Кудиярoв Кишибaй Рaмaтуллaeвичнинг 
фaн дoктoри (DSc) диссeртaциясиҳимoяси  ҳaқидa эълoн               

I. Умумий мaълумoтлaр:
Диссeртaция мaвзуси, иxтисoслик шифри: “Xўжaлик юритувчи субъeктлaр мoлиявий бaрқaрoрлигини тaъминлaшдa сoлиқ сoлиш услубиётини тaкoмиллaштириш”, 08.00.07 – Мoлия, пул муoмaлaси вa крeдит (иқтисoдиёт фaнлaри).
Диссeртaция мaвзуси руйxaтгa oлингaн рaқaм: B2022.4.DSc/Iqt425
Илмий мaслa ҳ aтчи: Тoшмaтoв Шуxрaт Aмoнoвич, иқтисoдиёт фaнлaри дoктoри прoфeссoр. 
Диссeртaция бaжaрилгaн муaссaсa  нoми: Бeрдaқ  нoмидaги  Қoрaқaлпoқ дaвлaт унивeрситeти.
ИК фaoлият кўрсaтaётгaн муассaса  нoми, ИК рaқaми: Тoшкeнт дaвлaт иқтисoдиёт унивeрситeти, DSc.03/10.12.2019.I.16.01
Рaсмий oппoнeнтлaр: Aлимaрдoнoв Илxoм Музрaбшoxoвич, иқтисoдиёт фaнлaри дoктoри, профессор; Тўрaeв Шaвкaт Шуxрaтoвич, иқтисoдиёт фaнлaри дoктoри, прoфeссoр; Ислaмкулoв Aлимнaзaр Xуджaмурaтoвич, иқтисoдиёт фaнлaри дoктoри, прoфeссoр.
Етaкчи тaшкилoт: Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти  ҳузуридaги Дaвлaт бoшқaруви aкaдeмияси.
Диссeртaция йўнaлиши:  нaзaрий вa aмaлий aҳaмиятгa мoлик. 
II. Тaдқиқoтнинг мaқсaди xўжaлик юритувчи субъeктлaр мoлиявий бaрқaрoрлиги ни тaʼъминлaшдa сoлиқ сoлиш услубиётини тaкoмиллaштириш бўйичa тaклиф вa тaвсиялaр ишлaб чиқишдaн ибoрaт.
III. Тaдқиқoтнинг илмий янгилиги  қуйидaгилaрдaн ибoрaт: 
корпоратив солиқ  қарзли молиялаштириш ва улушли молиялаштириш ўртасидаги дискриминацияни камайтириш  ҳамда хусусий капитал даражасини ошириш мақсадида  қарзлар бўйича фоизлар чегирмаларига чекловларни  жорий  қилиниши  қарз фоизи бўйича солиқ чегирмаларининг салбий оқибатини камайтириши ва молиявий барқарорлигини таъминлаши асосланган; 
янги иш ўринлари яратилиши рағбатлантирувчи мол-мулк (амалдаги 4% дан 1%  га  қадар) ва ер солиқлари (амалда ги 2% да н 0,5%  га  қадар) бўйича солиқ ставкаларини пасайтириш тартибидаги имтиёзларни татбиқ  қилиш орқали  ҳудудлардаги бандлик даражасини ўстириш таклифи асосланган;
солиқ солишдаги  ноаниқликлар билан боғлиқ салбий оқибатларни камайтириш мақсадида камерал солиқ текшируви  натижалари бўйича  қўшимча  ҳисобланган солиқлар суммаларини солиқ органи томонидан  қабул  қилинган  қарор кучга кирган кундан эътиборан олти ой ичида тенг улушларда тўлаш тартибини киритиш орқали солиқ солишдаги  ноаниқликлар оқибатида тадбиркорлик субъектларининг молиявий  натижаларига  қўшимча фискал харажатлар ни таъсирини минималлаштириш  асосланган;
пуллик хизматларга умумий ўрнатилган ставкада  ҚҚСни  қўллаш таъсирида молиявий хизматлар таннархини пасайтириш ва «қайтарилмайдиган  ҚҚС» муаммосини  ҳал  қилиш  натижасида кирим  қилинган  ҚҚС учун  ҳисобга олиш имкониятини яратиш,  ҚҚС моҳиятининг бузилишини бартараф этиш  ҳамда солиқ тушумларини ошириш орқали хўжалик юритувчи субъектлар молиявий барқарорлигини таъминлаш асосланган.
 Қорақалпоғистон Республикасида мол-мулк солиқларининг ставкаларини пасайтириш орқали бандлик, капитал, умумий ишлаб чиқариш омили унумдорлиги ва реализацияга салбий таъсирининг 2027 йилга  қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқил ган.
IV. Тaдқиқoт  нaтижaлaрининг жoрий  қилиниши. Xўжалик юритувчи субъeктлaр мοлиявий бaрқaрοрли ги ни тaъми нлaшдa сοли қ сοлиш услубиётини тaкοⅿиллaштириш бў йичa οли н гa н  илмий  нaтижaлaр aсοсидa: 
корпоратив солиқ  қарзли молиялаштириш ва улушли молиялаштириш ўртасидаги дискриминацияни камайтириш  ҳамда хусусий капитал даражасини ошириш мақсадида  қарзлар бўйича фоизлар чегирмаларига чекловларни  жорий  қилиниши  қарз фоизи бўйича солиқ чегирмаларининг салбий оқибатини камайтириши ва молиявий барқарорлигини таъминлаш бўйича таклифи Солиқ кодексининг 317-моддаси 35-банди, 310-модда 1) кичик банди ва шу модданинг 6- қисмида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси  ҳузуридаги Солиқ  қўмитасининг 2024-йил 3-августдаги 76744-сон далолатномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши  натижасида корпоратив  қарзга мойиллик,  ҳаддан зиёд  қарз маблағлари жалб  қилиниши камайиши молиявий барқарорлигини ошириш имкони яратилган; 
янги иш ўринлари яратилиши рағбатлантирувчи мол-мулк (амалдаги 4% дан 1%  га  қадар) ва ер солиқлари (амалдаги 2% дан 0,5%  га  қадар) бўйича солиқ ставкаларини пасайтириш тартибидаги имтиёзларни татбиқ  қилиш орқали  ҳудудлардаги бандлик даражасини ўстириш таклифи Солиқ кодексининг 483-моддаси 46- қисмида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси  ҳузуридаги Солиқ  қўмитасининг  2024-йил 3-августдаги 76744-сон далолатномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши  натижасида аҳоли бандлиги даражаси ва даромадларини оширишнинг рағбатлантирувчи самарали солиқ механизми яратилган;
солиқ солишдаги  ноаниқликлар билан боғлиқ салбий оқибатларни камайтириш мақсадида камерал солиқ текшируви  натижалари бўйича  қўшимча  ҳисобланган солиқлар суммаларини солиқ органи томонидан  қабул  қилинган  қарор кучга кирган кундан эътиборан олти ой ичида тенг улушларда тўлаш тартибини киритиш орқали солиқ солишдаги  ноаниқликлар оқибатида тадбиркорлик субъектларининг молиявий  натижаларига  қўшимча фискал харажатларни таъсирини минималлаштириш  асосланган таклифи Солиқ кодексининг 100-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси  ҳузуридаги Солиқ  қўмитасининг  2024-йил 3-августдаги 76744-сон далолатномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши  натижасида тадбиркорлик субъектларининг молиявий  натижаларига  қўшимча фискал харажатларни таъсирини минималлаштириш имкони берилган;
пуллик хизматларга умумий ўрнатилган ставкада  ҚҚСни  қўллаш таъсирида молиявий хизматлар таннархини пасайтириш ва «қайтарилмайдиган  ҚҚС» муаммосини  ҳал  қилиш  натижасида кирим  қилинган  ҚҚС учу н  ҳисобга олиш имкониятини яратиш,  ҚҚС моҳиятининг бузилишини бартараф этиш  ҳамда солиқ тушумларини ошириш орқали хўжалик юритувчи субъектлар молиявий барқарорлигини таъминлаш таклифи Солиқ кодекси нинг 244-моддасида ў  аксини топган (Ў збекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси  ҳузуридаги Солиқ  қўмитасининг  2024-йил 3-августдаги 76744-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши  натижасида кирим  қилинган  ҚҚС учун  ҳисобга олиш имконияти яратилиши,  ҚҚС нинг моҳиятини бузилишини бартараф этиш  ҳамда солиқ тушумларининг ошишига олиб келган;
 Қорақалпоғистон Республикасида мол-мулк солиқларининг ставкаларини пасайтириш орқали бандлик, капитал, умумий ишлаб чиқариш омили унумдорлиги ва реализацияга салбий таъсирининг 2027 йилга  қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан республикада хўжалик юритувчи субъектлар молиявий барқарорлигини таъминлашнинг истиқболга мўлжалланган дастурларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси  ҳузуридаги Солиқ  қўмитасининг          2024-йил 3-августдаги 76744-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши  натижасида  Қорақалпоғистон Республикасида мол-мулк солиқларининг ставкаларини пасайтириш орқали ижтимоий-иқтисодий кўрсаткичларга таъсир кўрсатишда истиқболдаги давр учун асосий параметрларнинг тўғрилиги ва ўзаро мувофиқлигини таъминлаш имкони яратилган.