Равшанова Гулхаё Абдикахаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси эълони
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи) “Фуқаролик жамияти институтлари маънавий-маърифий фаолиятининг миллий ва умуминсоний тамойиллари” мавзусидаги 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертацияси мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Fal1073
Илмий раҳбар: Назаров Қиём Нормирзаевич фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилаётган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётга муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.06.2020.Fal.60.04
Расмий оппонентлар: Юнусов Камолиддин Абзалович-сиёсий фанлар доктори, профессор. Бойтеримова Зарина Дадажоновна-фалсафа фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг асосий мақсади - Ўзбекистонда шаклланган фуқаролик жамияти институтлари фаолияти ва уларнинг маънавий-маърифий тамойиллари ҳамда миллий ва умуминсоний жиҳатларини ҳар томонлама илмий-фалсафий тадқиқ этиш, шу асосда амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
фуқаролик жамияти институтлари маънавий-маърифий фаолияти Янги Ўзбекостонда фуқаролик жамияти ривожланиши ва ўзига хос маънавий макон шаклланишининг диалектик омили эканлиги асослаб берилган;
давлат ва фуқаролик жамияти институтларининг самарали ижтимоий ҳамкорлик механизмини такомиллаштириш имконийталари маънавий-маърифий соҳада фаолият юритувчи фуқаролик жамияти институтлари мисолида ёритиб берилган;
Жамиятни модернизациялаш шароитида фуқаролар онгида янги дунёқараш тизимининг шаклланишига фуқаролик жамияти институтлари маънавий-маърифий фаолияти таъсирининг ўзига хос хусусиятлари аниқланган;
бугунги кунда Ўзбекистоннинг янги қиёфасини яратишда фуқаролик жамияти институтлари фаолиятининг маънавий тамойиллари таъсирчанлигини оширишга қаратилган амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фуқаролик жамияти институтлари маънавий-маърифий фаолиятининг миллий ва умуминсоний тамойилларини аниқлаш жараёнида қўлга киритилган илмий натижалар асосида:
Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2022 – 2023-йилларда ўтказилган тарғибот фаолиятига бевосита тадбиқ қилинган. Жумладан, Республика Маънавият ва маърифат маркази 2023 йил учун чора-тадбирлар дастурининг ВИИИ йўналишида белгиланган “Миллий қадриятлар, маънавий фазилатлар ва ижтимоий одоблар тарғиботи” 41-банди “Миллий давлатчилигимиз тарихи буюк аждодларимизнинг бой илмий-маънавий меросини ўрганиш орқали аҳоли орасида миллий бирдамлик, ватанга садоқат, миллий ўзлигидан фахрланиш туйғуларини кучйтириш” мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан кенг фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил 28-июлдаги 02-22/731-сон маълумотномаси). Натижада тарғиботчилар гуруҳи аъзоларининг фуқаролик жамияти ва фаол фуқаролик позициясини аҳоли онгига сингдириш бўйича назарий билимлари янада мустаҳкамланди.
“фуқаролик жамияти”, “фуқаролик жамияти институти” ва “маънавий-маърифий фаолият” тушунчалари ижтимоий-фалсафий мазмун-моҳияти ва намоён бўлишидаги ўзгарувчанлиги, интенсивлиги ва инновацион хусусиятларига оид таклиф, тавсия ҳамда хулосаларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИ йўналишида белгиланган “Ўзбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлис ва Ўзбекистон халқига Мурожаатномаси мазмун-моҳияти ҳамда мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳатлар тарғиботи 9 банди “Янги Ўзбекистон халқпарвар давлат” тамойилини рўёбга чиқаришга қаратилган ислоҳотлар мазмун-моҳиятини тарғиб қилиш борасидаги устувор вазифалар” мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда диссертация материалларидан кенг фойдаланилган. (Республика маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 31-августдаги 352-сон маълумотномаси). Натижада тарғибот тадбирлари давомида аҳолининг, айниқса, ёшларнинг фуқаролик жамиятида маънавий-маърифий омилларнинг аҳамиятига оид билимларини янада кенгайишига эришилган;
Ўзбекистонда фуқароллик жамиятини барпо этиш ва маънавий тараққиёт тадрижини таҳлил қилиш ҳамда бу борадаги умумий қонуниятларни ўрганиш асосида фуқаролик жамияти институтларининг маънавий-маърифий фаолият соҳасидаги ўзгаришлар диалектикаси ва унинг намоён бўлиш механизмининг ўзига хос жиҳатларига оид хулоса, таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Файласуфлари миллий жамиятининг илмий ва тарғибот фаолиятида шу билан бирга жамият томонидан чоп этилаётган турли адабиётлар, илмий-оммабоп материалларни тайёрлашда кенг фойдаланилган. (Ўзбекистон Файласуфлари миллий жамиятининг 2023-йил
22-августдаги 11-сонли маълумотномаси). Натижада илмий хулоса ва таклифлар Ўзбекистон файласуфлари миллий жамияти томонидан чоп этилган материалларнинг илмий фактлар билан бойишига хизмат қилган;
Мамлакатимиз тараққиётининг ҳозирги босқичига хос маънавий тараққиётининг устувор йўналишлари ва конструктив тенденсияларини тадқиқ қилиш натижаларига таянган ҳолда бу борада муҳим натижаларига сабаб бўлаётган сиёсий омиллар ва ижтимоий тамойиллар самарасига оид илмий таҳлиллардан Ўзбекистон Бадиий академияси ҳузуридаги Бадиий таълим йўналишларида педагог ва мутахассис кадрларни қайта тайёрлаш ҳамда уларнинг малакасини ошириш марказининг илмий ва педагогик фаолиятида кенг фойдаланилди. (Республика Бадиий академиясининг 2024-йил 15 апрелдаги 05-39/43-491 сонли-сонли маълумотномаси). Натижада илмий хулоса ва таклифлар тингловчиларнинг фуқаролик жамиятига оид назарий дунёқарашларини янада ўстиришга ёрдам берган.