Sayt test rejimida ishlamoqda

Инатуллаев Бахромжон Боқижоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Фарғона водийси қирғизлари маданиятида этник мансублик ва интеграция жараёнлари”, 17.00.07 – Маданият назарияси ва тарихи. Маданиятшунослик (санъатшунослик фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/San220.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти.
Илмий раҳбар: Холмирзаев Хайитбой Дадаханович, санаътшунослик фанлари номзоди, доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти, PhD.08/28.08.2020.San.121.01.
Расмий оппонентлар: Маврулов Абдухалил Абдулхаевич, тарих фанлари доктори, профессор; Абдурасулов Шохрух Абдинаимович, санъатшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD). 
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат хореография академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Фарғона водийси қирғизлари маданиятида этник мансублик ва ва интеграция жараёнларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Фарғона водийси қирғизлари моддий маданиятига хос “жакалуу кемсел”, “желек”, “белдемчи”, “элечек”, “тебетей”дан иборат маросим кийимлари ўзбек, уйғур ҳамда қорақалпоқ халқлари билан ўзаро этномаданий алоқаларда маданий трансформацияга учраб маданий универсаллашув шароитида этник мансублигини сақлаб қолганлиги далилланган;
қирғиз этник гуруҳининг тушов кесди (тушоо кесүү), от миндириш (ат минүү), тўй, аза ҳамда диний маросимларида вужудга келган этноинтеграция жараёнларида ижтимоий меъёрлар, этностереотиплар, урф-одат, анъана ва қадриятлар периферик имкониятига кўра этнорегионал жиҳатларнинг устуворлиги асосланган;
Фарғона водийси қирғизлари маданиятида аккултурация ва маданий интеграция натижасида юзага келган диний синкретизм, қирғиз тилининг водий диалекти, муқим уй-жой қуриш анъаналарининг маданиятлараро муносабатларда коммуникатив вазифани бажариб, консессуал ёндашув асосида маданий экспрессия ва интеркултурализмни шакллантиргани асосланган; 
Фарғона водийси қирғизлари ижтимоий амалиётидаги ўтов (боз үй), “Комуз”, “Кыл-кыяк”, “Жыгач ооз комуз”, “Чоор” миллий чолғу асбоблари, “Токтогулдун кербези” қаҳрамонлик қўшиғи, “Келин келгенде”, “Жар-жар” ва “Өлөн” маросим қўшиқлари, “Кара-жорго”, “Торгоюм” ва “Садагаң болуп кетейин” фолклор қўшиқлари, “Тоороо”, “Алачач”, “Кара-жорго”, “Кыз куумай” фолклор рақслари асосида миллий идентиклик динамикаси аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фарғона водийси қирғизларининг этник мансублиги ва маданиятида интеграция жараёнларини ўрганиш бўйича олинган тадқиқот натижалари асосида:
Фарғона водийси қирғизлари моддий маданиятига хос “жакалуу кемсел”, “желек”, “белдемчи”, “элечек”, “тебетей”дан иборат маросим кийимлари ўзбек, уйғур ҳамда қорақалпоқ халқлари билан ўзаро этномаданий алоқаларда маданий трансформацияга учраб маданий универсаллашув шароитида этник мансублигини сақлаб қолганлиги далилланганлигига оид хулоса ва таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлиги фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлигининг 2024-йил 13-августдаги 04-07/3029-сон маълумотномаси). Натижада, кам сонли этник гуруҳлар, жумладан қирғизларнинг моддий маданий меросини ривожлантириш имконияти кенгайтирилган;
қирғиз этник гуруҳининг тушо тушов кесди (тушоо кесүү), от миндириш (ат минүү), тўй, аза ҳамда диний маросимларида вужудга келган этноинтеграция жараёнларида ижтимоий меъёрлар, этностереотиплар, урф-одат, анъана ва қадриятлар периферик имкониятига кўра этнорегионал жиҳатларнинг устуворлиги асосланганлигига оид хулоса ва таклифлардан Республика “Маънавият ва маърифат” марказининг 2023-йилга мўлжалланган чора-тадбирлар дастурининг ВИ йўналишида белгиланган “Миллатлараро тотувлик ва динлараро бағрикенглик бўйича тарғибот-ташвиқот тадбирлари, аҳоли ўртасида радикализм иллатини олдини олиш” 16-банди “Мамлакатимизда турли миллат ва конфессиялар вакилларининг ҳамжиҳатлиги, тоқатлилигини таъминлаш борасидаги ижобий тажрибани кенг тарғиб қилиш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Республика “Маънавият ва маърифат” марказининг 2024-йил 10-августдаги 16/48-сон далолатномаси). Натижада, кам сонли этник гуруҳлар, жумладан, қирғизларнинг номоддий маданий меросини сақлаб қолиш имконияти кенгайтирилган;
Фарғона водийси қирғизлари маданиятида аккултурация ва маданий интеграция натижасида юзага келган диний синкретизм, қирғиз тилининг водий диалекти, муқим уй-жой қуриш анъаналарининг маданиятлараро муносабатларда коммуникатив вазифани бажариб, консессуал ёндашув асосида маданий экспрессия ва интеркултурализмни шакллантиргани асосланганлигига оид хулоса ва таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Миллатлараро муносабатлар ва хориждаги ватандошлар масалалари бўйича қўмитаси этник сиёсати ва миллатлараро консепсиясини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Миллатлараро муносабатлар ва хориждаги ватандошлар масалалари бўйича қўмитасининг 2024-йил 26-августдаги 14-07-1388-сон маълумотномаси). Натижада, мамлакатдаги қирғиз миллатига мансуб аҳолининг комплементар-интегратив локал маданиятини янада ривожлантириш имконияти кенгайтирилган;
Фарғона водийси қирғизлари ижтимоий амалиётидаги ўтов (боз үй), “Комуз”, “Кыл-кыяк”, “Жыгач ооз комуз”, “Чоор” миллий чолғу асбоблари, “Токтогулдун кербези” қаҳрамонлик қўшиғи, “Келин келгенде”, “Жар-жар” ва “Өлөн” маросим қўшиқлари, “Кара-жорго”, “Торгоюм” ва “Садагаң болуп кетейин” фолклор қўшиқлари, “Тоороо”, “Алачач”, “Кара-жорго”, “Кыз куумай” фолклор рақслари асосида миллий идентиклик динамикаси аниқланганига оид хулоса ва таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Миллатлараро муносабатлар ва хориждаги ватандошлар масалалари бўйича қўмитаси этник сиёсати ва миллатлараро консепсиясини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Миллатлараро муносабатлар ва хориждаги ватандошлар масалалари бўйича қўмитасининг 2024-йил 26-августдаги 14-07-1388-сон маълумотномаси). Натижада, мамлакатдаги қирғиз миллатига мансуб аҳолининг идентиклигини сақлаш имконияти кенгайтирилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish