Sayt test rejimida ishlamoqda

Бекмиров Толиб Рашидовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Оналардаги невротик ҳолатларни фарзандлардаги ёш инқирози кечишига таъсирининг психологик хусусиятлари», 19.00.04 – Тиббий психология (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/P573.
Илмий раҳбар: Мелибаева Рузахон Насировна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/05.05.2023.Tib.30.04.
Расмий оппонентлар: Илҳамова Дилфуза Илясовна, психология фанлари доктори (DSc), профессор; Омонова Умида Тулкиновна, тиббиёт фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Қарши давлат университети.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик. 
II.Тадқиқотнинг мақсади: оналардаги невротик ҳолатларни ҳамда мазкур ҳолатнинг фарзандлардаги ёш инқирози кечишига таъсирини психологик хусусият сифатида ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оналарнинг фаолият йўналишига боғлиқ невротик ҳолатларни дифференциал тафовутлари ҳамда оилавий муносабатлардаги психоемоционал ҳолатнинг устуворлигига кўра, иккинчи фарзандлари туғулгач расмий ташкилотларда ишловчи аёлларда маъсулият, роллар зиддияти неврозни, уй бекаларида эса бўш вақт ресурсининг кўплиги хавотирланиш ва депрессиянинг ортиши ўрта ёш инқирози таъсирида кучли ифодаланиши далилланган;
“Она-бола” муносабатларидаги зиддиятларда невротик ҳолат депрессив бузулишларда тескари, агрессия билан тўғри боғлиқлик қонуниятига эга бўлиб, оналар “кичик омадсиз” деб қабул қилиши фарзандлардаги фрустрация, агрессия, ригидликни интенсив ифодаланиши оналарда хавотир даражасининг ортиши фонида невроз ҳолатини кучайишига олиб келиши исботланган;
оналардаги невротик ҳолатни ёш инқирози кечаётган фарзандлар билан муносабатида  ўзаро кескин психологик дистанция ўрнатиш, интилиш ва эҳтиёжларини инобатга олмаслиги болаларда адоватнинг кучли ифодаланиши,  хавотирланишни ортиши, оилавий муносабатлардан қониқиш хиссининг пасайиши фонида намоён бўлиб, оила хавотир манбайи, келишмовчиликлар маскани сифатида тилқин қилиниши  асосланган;
она томонидан кўрсатилган хулқ-атвор шакли бола томонидан қабул қилиниб, жавоб реакцияси шаклланишида хиссиётлар мувозанати бузилади ва агрессив хулқ-атвор, фрустрация, ригидлик шаклланишида асосий омил хавотирланиш ҳиссиёти эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:    Оналардаги невротик ҳолатларни фарзандлардаги ёш инқирози кечишига таъсирининг психологик хусусиятларини ўрганиш орқали олинган илмий тадқиқот натижалари асосида:
оналарнинг фаолият йўналишига боғлиқ невротик ҳолатларни дифференциал тафовутлари ҳамда оилавий муносабатлардаги психоемоционал ҳолатнинг устуворлигига кўра, иккинчи фарзандлари туғулгач расмий ташкилотларда ишловчи аёлларда маъсулият, роллар зиддияти неврозни, уй бекаларида эса бўш вақт ресурсининг кўплиги хавотирланиш ва депрессиянинг ортиши ўрта ёш инқирози таъсирида кучли ифодаланиши далилланганлигига оид таклифлар (“Оила ва гендер” илмий тадқиқот институтининг 2024-йил 16-апрелдаги №01-09/1888 рақамли маълумотномаси). Натижада оила ва маҳалла қумиталари орқали оналардаги невротик ҳолатларнинг психологик асослари ҳақида методик тавсиялар ишлаб чиқилди;
“Она-бола” муносабатларидаги зиддиятларда невротик ҳолат депрессив бузулишларда тескари, агрессия билан тўғри боғлиқлик қонуниятига эга бўлиб, оналар “кичик омадсиз” деб қабул қилиши фарзандлардаги фрустрация, агрессия, ригидликни интенсив ифодаланиши оналарда хавотир даражасининг ортиши фонида невроз ҳолатини кучайишига олиб келиши исботланганлигига оид таклифлар (“Оила ва гендер” илмий тадқиқот институтининг 2024-йил 16-апрелдаги №01-09/1888 рақамли маълумотномаси). Натижада бўлажак оналар ва фарзанд тарбиялаётган оилалалар учун, оила психологлари учун керакли тавсиялар ишлаб чиқилди;
оналардаги невротик ҳолатни ёш инқирози кечаётган фарзандлар билан муносабатида  ўзаро кескин психологик дистанция ўрнатиш, интилиш ва эҳтиёжларини инобатга олмаслиги болаларда адоватнинг кучли ифодаланиши,  хавотирланишни ортиши, оилавий муносабатлардан қониқиш хиссининг пасайиши фонида намоён бўлиб, оила хавотир манбайи, келишмовчиликлар маскани сифатида тилқин қилиниши  асосланганлигига оид таклифлар (“Оила ва гендер” илмий тадқиқот институтининг 2024-йил 16-апрелдаги №01-09/1888 рақамли маълумотномаси). Натижада оилада она-бола муносабатларини тўғри психологик йўлга қўйиш учун амалий тавсиялар ишлаб чиқилди;
она томонидан кўрсатилган хулқ-атвор шакли бола томонидан қабул қилиниб, жавоб реакцияси шаклланишида хиссиётлар мувозанати бузилади ва агрессив хулқ-атвор, фрустрация, ригидлик шаклланишида асосий омил хавотирланиш ҳиссиёти эканлиги исботланганлигига оид таклифлар (“Оила ва гендер” илмий тадқиқот институтининг 2024-йил 16-апрелдаги №01-09/1888 рақамли маълумотномаси). Натижада невроз касаллиги оналар томонидан болаларга психологик таъсирлар ёрдамида шаклланиши ҳақидаги гепотезалар илмий тадқиқотларимиз асосида исботланиб оилавий шифокорлар ва психологлар учун методик тавсиялар берилди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish