Рахмонов Абдухалил Хомидовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Сун'ий интеллект ва рақамли технологиялар асосида касбий та'лим тизимини такомиллаштириш», 08.00.10 – Демография. Меҳнат иқтисодиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Iqt1605.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даража ва унвони: Абдурахмонов Каландар Ходжаевич, Ўзбекистон Фанлар академиясининг академиги, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.22/30.12.2019.I.100.01 
Расмий оппонентлар: Худойбердиев Зайниддин Явкачевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Холмухамедов Мухсинжон Муродуллаевич, иқтисодиёт фанлари номзоди
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сунъий интеллект ва рақамли технологиялар асосида касбий таълим тизимини такомиллаштириш ва шунга кўра меҳнат бозорининг реал эҳтиёжларига мос юқори малакага эга мутахассисларни тайёрлаш самарадорлигини ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
таълим жараёнининг иқтисодий самарадорлигини комплекс баҳолаш ва меҳнат бозори эҳтиёжларини прогноз қилиш имконини кенгайтиришда СИни индивидуал таълим траекторияларини адаптив шакллантириш, талабаларнинг академик натижаларини автоматлаштирилган мониторинг қилиш ва билимларидаги бўшлиқларни ўз вақтида аниқлаш учун қўллаш асосланган ҳолда сунъий интеллект (СИ) ва рақамли технологиялар асосида касбий таълим тизимини молиялаштириш моделлари ишлаб чиқилган;
касбий таълимни рақамли трансформация қилишнинг консептуал моделларини виртуал лабораториялар, интерактив тренажёрлар, тўлдирилган ва виртуал реаллик (АР/ВР) технологиялари ҳамда интеллектуал таълим тизимларига кўра ишлаб чиқишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланиб, унинг иқтисодий-технологик таъминоти таклиф этилган;
касбий таълим муассасаларини бошқариш тизими академик автономияни кучайтириш, олий таълим муассасалари ва халқаро таълим шериклари билан тармоқли ҳамкорлик имкониятларини кенгайтириш, шунингдек, мослашувчан таълим дастурларини жорий этишга кўра такомиллаштирилган;
дуал таълим тизимини модернизация қилишга кўра унга интеллектуал технологияларни жорий этиш, жумладан, амалий кўникмаларни баҳолашнинг автоматлаштирилган тизимлари, ишлаб чиқариш жараёнларининг рақамли симуляциялари ва битирувчиларни ишга жойлаштириш бўйича прогностик моделларни киритиш асосланиб, унинг амалий таъминоти таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Сунъий интеллект ва рақамли технологиялар асосида касбий таълим тизимини такомиллаштириш вашунга кўра меҳнат бозорининг реал эҳтиёжларига мос юқори малакага эга мутахассисларни тайёрлаш самарадорлигини ошириш бўйича олинган натижалар асосида:
таълим жараёнининг иқтисодий самарадорлигини комплекс баҳолаш ва меҳнат бозори эҳтиёжларини прогноз қилиш имконини кенгайтиришда СИни индивидуал таълим траекторияларини адаптив шакллантириш, талабаларнинг академик натижаларини автоматлаштирилган мониторинг қилиш ва билимларидаги бўшлиқларни ўз вақтида аниқлаш учун қўллаш асосланган ҳолда сунъий интеллект (СИ) ва рақамли технологиялар асосида касбий таълим тизимини молиялаштириш моделлари бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 6 октябрдаги ПФ-158-сон «Касбий таълимда малакали кадрлар тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш ва халқаро таълим дастурларини жорий қилиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонининг 1-банди 5-хатбошисида, 6-банди "б" кичик бандида ҳамда 6-илова ва 11-илованинг 9-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024 йил 25 августдаги 03/11-2082-сонли маълумотномаси). СИни индивидуал таълим траектория-ларини адаптив шакллантириш ва талабалар академик натижаларини автоматлаштирилган мониторинг қилишга жорий этиш қуйидаги натижаларга олиб келишига таклиф муайян даражада хизмат қилган: баҳолашда субъективликнинг 85,0%га камайиши, касбий тайёргарлик даражасининг 60,0%га ошиши, ҳужжатлардаги хатоларнинг 30,0%га камайиши, таълим жараёнидаги хатарларнинг 35,0-50,0%га пасайиши ва меҳнат бозори учун кадрлар прогнозини яхшиланиши; 
касбий таълимни рақамли трансформация қилишнинг консептуал моделларини виртуал лабораториялар, интерактив тренажёрлар, тўлдирилган ва виртуал реаллик (АР/ВР) технологиялари ҳамда интеллектуал таълим тизимларига кўра ишлаб чиқишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланиб, унинг иқтисодий-технологик таъминоти бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 6 октябрдаги ПФ-158-сон «Касбий таълимда малакали кадрлар тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш ва халқаро таълим дастурларини жорий қилиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонининг 11-иловаси 20-банди ва 8-иловасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024 йил 25 августдаги 03/11-2082-сонли маълумотномаси). Виртуал лабораториялар, интерактив тренажёрлар ва АР/ВР технологияларидан фойдаланган ҳолда касбий таълимни рақамли трансформация қилишнинг консептуал моделларини жорий этиш қуйидаги натижаларга олиб келишига таклиф муайян даражада хизмат қилган: ускуналар ва материаллар харажатларининг 40,0%га камайиши, мутахассислар тайёргарлик сифатининг 35,0%га ошиши, битирувчиларнинг мослашув даврининг 25,0%га қисқариши ва ишлаб чиқаришдаги хатоларнинг 30,0%га камайиши; 
касбий таълим муассасаларини бошқариш тизими академик автономияни кучайтириш, олий таълим муассасалари ва халқаро таълим шериклари билан тармоқли ҳамкорлик имкониятларини кенгайтириш, шунингдек, мослашувчан таълим дастурларини жорий этишга кўра такомиллаштириш бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 6 октябрдаги ПФ-158-сон “Касбий таълимда малакали кадрлар тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш ва халқаро таълим дастурларини жорий қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонининг 8-иловаси 5-банди ва 11-иловаси 22-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024 йил 25 августдаги 03/11-2082-сонли маълумотномаси). Академик автономия, тармоқли ҳамкорлик ва мослашувчан таълим дастурларига асосланган касбий таълим муассасаларини бошқариш тизимини жорий этиш қуйидаги натижаларга олиб келишига таклиф муайян даражада хизмат қилган: бюрократик жараёнларнинг 30,0%га камайиши, талабаларнинг академик мобиллиги 45,0%га ошиши, халқаро таълим шерикликлари 50,0%га ўсиши ва битирувчиларнинг ишга жойлашиш даражасининг 20,0%га кўтарилиши; 
дуал таълим тизимини модернизация қилишга кўра унга интеллектуал технологияларни жорий этиш, жумладан, амалий кўникмаларни баҳолашнинг автоматлаштирилган тизимлари, ишлаб чиқариш жараёнларининг рақамли симуляциялари ва битирувчиларни ишга жойлаштириш бўйича прогностик моделларни киритишнинг моделлар таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 6 октябрдаги ПФ-158-сон «Касбий таълимда малакали кадрлар тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш ва халқаро таълим дастурларини жорий қилиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонининг 11-иловаси 5-банди ва 6-иловаси 4-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024 йил 25 августдаги 03/11-2082-сонли маълумотномаси). Интеллектуал технологиялар асосида дуал таълим тизимини модернизация қилишда қуйидаги натижаларга олиб келиига таклиф муайян даражада хизмат қилган: амалий тайёргарлик харажатларининг 35,0%га камайиши, битирувчиларни муваффақиятли ишга жойлаштириш кўрсаткичининг 40,0%га ошиши, кадрларга бўлган эҳтиёжни прогноз қилиш аниқлигининг 45,0%га яхшиланиши ва амалий кўникмаларни баҳолашдаги хатоларнинг 30,0%га камайиши.