Бекмирзаева Лола Рахматуллаевна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бадиий адабиётда ҳайвонот олами мавзуси ва ижтимоий муаммолар талқини (Ч.Айтматовнинг “Қиёмат” ва Ш.Бўтаевнинг “Қўрғонланган ой” романлари қиёсий таҳлили мисолида)” 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик, таржимашунослик.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil1849
Илмий раҳбар: Пардаева Ирода Мамаюнусовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD. 03/30.12.2019.Fil.83.01 
Расмий оппонентлар: Умурова Гўзал Хотамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор; Бобохонов Мавлон Раҳматиллаевич, филология фанлари доктори (DSc), профессор
Етакчи ташкилот: А.Қодирий номидаги Жиззах давлат педагогика университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ч. Айтматов ва Ш. Бўтаевнинг ижтимоий борлиқ муаммоларига бўлган ғоявий-бадиий қарашларини аниқлаш ва тизимлаштириш, шунингдек, улар асарларида ҳайвонот дунёси мавзусининг тутган ўрнини таҳлил этиш, Ч. Айтматовнинг «Қиёмат» ҳамда Ш. Бўтаевнинг «Қўрғонланган ой» романлари асосида ижтимоий муаммоларнинг бадиий адабиётда қандай талқин этилишини қиёсий таҳлил асосида очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Қиёмат” ва “Қўрғонланган ой” асарларида  инсон ва табиат ўртасидаги муносабатларнинг ижтимоий-фалсафий таҳлили асосида уларнинг шахс маънавий оламини такомиллаштириш жараёни билан узвий боғлиқлиги аниқланган;
замонавий қирғиз ва ўзбек насрида ижтимоий-фалсафий романнинг назарий жиҳатлари асосланган, сюжет ва услуб хусусиятлари, муаллифлар эстетикаси, шунингдек, тарихий-ижтимоий омилларнинг асарларнинг бадиий консепсиясига таъсири очиб берилган;
миллий анъаналар, ахлоқий қарашлар ва бадиий образлар эволюциясини чуқур ўрганиш натижасида мустақиллик даври романнавислари ижодида модерн ва постмодерн унсурларининг ўрни аниқланган;
роман қаҳрамонларининг ахлоқий-маънавий мезонлари кенгайиб бораётгани, уларнинг ижтимоий-ахлоқий ва эстетик қарашлари миллий анъаналар билан чамбарчас боғлиқ ҳолда шаклланиши илмий асосда исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Замонавий адабиётда ҳайвонот дунёси мавзусини тадқиқ қилиш ва ижтимоий муаммоларни талқин қилиш жараёнида эришилган илмий натижалар қуйидагича амалиётга жорий этилган:
“Қиёмат” ва “Қўрғонланган ой” асарлари мисолида инсон ва табиат муносабатларининг ижтимоий-фалсафий таҳлили амалга оширилиб, экогуманизм жараёни шахс маънавиятини такомиллаштириш билан узвий боғлиқ эканлиги аниқланганига доир диссертация хулосалари Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2022 2024 йилларда амалга оширилган ва Тошкент шаҳридаги АҚШ элчихонаси ҳамда Халқаро таълим бўйича Америка Кенгаши билан ҳамкорликда АҚШ давлат департаменти томонидан молиялаштирилган «Энглиш Аccесс Миcросчоларшип Програм» номли лойиҳа доирасида тадбиқ этилган.  (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 7-декабрдаги 2697/02-сон маълумотномаси). Натижада фойдаланилган материаллар таҳлил қилинаётган романлардаги анималистик персонажлар кўпинча одамларнинг ўзларига қараганда кўпроқ инсоний хусусиятларга эга эканлигини очиб берган, бу эса уларнинг асарларнинг бадиий тузилишида муҳим рол ўйнашини тасдиқлайди;
замонавий қирғиз ва ўзбек насридаги ижтимоий-фалсафий романларнинг назарий масалалари, сюжет ва услуб хусусиятлари, муаллифлар эстетикаси ҳамда тарихий ижтимоий омилларнинг асарлар бадиий консепсиясига таъсири илмий жиҳатдан асослаб берилганлиги ҳақидаги илмий хулосалардан Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус+ дастурининг 561624-ЭПП-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС+CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда Олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли лойиҳаси доирасида фойдаланилган.  (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 14-декабрдаги 2764/02-сон маълумотномаси). Натижада Чингиз Айтматов ва Шойим Бўтаев ўз романларида инсон ва табиат ўртасидаги муносабатни бадиий-фалсафий савияда идрок эта олганликлари, ёзувчиларнинг экогуманизм ғояларини тарғиб қилиш учун замин яратилган; 
мустақиллик даври адабиётида миллий анъаналар, ахлоқий қарашлар ва бадиий образлар эволюцияси чуқур таҳлил қилиниб, романнавислар ижодидаги модерн ва постмодерн элементларининг ўрни аниқланганига доир хулосалардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Самарқанд  вилоят ҳудудий бўлинмаси қошидаги «Садоқат» ижодий тўгараги томонидан ўтказилган семинарда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2023-йил 27 июлдаги 38 сон маълумотномаси). Натижада, адибларнинг инсон ва табиат тушунчасининг  образли кўриниши бўлган адабий-эстетик қарашлари кенг китобхонлар эътиборига етказилган;
роман қаҳрамонларининг ахлоқий-маънавий кўлами, ижтимоий-маънавий ва эстетик қарашлари кенгайиб, миллий анъаналар билан боғлиқликда шакллангани исботланганига оид хулосаларидан Қарши давлат университетида 2021-2023 йилларда амалга оширилган СУЗ_800_21ГР-381 “Реинфорcинг Энглиш Лангуаге cомпетенcе ат Карши Стате Университй” номли халқаро грант лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Қарши давлат университетининг 2024-йил 14-декабрдаги 04/3755-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа мазмуни Чингиз Айтматов ва Шойим Бўтаев ижодидаги бадиий нутқ, индивидуал услуб ва қаҳрамон характерига оид материаллар билан бойитилишига эришилган.