиликлар бартараф этилмаган тақдирда тўхтатиб турилиши таклифи асосланган; 
тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш мақсадида уларни табақалаштириш ва 4 та тоифага ажратиш ҳамда келгусида мазкур тоифаларга мувофиқ солиққа тортишда инобатга олиш орқали амалиётда ҳисобини юритишда қулайликларни таъминлаш асосланган; 
солиқ органлари томонидан жами даромади 10 миллиард сўмдан ошган тадбиркорлик субъектлари тўғрисидаги маълумотларни шакллантириш ва махсус ахборот портали билан маълумот алмашинувини таъминлаш орқали  хуфёна иқтисодиётни қисқартириш механизмини такомиллаштириш таклифи асосланган. 
IV Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўшилган қиймат солиғи маъмурчилигида хуфёна иқтисодиётни қисқартириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
мажбурий равишда қўшилган қиймат солиғи тўловчиси сифатида эътироф этиладиган тадбиркорлик субъектларига ариза тақдим этилганда қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳнома солиқ хавфи даражасига аниқлик киритилмасдан туриб автоматик равишда берилиши таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 28-июндаги “Солиқ маъмуриятчилигини ислоҳ қилиш даврида бизнес учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-162-сон Фармонида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Солиқ қўмитасининг 2023-йил 16-августдаги 18/1-84411-сонли маълумотномаси). Натижада мажбурий тартибда ҚҚС тўловчиси бўлган солиқ тўловчиларни ҚҚС гувоҳномасини олинишида тезкорликка эришиш, шунингдек, ҚҚС ҳисоботида тўловларни ҳисобга олиш тизимини автоматлаштириш имкони яратилган;
солиқ хавфига эга солиқ тўловчиларнинг ҚҚС бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳноманинг амал қилишидан беш иш куни олдин хабарнома юборилиб, камчиликлар бартараф этилмаган тақдирда тўхтатиб турилиши таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 июндаги “Солиқ маъмуриятчилигини ислоҳ қилиш даврида бизнес учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-162-сон Фармонида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Солиқ қўмитасининг 2023 йил 16 августдаги 18/1-84411-сонли маълумотномаси). Натижада тадбиркорлар томонидан хуфёна ҳолат билан шуғулланган деб шубҳа қилинган аммо уларда бундай фаолиятга оид ишлар амалга оширилмаган тақдирда, давлат солиқ хизмати органлари томонидан юборилган хабарнома уларни аниқланган камчиликни бартараф қилиш имкони яратилган; 
тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш мақсадида уларни табақалаштириш ва 4 та тоифага ажратиш ҳамда келгусида мазкур тоифаларга мувофиқ солиққа тортишда инобатга олиш орқали амалиётда ҳисобини юритишда қулайликларни таъминлаш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 10 февралдаги “Тадбиркорлик субектларини тоифаларга ажратиш мезонлари ҳамда солиқ сиёсати ва солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-21-сон Фармонида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Солиқ қўмитасининг 2023-йил 16-августдаги 18/1-84411-сонли маълумотномаси). Натижада солиқ тўловчиларнинг умумбелгиланган солиқ тўловчи сифатида рўйхатдан ўтишини рағбатлантириш, солиқ тизимини содда ва тушунарли бўлиши, уларнинг солиқ юкидан хавфсирашларини олдини олишга хизмат қилиш имкони яратилган; 
солиқ органлари томонидан жами даромади 10 миллиард сўмдан ошган тадбиркорлик субъектлари тўғрисидаги маълумотларни шакллантириш ва махсус ахборот портали билан маълумот алмашинувини таъминлаш орқали  хуфёна иқтисодиётни қисқартириш механизмини такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 10 февралдаги “Тадбиркорлик субектларини тоифаларга ажратиш мезонлари ҳамда солиқ сиёсати ва солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-21-сон Фармонида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Солиқ қўмитасининг 2023-йил 16-августдаги 18/1-84411-сонли маълумотномаси). Ушбу таклиф натижасида давлат солиқ хизмати органларининг солиқ тўловчиларни табақалаштирилиши орқали содда ва тизимли иш юритиши, қулай шарт-шароитлар яратиш орқали тадбиркорлик субектларининг солиқ юкини камайтириш ва бизнес юритишни соддалаштиришга эришилган.