Турсунов Сохиб Самариддиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қорамоллар нодуляр дерматит касаллигининг патоморфологик диагностикаси ва унга қарши кураш чоралар”, 16.00.02 – Ҳайвонлар патологияси, онкологияси ва морфологияси. Ветеринар акушерлиги ва ҳайвонлар репродуксияси биотехникаси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4./PhD/В37
Илмий раҳбар: Исматова Рано Асадовна, ветеринария фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ветеринария илмий-тадқиқот институти, PhD06/29.10.2021.В.139.01.
Расмий оппонентлар: Кулдашев Отамурод Уразович, ветеринария фанлари доктори, катта илмий ходим; Кулиев Баходир Амриддинович, ветеринария фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади турли экологик ҳудудларда қорамоллар нодуляр дерматитининг эпизоотологиясини аниқлаш, касалликнинг клиник белгилари ва патоморфологик ўзгаришларини ўрганиш, даволаш ҳамда олдини олиш, шунингдек, патоморфологик ва серологик диагностикасини илмий таҳлил қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қорамоллар нодуляр дерматит касаллиги Тошкент, Хоразм, Сурхондарё вилоятлари ва Қорақалпоғистон Республикасининг айрим ҳудудларида тарқалиш даражаси ўртача 14 фоизни  ташкил этиши аниқланган;
қорамоллар нодуляр дерматит касаллигини юқори маҳсулдор зотларда ўртача 15,2%, маҳаллий зотларда эса ўртача 9,4%, мавсумий жиҳатдан баҳорда 47%, ёзда 27%, қишда 15%, энг паст кўрсаткични эса куз ойларида 7,3% учраши аниқланган; 
нодуляр дерматит касаллигига қарши эмланган қорамолларда ИгМ ва ИгГ ларнинг иммунофермент таҳлил реакциясида Хоразм вилояти кесимида қорамолларда иммунфон даражаси 63,2%, Қорақалпоғистон Республикасида 48,6% эканлиги аниқланган;
гемоглобин физиологик меъёрга нисбатан 13,05±0,19 г/л, эритроцитлар 3,2 ±0,02х1012/л, Фе–элементи 8,7±0,010 ммол/л, сегмент ядроли 15,5±0,03% камайганлиги, лейкоцтлар 5,65±0,27х109, оқсиллар 19,5±0,17 г/л, кератин 64,5±0,60 ммол/л, карбамид 2,75±0,04 ммол/л, нейтрофиллардан таёқча ядролар 2,3±0,03%, лимфоцитлар 16,5±0,03%, базофиллар 2,3±0,01%, эозинофиллар 5,1±0,06 фоизга кўтарилганлиги аниқланган; 
қорамоллар нодуляр дерматит касаллигида гистограммаларидаги асосий ўзгаришлар терида кўпроқ кузатилиб, терисида микротромблар ҳосил бўлганлиги, унинг шиллиқ қавати юзасида эозинофил массалар кўпайганлиги, полиморф ҳужайралар, лимфоцитлар, ўпкада лейкоцитлар инфилтрацияси, талоқда қизил пулпа, буйраклар ва ректал эпителий ҳужайраларининг некрози аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қорамоллар нодуляр дерматит касаллигининг патоморфологик диагностикаси ва унга қарши кураш чоралари бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
қорамоллар нодуляр дерматит касаллигининг диагностикаси, даволаш, олдини олиш ва қарши курашиш тадбирлари бўйича Услубий тавсиянома ишлаб чиқилган ва жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 6 сентябр 02/23-505-сон маълумотномаси). Натижада қорамолларда учрайдиган нодуляр дерматит касаллигига ўз вақтида ва тўғри ташхис қўйиш имкони йаратилган;
Қорақалпоғистон Республикаси Элликқалъа туманидаги “Ислом насл чорва”, Тахиатош туманидаги “Сарайкўл”, Сурхондарё вилояти Шеробод туманидаги “Тошпўлатов Баҳодир Жўраниёзович”, Тошкент вилояти Янги йўл туманидаги “Тараққиёт” фермер хўжаликларидаги қорамолларни нодуляр дерматит касаллигидан даволашда "Азитронит" препарати жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 6 сентябр 02/23-505-сон маълумотномаси). Натижада қорамолчилик хоъжаликларини 90 фоизгача нодуляр дерматит касаллигидан соғломлаштиришга ҳамда уларга қарши курашишда юқори самарадорликка эришилган;
қорамолларда нодуляр дерматит касаллигини тарқалиш даражасини аниқлаш мақсадида Қарақалпоғистон Республикаси ва Тошкент, Хоразм, Сурхондарё вилоятлари фермер хўжаликларидаги нодуляр дерматит касаллигига қарши эмланган қорамолларда иммунофермент таҳлил реакцияси орқали серологик текширувлар жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 6 сентябр 02/23-505-сон маълумотномаси). Натижада нодуляр дерматит касаллигига қарши эмланган қорамолларнинг иммунфон даражаси Хоразм вилоятида 62,3% ва Қорақалпоғистон Республикаси ҳудудларида 48,6% эканлигини аниқлашга эришилган.