Найимова Баҳора Комилжонзоданинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Мелисса ўсимлигида эфир мойларининг ҳосил бўлиш кинетикасини ГC-МС усулида ўрганиш», 02.00.04 - Физик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/К766.
Илмий раҳбар: Мухамадиев Нурали Қурбоналиевич, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.03/30.12.2019.К.02.05. 
Расмий оппонентлар: Эшмаматова Нодира Бахромовна, кимё фанлари доктори, доцент; Матчанов Алимжан Давлатбаевич, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўсимлик моддалари кимёси институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: хроматографик жараёнларда кросс-диффузияни қўллаб, моделлаш ҳамда Мелисса ўсимлигида эфир мойларининг ҳосил бўлиши кинетикасини ГC-МС усули ёрдамида баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хроматографик ажралиш жараёнларини тадқиқ қилишда илк марта кросс-диффузия асосида математик модел ишлаб чиқилган ва унининг адекватлиги тажриба натижалари билан мувофиқ келиши исботланган;
кросс-диффузия моделининг мураккаб таркибли аралашмалар компонентларини ажратиш шароитларини мақбуллаштиришда қўллаш имкониятлари баҳоланган ва тажриба натижаларига нисбатан четланиши 2,5-3,0 % дан ошмаслиги аниқланган;
ГC-МС усулида Мелисса оффиcиналис Л., Медиасиа маcропҳйла Пимен ва Лавандула ангустифолиа ўсимликларининг эфир мойлари таркибида мос равишда 20, 25 ва 34 та кимёвий компонентлар аниқланган ҳамда уларнинг баʼзилари (лёналол, α-пинен, β-кариофиллен, ситрал ва бошқалар) шартли патоген бактерияларга нисбатан юқори даражадаги антибактериал фаолликка эга эканлиги илмий жиҳатдан исботланган; 
Мелисса ўсимлиги таркибида эфир мойлари айрим компонентларининг ҳосил бўлиши кинетикасининг моделлари ишлаб чиқилган, ҳамда уларнинг ҳосил бўлиши ферментатив реакциялар кинетикасига мос келиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мелисса ўсимлигида эфир мойларининг ҳосил бўлиш кинетикасини ГC-МС усулида ўрганиш боʻйича олинган натижалар асосида: 
Мелисса ўсимлигидан эфир мойини ажратиш технологияси Ўзбекистон-Туркия МЧЖ ”Аҳмад Исроил Тех” қўшма корхонанинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (”Аҳмад Исроил Тех” МЧЖ Ўзбекистон-Туркия қўшма корхонанинг 2024 йил 28 декабрдаги 28/12-01-сонли маълумотномаси). Натижада, экспорт ўрнини қоплайдиган ва импортга йўналтирилган маҳсулот ишлаб чиқариш ҳамда маҳсулотга бўлган эҳтиёжни маълум даражада қондириш имконини беради; 
Мелисса ўсимлигидан ажратиб олинган эфир мойидан антисептик сув тайёрлаш технологияси Ўзбекистон-Туркия МЧЖ “Аҳмад Исроил Тех” қўшма корхонада амалиётга жорий этилган (”Аҳмад Исроил Тех” МЧЖ Ўзбекистон-Туркия қўшма корхонанинг 2024 йил 28 декабрдаги 28/12-02-сонли маълумотномаси). Натижада, Мелисса ўсимлигидан ажратиб олинган эфир мойидан антисептик сув тайёрлашга эришиш, экспорт ўрнини қоплайдиган ва импортга йўналтирилган маҳсулот ишлаб чиқариш ҳамда мамлакатимизда маҳсулотга бўлган эҳтиёж маълум даражада қондириш имконини берган.