Radjabov Nurbek Gafurovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Eksperimental pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolash samaradorligi” 14.00.02 – Morfologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/Tib2634
Ilmiy rahbar: Teshaev Shuxrat Jumaevich, tibbiyot fanlari doktori, professor
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti, DSc.04/29.02.2024.Tib.93.01
Rasmiy opponentlar: Zokirova Nargiza Baxodirovna, tibbiyot fanlari doktori; Qurbonov Said Safarovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Toshkent pediatriya tibbiyot instituti
II. Tadqiqotning maqsadi: eksperimental pnevmosklerozda oq zotsiz kalamushlar yuragidagi morfologik va morfometrik o‘zgarishlar va ularni anor danagi moyi bilan davolash samaradorligini o‘rganishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
postnatal ontogenezda me’yorda va o‘pka pnevmosklerozida yurakning organometrik ko‘rsatkichlarining o‘sish sur’atlari baholanib, tajribada yurak nisbiy vaznining kattalashuvi asoslangan;
o‘pka pnevmosklerozi ta’sirida yurak struktur tuzilmalari va mikrotsirkulyator o‘zan tomir ko‘rsatkichlarining patologik oshishi isbotlangan;
ilk marotaba pnevmoskleroz kasalligi fonida yurakdagi stroma-kardiomiotsitar nisbat o‘rganilgan va uning qon-tomirlar, biriktiruvchi to‘qima, kardiomiotsitlar yuzasi bilan bog‘liqligi asoslangan;
immunogistokimyoviy tekshirishda o‘pka pnevmosklerozi fonida korreksiya maqsadida qo‘llanilgan anor danagi moyining yurak kardiomiotsitlari proliferativ faoliyatini kuchaytirishi, leykotsitlar bilan infiltratsiya darajasini kamaytirishi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Eksperimental pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolash samaradorligi natijalari asosida:
birinchi ilmiy yangilik: postnatal ontogenezda me’yorda va o‘pka pnevmosklerozida yurakning organometrik ko‘rsatkichlarining o‘sish sur’atlari baholanib, tajribada yurak nisbiy vaznining kattalashuvi asoslanganligi bo‘yicha takliflar Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 15 iyunda 23-m/049-son bilan tasdiqlangan «Pnevmosklerozda yurakda yuzaga keladigan morfologik o‘zgarishlarni aniqlashni muvofiqlashtirish» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Respublika ixtisoslashtirilgan kardiologiya ilmiy-amaliy markazi Buxoro viloyat mintaqaviy filiali bo‘yicha 21.11.2024 yildagi 01-55-son hamda Kogon shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha 22.11.2024 yildagi 4157-2-208-TB/2024-son buyruqlari bilan amaliyotga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashning 2025 yil 15 yanvardagi 11/28-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: tajribaviy pevmosklerozda yurakdagi morfologik ko‘rsatkichlar va ularga anor danagi moyining ta’siri bo‘yicha kompleks yondashuv bemorlarning turmush tarzini, xayot sifatini yaxshilashga, davolash samaradorligini oshirishga va nogironlikni kamaytirishga imkon bergan. Iqtisodiy samaradorligi: pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolashni samaradorligini amalga oshirish mexanizmining ishlab chiqilganligi asosida tashxislash va davolashga bo‘lgan yangicha yondashuvni joriy etish natijasida bemorlarga sarflanadigan byudjet mablag‘lari 100000 so‘mga iqtisod qilindi;
ikkinchi ilmiy yangilik: o‘pka pnevmosklerozi ta’sirida yurak struktur tuzilmalari va mikrotsirkulyator o‘zan tomir ko‘rsatkichlarining patologik oshishi isbotlanganligi bo‘yicha takliflar Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 15 iyunda 23-m/049-son bilan tasdiqlangan «Pnevmosklerozda yurakda yuzaga keladigan morfologik o‘zgarishlarni aniqlashni muvofiqlashtirish» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Respublika ixtisoslashtirilgan kardiologiya ilmiy-amaliy markazi Buxoro viloyat mintaqaviy filiali bo‘yicha 21.11.2024 yildagi 01-55-son hamda Kogon shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha 22.11.2024 yildagi 4157-2-208-TB/2024-son buyruqlari bilan amaliyotga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashning 2025 yil 15 yanvardagi 11/28-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: tajribaviy pevmosklerozda yurakdagi morfologik ko‘rsatkichlar va ularga anor danagi moyining ta’siri bo‘yicha kompleks yondashuv bemorlarning turmush tarzini, xayot sifatini yaxshilashga, davolash samaradorligini oshirishga va nogironlikni kamaytirishga imkon bergan. Iqtisodiy samaradorligi: pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolashni samaradorligini amalga oshirish mexanizmining ishlab chiqilganligi asosida tashxislash va davolashga bo‘lgan yangicha yondashuvni joriy etish natijasida bemorlarga sarflanadigan byudjet mablag‘lari 100000 so‘mga iqtisod qilindi;
uchinchi ilmiy yangilik: ilk marotaba pnevmoskleroz kasalligi fonida yurakdagi stroma-kardiomiotsitar nisbat o‘rganilgan va uning qon-tomirlar, biriktiruvchi to‘qima, kardiomiotsitlar yuzasi bilan bog‘liqligi asoslanganligi bo‘yicha takliflar Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 15 iyunda 23-m/049-son bilan tasdiqlangan «Pnevmosklerozda yurakda yuzaga keladigan morfologik o‘zgarishlarni aniqlashni muvofiqlashtirish» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Respublika ixtisoslashtirilgan kardiologiya ilmiy-amaliy markazi Buxoro viloyat mintaqaviy filiali bo‘yicha 21.11.2024 yildagi 01-55-son hamda Kogon shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha 22.11.2024 yildagi 4157-2-208-TB/2024-son buyruqlari bilan amaliyotga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashning 2025 yil 15 yanvardagi 11/28-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: tajribaviy pevmosklerozda yurakdagi morfologik ko‘rsatkichlar va ularga anor danagi moyining ta’siri bo‘yicha kompleks yondashuv bemorlarning turmush tarzini, xayot sifatini yaxshilashga, davolash samaradorligini oshirishga va nogironlikni kamaytirishga imkon bergan. Iqtisodiy samaradorligi: pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolashni samaradorligini amalga oshirish mexanizmining ishlab chiqilganligi asosida tashxislash va davolashga bo‘lgan yangicha yondashuvni joriy etish natijasida bemorlarga sarflanadigan byudjet mablag‘lari 100000 so‘mga iqtisod qilindi;
to‘rtinchi ilmiy yangilik: immunogistokimyoviy tekshirishda o‘pka pnevmosklerozi fonida korreksiya maqsadida qo‘llanilgan anor danagi moyining yurak kardiomiotsitlari proliferativ faoliyatini kuchaytirishi, leykotsitlar bilan infiltratsiya darajasini kamaytirishi isbotlanganligi bo‘yicha takliflar Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 15 iyunda 23-m/049-son bilan tasdiqlangan «Pnevmosklerozda yurakda yuzaga keladigan morfologik o‘zgarishlarni aniqlashni muvofiqlashtirish» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Respublika ixtisoslashtirilgan kardiologiya ilmiy-amaliy markazi Buxoro viloyat mintaqaviy filiali bo‘yicha 21.11.2024 yildagi 01-55-son hamda Kogon shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha 22.11.2024 yildagi 4157-2-208-TB/2024-son buyruqlari bilan amaliyotga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashning 2025 yil 15 yanvardagi 11/28-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: tajribaviy pevmosklerozda yurakdagi morfologik ko‘rsatkichlar va ularga anor danagi moyining ta’siri bo‘yicha kompleks yondashuv bemorlarning turmush tarzini, xayot sifatini yaxshilashga, davolash samaradorligini oshirishga va nogironlikni kamaytirishga imkon bergan. Iqtisodiy samaradorligi: pnevmosklerozda yurakdagi morfologik o‘zgarishlar va uning anor danagi moyi bilan davolashni samaradorligini amalga oshirish mexanizmining ishlab chiqilganligi asosida tashxislash va davolashga bo‘lgan yangicha yondashuvni joriy etish natijasida bemorlarga sarflanadigan byudjet mablag‘lari 100000 so‘mga iqtisod qilindi.
