Ортиков Ойбек Рустамовнинг фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларда мафкуравий иммунитетини ривожлантиришнинг илмий педагогик асослари”, 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.3PhD/Ped3835.
Илмий раҳбар: Олимов Ширинбой Шарофович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Олий таълим тизими кадрларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти, PhD.03/30.09.2023. Ped.173.01
Расмий оппонентлар: Қуронов Мухаммаджон, педагогика фанлари доктори, профессор, Юзликаев Фарид Рафаелович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларнинг мафкуравий иммунитетини рижовлантиришнинг педагогик шарт-шароитларини аниқлаш, миллий қадриятлар ҳамда анъаналарнинг уйғунлиги асосида такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларнинг мафкуравий иммунитетини шакллантиришнинг педагогик шарт-шароитлари миллий қадриятлар ва анъаналарнинг уйғунлигига мослигини таъминлашнинг педагогик имкониятлари тарихий ғоялар, қадриятларга мос тарбиявий босқичлар, ижтимоий, маданий омиллар, тенденсияларни фактик далиллаш ҳамда мазмунли-жараёнли, ташкилий-педагогик компонентларнинг диалектик алоқадорлиги асосида аниқлаштирилган;
талабаларда маънавий-маърифий ишлар жараёнида мафкуравий иммунитетни ривожлантириш модели талабаларнинг маънавий-маърифий жараёнларга аксиологик, когнитив, фаолиятли ва интегратив ёндашувларни тарихий воқеаларнинг даврий мослаштириш асосида ахборотга нисбатан онгли муносабат, танқидий фикрлаш, шахсий позиция, эмоционал барқарорлик, мафкуравий мослашувчанлик каби шахсий фазилатларини ривожлантириш орқали такомиллаштирилган;
талабаларнинг мафкуравий иммунитетини ривожлантиришнинг дидактик тузилмаси ижтимоий институтлар ўртасидаги ҳамкорлик муносабатларини мустаҳкамлашга хизмат қилувчи миллий урф-одат ва анъаналар, таълимнинг тарихий-консептуал интерпретацияси, умуминсоний муносабатлар тўлиқлигини тарихий контекстда таҳлил қилиш ҳамда педагогик ёндашувнинг мазмунини таълимий мақсадларга идентив мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
талабаларнинг мафкуравий фазилатларини баҳолаш мезонлари уларнинг шахсий ва ижтимоий фаоллигини аниқловчи компонентлар (методик таъминот, педагогик ва дидактик шарт-шароитлари) асосида ижтимоий фаоллик, анъаналар ва новацион ғоялар уйғунлиги, тарихий рефлекция тамойиллари ва уларнинг ўзаро интеграциясини таъминлаш орқали тизимлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасаси маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларда мафкуравий иммунитетни ривожлантириш бўйича тадқиқот натижалари асосида:
маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларнинг мафкуравий иммунитетини шакллантиришнинг педагогик шарт-шароитлари миллий қадриятлар ва анъаналарнинг уйғунлигига мослигини таъминлашнинг педагогик имкониятлари тарихий ғоялар, қадриятларга мос тарбиявий босқичлар, ижтимоий, маданий омиллар, тенденсияларни фактик далиллаш ҳамда мазмунли-жараёнли, ташкилий-педагогик компонентларнинг диалектик алоқадорлиги асосида аниқлаштиришга оид таклифлардан Бухоро давлат университетида 2018-2022 йилларда амалга оширилган ОТ-Ф1-002 рақамли “Ёшларда миллий ғоя ва мафкуравий иммунитетни шакллантиришнинг психологик механизмлари” мавзусидаги лойиҳани “Ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантиришда таълим технологияларидан фойдаланишнинг педагогик асослари” қисмини бажаришда фойдаланилган. (Бухоро давлат университетининг 2024-йил 1-мартдаги 01-04/1017-сон маълумотномаси). Натижада, олий таълим муассасалари маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабаларда мафкуравий иммунитетни ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитлари мазмунан бойитилган;
талабаларда маънавий-маърифий ишлар жараёнида мафкуравий иммунитетни ривожлантириш модели талабаларнинг маънавий-маърифий жараёнларга аксиологик, когнитив, фаолиятли ва интегратив ёндашувларни тарихий воқеаларнинг даврий мослаштириш асосида ахборотга нисбатан онгли муносабат, танқидий фикрлаш, шахсий позиция, эмоционал барқарорлик, мафкуравий мослашувчанлик каби шахсий фазилатларини ривожлантириш орқали такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар “Педагогик деонтология ва компетентлик” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 19-июлдаги 233-сон буйруғи, 233-0332 рақамли гувоҳнома). Натижада, маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабалар мафкуравий иммунитетни ривожлантириш технологияларини такомиллаштиришга оид дарс ва дарсдан ташқари тарбиявий ишларни ривожлантириш имконияти яратилган;
талабаларнинг мафкуравий иммунитетини ривожлантиришнинг дидактик тузилмаси ижтимоий институтлар ўртасидаги ҳамкорлик муносабатларини мустаҳкамлашга хизмат қилувчи миллий урф-одат ва анъаналар, таълимнинг тарихий-консептуал интерпретацияси, умуминсоний муносабатлар тўлиқлигини тарихий контекстда таҳлил қилиш ҳамда педагогик ёндашувнинг мазмунини таълимий мақсадларга идентив мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид маълумотлар “Тарбиявий ишлар методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Бухоро давлат университетининг 2023-йил 21-октябрдаги 556-сон буйруғи, 556-29 рақамли гувоҳнома). Натижада, олий таълим муассасалари маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабалар мафкуравий иммунитетни ривожлантиришга эришилган;
талабаларнинг мафкуравий фазилатларини баҳолаш мезонлари уларнинг шахсий ва ижтимоий фаоллигини аниқловчи компонентлар (методик таъминот, педагогик ва дидактик шарт-шароитлари) асосида ижтимоий фаоллик, анъаналар ва новацион ғоялар уйғунлиги, тарихий рефлекция тамойиллари ва уларнинг ўзаро интеграциясини таъминлаш орқали тизимлаштиришга оид таклиф ва тавсиялар “Педагогик деонтология ва компетентлик” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 19-июлдаги 233-сон буйруғи, 233-0332 рақамли гувоҳнома). Натижада, маънавий-маърифий ишлар жараёнида талабалар мафкуравий иммунитетни ривожлантириш самарадорлигини оширишга хизмат қилган.