Яқубова  Хуршида  Урақовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): 
“Деҳқон хўжаликларини кредитлаш тизимини такомиллаштириш”, 08.00.04 – “Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” ва 08.00.07– “Молия, пул муомаласи ва кредит”
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Iqt.1281
Илмий раҳбар: Фарманов Тўлқин Хайитмуродович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги соҳасида стратегик ривожланиш ва тадқиқотлар халқаро маркази
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Халқаро қишлоқ хўжалиги университети, PhD.05/15.12.2022.I.155.01Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Фармонқул 
Турсункулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рустамов Мақсуд Сувонқулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети Самарқанд филиали                                                                         
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади деҳқон хўжаликларини кредитлаш тизимини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳудудларнинг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда талабгор деҳқон хўжаликлари кесимида буюртма кредит портфелини шакллантириш мақсадида ўн тоифадан  иборат индикатор кўрсаткичлари ва ҳар бир индикаторнинг аниқловчи мос маълумотлари асосида жами индикаторлар қийматини ҳисоблаш усули такомиллаштирилган;
деҳқон хўжаликларини кредит олиш ва тўловга лаёқатлик қобилиятини аниқлаш мақсадида рақамли технологияга асосланган ихтисослашган ягона электрон интеграциялашган платформа ишлаб чиқилган ва молиялаштиришнинг ягона электрон платформасининг 100 баллик шкалада намунавий скоринг модели асосланган;
деҳқон хўжаликларини молиялаштиришда ихтисослашган кредит кооперативларининг икки босқичли (ҳудудий ва маҳаллий) ҳудудий тизимини ташкил қилиш ва истиқболда кредит кооперативлари фаолиятини кенгайтириб,  уч босқичли (ҳудудий, маҳаллий ва мамлакат миқёсида) тизимга ўтиш орқали  қишлоқ хўжалиги кредит кооперативларини марказлашган кооператив банк миқёсида ташкил қилиш ва бирлаштириш;
Қашқадарё вилоятида деҳқон ва томорқа хўжаликларига ажратилган мақсадли кредитлар ҳажмининг ортиши деҳқон, томорқа хўжаликлари самарадорлигини баҳолашнинг эконометрик модели ва деҳқон хўжаликлари фаолиятини ривожлантиришнинг 2029 йилгача прогноз параметрлари бўйича таклифлар асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.  Деҳқон хўжаликларини кредитлаш тизимини такомиллаштириш бўйича олинган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида: 
ҳудудларнинг ўзига хос хусусиятларини инобатга олган ҳолда деҳқон хўжаликларининг кредит портфелини шакллантириш индикаторлари ишлаб чиқилган ва ҳар бир индикатор учун белгиланган улуш коеффициентлари асосида балларни ҳисоблаш усули Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновацииялар миллий маркази ва Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банки томонидан амалиётга жорий этиш учун қабул қилинган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновацииялар миллий марказининг 2024 йил 8 октябрдаги 05/06-04-478-сон маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банкининг 2024-йил 23-августдаги маълумотномаси) Ушбу индикаторлар орқали ҳисобланган маълумотлар салоҳиятли деҳқон хўжалиги аъзосининг кредит ресурсларидан қанчалик тўғри фойдалана олиши ва уни кредитни қайтарувчанлик қобилиятини тўғри баҳоланиши учун асос бўлиб хизмат қилади;
деҳқон хўжаликларини кредитлаш тизимида рақамли технологияга асосланган ягона электрон интеграциялашган платформаси ишлаб чиқилган ва молиялаштиришнинг ягона электрон платформасининг намунавий скоринг модели таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновацииялар миллий маркази ва Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банки томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновацииялар миллий марказининг 2024 йил 8 октябрдаги 05/06-04-478-сон маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банкининг 2024-йил 23-августдаги маълумотномаси). Ушбу ягона электрон платформа орқали нафақат деҳқон хўжаликларини кредитлаш, шунингдек лизинг хизматларини кўрсатиш имконияти яратилади;
деҳқон хўжаликларини молиялаштиришда ихтисослашган кредит кооперативлари фаолиятини йўлга қўйишнинг икки босқичли ҳудудий тизимини ривожлантириш ва кредит кооперативлари фаолиятини кенгайтириш, яъни уч босқичли тизимга ўтиш ҳамда қишлоқ хўжалиги кредит кооперативларини марказлашган кооператив банк миқёсида бирлаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий маркази ва Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банкининг 2024-йил 23-августдаги маълумотномаси томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновацииялар миллий марказининг 2024 йил 8 октябрдаги 05/06-04-478-сон маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банкининг 2024-йил 23-августдаги маълумотномаси) Ушбу таклиф амалиётга жорий этилиши истиқболда деҳқон хўжаликлари тармоғининг ривожланиб бориши билан ҳомоҳанг равишда мамлакат миқиёсида кредит кооперативлари молиявий операцияларни амалга оширишда ва экспорт-импорт операцияларини молиялаштиришда амалий ёрдам кўрсатади;  
Қашқадарё вилоятида деҳқон ва томорқа хўжаликларига ажратилган мақсадли кредитлар ҳажмининг ортиши деҳқон, томорқа хўжаликлари самарадорлигини баҳолашнинг эконометрик модели ва деҳқон хўжаликлари фаолиятини ривожлантиришнинг 2029 йилгача бўлган прогноз параметрлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий маркази ва Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банки томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 8 октябрдаги 05/06-04-478-сон маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси акциядорлик тижорат Халқ банкининг 2024-йил 23-августдаги маълумотномаси). Ушбу эконометрик модел ёрдамида Қашқадарё вилоятида деҳқон ва томорқа хўжаликларига ажратилган мақсадли кредитлар ҳажмининг ўрта ҳисобдаги динамикаси башоратлаш, дастурлар ишлаб чиқишда фаолият самарадорлигини оширишга хизмат қилади.