Хаитов Акмал Алияровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорин чурраларининг кечки парапротезли йирингли асоратларида ташхислаш ва даволаш тактикасининг ўзига хослиги», 14.00.27 - Хирургия.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Tib4339.
Илмий раҳбар: Мустафакулов Ишназар Бойназарович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси Термиз филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/27.09.2024.Tib.93.03.
Расмий оппонентлар: Сафоев Бақодир Барноевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Курбаниязов Зафар Бабажанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ча университетининг Бунданг тиббиёт маркази. (Жанубий Корея).
II. Тадқиқотнинг мақсади: герниоаллопластикадан кейинги кечки парапротезли йирингли инфекциядан пайдо бўлган рецидив вентрал чурра билан касалланган беморларни хирургик даволаш усулларини такомиллаштириш орқали даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк маротоба анъанавий аутопластика ҳамда протезли аллопластикадан сўнги йирингли асоратлар вентрал чурраларнинг қайталанишига сабаб бўлиши исботланган;
илк маротоба операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланишнинг юқори клиник самарадорлиги исботланган;
илк маротоба операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларини қўлланилиши, асоратларни кескин камайишига сабаб бўлиши аниқланган;
беморларда далилларга асосланган тиббиёт нуқтаи назаридан, қайталанган вентрал чурраларини хирургик даволашда протезли аллопластика амалиёти вақтида П-симон чоклардан ҳамда йирингли асоратлар ривожланишини олдини олиш мақсадида 2% ли декасан эритмасидан фойдаланиш чуррани қайталанишини 15,0% дан 3,8% гача камайтириш имконини бериши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 08/70-сонли хулосасисига кўра:
биринчи илмий янгилик: илк маротоба анъанавий аутопластика ҳамда протезли аллопластикадан сўнги йирингли асоратлар вентрал чурраларнинг қайталанишига сабаб бўлиши исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: тадқиқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти шундан иборатки, олинган хулосалар ва таклифлар ўзига хос назарий аҳамиятга эга бўлиб, улар операциядан кейинги вентрал чурра беморларни ташхислаш ва хирургик даволаш хусусиятларини ўрганишга катта ҳисса қўшган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий натижалар РШТЁИМ Сурхондарё филиали (18.07.2024 йил, № 06 буйруғи) ва Сурхондарё филиали КТТМ хирургик бўлимларига (11.07.2024 йил, № 37-4 буйруғи) амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: аутопластик ва протез аралашувидан сўнг такрорий вентрал чурра шаклланишининг сабаблари аниқланган. Иқтисодий самарадорлиги: бактериологик текширув, яъни микробларнинг антибиотикка сезувчанлигини аниқлаш, антибактериал дори воситаларни аниқ билиб қўллаш нозокомиал инфекциялар ва инфекцион асоратларни камайишига олиб келган. Бу эса цефтриаксон ва цефаперазон+сульбактам каби қимматбаҳо антибиотикларни қисқартиришга, сарф-харажатларни ҳар бир бемор учун ўртача 170000 дан 190000 сўмгача тежаш имконини берган. Хулоса: анъанавий аутопластика ҳамда протезли аллопластикадан сўнги йирингли асоратлар вентрал чурраларнинг қайталанишига сабаб бўлиши исботланганлиги, асоратларни олдини олиш чора тадбирларини қўллаш имконини берган.
иккинчи илмий янгилик: илк маротоба операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланишнинг юқори клиник самарадорлиги исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: илк маротоба операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланишнинг юқори клиник самарадорлиги исботланганлиги, ривожланиши мумкин бўлган асоратларни олдини олиш имконини берган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий натижалар РШТЁИМ Сурхондарё филиали (18.07.2024 йил, № 06 буйруғи) ва Сурхондарё филиали КТТМ хирургик бўлимларига (11.07.2024 йил, № 37-4 буйруғи) амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланиш орқали, ривожланиши мумкин бўлган асоратларни олди олинган. Иқтисодий самарадорлиги: илк маротоба операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланишнинг юқори клиник самарадорлиги исботланганлиги натижасида ҳар 1 нафар беморга сарфланадиган бюджет маблағларини 600000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: операциядан сўнги вентрал чурраси қайталанган беморларни даволашда такомиллаштирилган профилактика усулидан фойдаланиш ҳисобига ҳар 1 нафар беморга сарфланадиган бюджет маблағларини 600000 сўмга иқтисод қилишга эришилган.
учинчи илмий янгилик: илк маротоба операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларини қўлланилиши, асоратларни кескин камайишига сабаб бўлиши аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларини қўлланилиши орқали, кузатилиши мумкин бўлган асоратларни олдини олиш имкони яралган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий натижалар РШТЁИМ Сурхондарё филиали (18.07.2024 йил, № 06 буйруғи) ва Сурхондарё филиали КТТМ хирургик бўлимларига (11.07.2024 йил, № 37-4 буйруғи) амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларини қўлланилиши орқали клиник самарадорликга эришилган. Иқтисодий самарадорлиги: операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларини қўлланилиши ҳисобига ҳар 1 нафар беморга сарфланадиган бюджет маблағларини 1800000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: операциядан кейинги вентрал чурраси қайталанган беморларда чурранинг ўлчамларига қараб дифференциалашган пластика қилиш усулларидан фойдаланиш, даволаниш самарадорлигини кескин оширилиши имконини берган.
тўртинчи илмий янгилик: беморларда далилларга асосланган тиббиёт нуқтаи назаридан, қайталанган вентрал чурраларини хирургик даволашда протезли аллопластика амалиёти вақтида П-симон чоклардан ҳамда йирингли асоратлар ривожланишини олдини олиш мақсадида 2% ли декасан эритмасидан фойдаланиш чуррани қайталанишини 15,0% дан 3,8% гача камайтириш имконини бериши исботланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий натижалар РШТЁИМ Сурхондарё филиали (18.07.2024 йил, № 06 буйруғи) ва Сурхондарё вилояти КТТМ хирургик бўлимларига (11.07.2024 йил, № 37-4 буйруғи) амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: қайталанган вентрал чурраларини хирургик даволашда протезли аллопластика амалиёти вақтида П-симон чоклардан ҳамда йирингли асоратлар ривожланишини олдини олиш мақсадида 2% ли декасан эритмасидан фойдаланиш чуррани қайталанишини 15,0% дан 3,8% гача камайтириш имконини бериб, ётоқ кунларни қисқаришига олиб келган. Иқтисодий самарадорлиги: протезли аллопластика амалиёти вақтида П-симон чоклардан ҳамда йирингли асоратлар ривожланишини олдини олиш мақсадида 2% ли декасан эритмасидан фойдаланиш, ривожланиши мумкин бўлган асоратларни олдини олиши орқали ҳар 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 1800000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: қайталанган вентрал чурраларини хирургик даволашда протезли аллопластика амалиёти вақтида П-симон чоклардан ҳамда йирингли асоратлар ривожланишини олдини олиш мақсадида 2% ли декасан эритмасидан фойдаланиш чуррани қайталанишини 15,0% дан 3,8% гача камайтириш имконини берган.