Суропов Баходир Майдоновичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг интеграциялашган дастурий таъминотини такомиллаштириш методикаси, 13.00.06 - Рақамли таълим назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.DSc.Ped865.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий маслахатчи:
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Карлибаева Гулжахан Ермекбаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Абдуллаева Озода Сафибуллаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Мўминов Баходир Болтаевич, техника фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг интеграциялашган дастурий таъминотини такомиллаштириш методикаси бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
интегратив ёндашув асосида асосида талабалар касбий тайёргарлигининг мазмуни микроиқтисодиёт, макроиқтисодиёт, иқтисодий сиёсат, халқаро иқтисодиёт йўналишидаги билимларни, моҳияти иқтисодий жараёнларни оптималлаштириш, янги инновацияларни жорий этиш, тамойиллари эса, мултидисциплинарлик, кооператив ўқитиш, амалий йўналтирилганлик, мослашувчанлик, шахсийлаштириш ва инновацион технологиялардан фойдаланиш асосида аниқлаштирилган;
интегратив ёндашув асосида талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг таркибий қисмлари иқтисодиётга ва рақамли технологияларга оид назарий билимлар, амалий кўникмаларни эгаллаш, меҳнат бозори талабларига мослаштириш MS Excel, MS Visio, SPSS, R, Python дастурлари ёрдамида маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш, иқтисодий қарорларни қабул қилиш усул ва воситаларидан фойдаланиш асосида такомиллаштирилган;
интеграциялашган дастурий таъминот асосида талабаларни касбий тайёргарлигини ривожлантириш модели статистик ва эконометрик дастурлардан фойдаланиб корхоналарнинг иқтисодий масалаларини таҳлил қилиш, прогнозлаш, режалаштириш, иш жараёнларини оптималлаштириш, унумдорлигини ошириш, шунингдек, бизнес жараёнларини моделлаштириш ўқитиш самарадорлигини белгиловчи компоненталарнинг репродуктив, вариатив, қисман изланишли, мобиллик кўрсаткичларини факторли таҳлил ўтказиш асосида такомиллаштирилган;
ўқув материалларини рақамли платформа ва медиаресурслар орқали тақдим этиш, талабалар ўзлаштиришини электрон назорат қилиш, фойдаланувчилар ўртасида адаптив маълумот алмашиниш, қидирув тизимини оптималлаштириш янги тасаввурлар, ғоя ва фикрлар рақамли таълим муҳитини яратишнинг масофали (WordPress, MySQL, HTML, CSS, JavaScript, Boostrap, Google Analytics ва бошқ.) тизимларга мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
интеграциялашган дастурий таъминот асосида талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантириш методикаси адекват(аксеологик, праксиологик ва технологик) баҳолаш мезонларига мослаштириш, ўзаро шаффофликни таъминлаш, касбий фаолиятга алоқадор параметр ва индикаторлар динамиклигини аниқлаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг интеграциялашган дастурий таъминотини такомиллаштириш методикасибўйича олинган илмий натижалар асосида:
интеграциялашган дастурий таъминот асосида талабалар касбий тайёргарлигининг мазмуни микроиқтисодиёт, макроиқтисодиёт, иқтисодий сиёсат, халқаро иқтисодиёт йўналишидаги билимларни, моҳияти иқтисодий жараёнларни оптималлаштириш, янги инновацияларни жорий этиш; тамойиллари эса мултидисциплинарлик, кооператив ўқитиш, амалий йўналтирилганлик, мослашувчанлик, шахсийлаштириш ва инновацион технологиялардан фойдаланиш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар “Иқтисодиётда ахборот-коммуникация технологиялари ва тизимлари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 6-февралдаги 11-05-825/04-сон далолатномаси). Натижада талабаларни касбий тайёрлашда рақамли таълим муҳитидан фойдаланиш самарадорлиги ошган;
интегратив ёндашув асосида талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг таркибий қисмлари иқтисодиётга ва рақамли технологияларга оид назарий билимлар, амалий кўникмаларни эгаллаш, меҳнат бозори талабларига мослаштириш MS Excel, MS Visio, SPSS, R, Python дастурлари ёрдамида маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш, иқтисодий қарорларни қабул қилиш усул ва воситаларидан фойдаланиш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Иқтисодиётда ахборот-коммуникация технологиялари ва тизимлари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 6-февралдаги 11-05-825/04-сон далолатномаси). Натижада талабаларда ахборот технологиялари ва иқтисодий билимларни интеграция қилиш орқали касбий билимларни шакллантиришга хизмат қилган;
интеграциялашган дастурий таъминот асосида талабаларни касбий тайёргарлигини ривожлантириш модели статистик ва эконометрик дастурлардан фойдаланиб корхоналарнинг иқтисодий масалаларини таҳлил қилиш, прогнозлаш, режалаштириш, иш жараёнларини оптималлаштириш, унумдорлигини ошириш, шунингдек, бизнес жараёнларини моделлаштириш ўқитиш самарадорлигини белгиловчи компоненталарнинг репродуктив, вариатив, қисман изланишли, мобиллик кўрсаткичларини факторли таҳлил ўтказиш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Иқтисодиётда ахборот-коммуникация технологиялари ва тизимлари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 6-февралдаги 11-05-825/04-сон далолатномаси). Натижада интеграциялаб ўқитишда талабаларда билимларнинг босқичма-босқич чуқурлашуви, бозор талабларига мос кўникмаларни эгалаши, кўп йўналишли қарор қабул қила олиши амалга оширилган;
ўқув материалларини рақамли платформа ва медиаресурслар орқали тақдим этиш, талабалар ўзлаштиришини электрон назорат қилиш, фойдаланувчилар ўртасида адаптив маълумот алмашиниш, қидирув тизимини оптималлаштириш янги тасаввурлар, ғоя ва фикрлар рақамли таълим муҳитини яратишнинг масофали (WordPress, MySQL, HTML, CSS, JavaScript, Boostrap, Google Analytics ва бошқ.) тизимларга мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Иқтисодиётда ахборот-коммуникация технологиялари ва тизимлари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 6-февралдаги 11-05-825/04-сон далолатномаси). Натижада, талабаларнинг ИТ асосида замонавий иқтисодий билимларни ўзлаштириш механизмлари ишлаб чиқилган ва жорий қилинган;
интеграциялашган дастурий таъминот асосида талабалар касбий тайёргарлигини ривожлантириш методикаси адекват(аксеологик, праксиологик ва технологик) баҳолаш мезонларига мослаштириш, ўзаро шаффофликни таъминлаш, касбий фаолиятга алоқадор параметр ва индикаторлар динамиклигини аниқлаштириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Иқтисодиётда ахборот-коммуникация технологиялари ва тизимлари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 6-февралдаги 11-05-825/04-сон далолатномаси). Натижада талабалар учун корхона фаолиятини статистик таҳлил қилиш, рогнозлаш, режалаштиришнинг дастурий таъминоти ишлаб чиқилган ва таълим бериш амалиётида жорий қилинган.