Холмурадов Отабек Нормаматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Молиявий натижаларнинг бухгалтерия ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш”. 08.00.08 – Бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудит.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Iqt4184 
Илмий раҳбар: Курбанов Зият Ниязович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент Кимё халқаро университети, DSc.03/31.10.2024.I.133.02.
Расмий оппонентлар: Ибрагимов Абдугапур Каримович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Илхомов Шавкат Исломович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;
Етакчи ташкилот: “Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти ”
II. Тадқиқотнинг мақсади молиявий натижаларнинг бухгалтерия ҳисоби ва аудитини МҲХС асосида такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
9011-“Харидорлар билан шартномалар бўйича тайёр маҳсулотларни сотишдан тушум”, 9021-“Харидорлар билан шартномалар бўйича товарларни сотишдан тушум”, 9031-“Харидорлар билан шартномалар бўйича ишни бажариш ва хизматларни сотишдан тушум” ишчи счётларини счётлар режасига киритиш орқали сотишдан тушум билан боғлиқ даромадларни 15-сон МҲХСига мувофиқлаштириш ҳамда бухгалтерия ҳисобида тўғри акс эттирилишни таъминлаш асосланган; 
фойда солиғи бухгалтерия ҳисобини БҲХС (IAS) 2-“Захиралар”, 8-“Ҳисоб сиёсати, ҳисоб баҳоларидаги ўзгаришлар ва хатолар”, 12-“Фойда солиқлари”, МҲХС (IFRS) 18-“Молиявий ҳисоботдаги ахборотни тақдим этиш ва ёритиб бериш” молиявий ҳисоботларининг халқаро стандартларидаги меъёрларини ўзаро мувофиқлаштирилган ҳолда қўллаш орқали инвесторларга акциядорлик жамияти фаолият натижаларини тушуниш асосида тўғри инвестиция қарорларини қабул қилиш таклифи ишлаб чиқилган;
фойда солиғи аудитини ўтказишда аудитнинг халқаро стандартларига мувофиқ ҳамда тегишли стандартлар билан биргаликда солиқ аудити, солиқ хавфи даражаси ва тадбиркорлик субъектлари барқарорлик рейтинги элементлари бўйича махсус ёндашувларни қўллаш орқали молиявий натижалар аудитининг самарадорлиги ва натижавийлиги таъминлаш асосланган;
халқаро аудит амалиётида фойдаланиётган (кенгайтирилган бизнес ҳисобот тили) XBRL (eXtensible Business Reporting Language) бизнес маълумотлари бўйича халқаро стандартидан фойдаланиш ҳамда “Аудит-2”, “Аудит-4” платформаларини аудит амалиётида қўллаш орқали молиявий натижалар аудитини ўтказиш ва расмийлаштиришда маълумотларни электрон тарзда алмашиш таклифи асосланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Молиявий натижаларнинг бухгалтерия ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш йўналишлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
9011-“Харидорлар билан шартномалар бўйича тайёр маҳсулотларни сотишдан тушум”, 9021-“Харидорлар билан шартномалар бўйича товарларни сотишдан тушум”, 9031-“Харидорлар билан шартномалар бўйича ишни бажариш ва хизматларни сотишдан тушум” ишчи счётларини счётлар режасига киритиш орқали сотишдан тушум билан боғлиқ даромадларни 15-сон МҲХСига мувофиқлаштириш ҳамда бухгалтерия ҳисобида тўғри акс эттирилишни таъминлаш таклифи “Qashqadaryodonmahsulotlari” акциядорлик жамиятининг 2024 йил учун ҳисоб сиёсати билан тасдиқланган ишчи счётлар режасига киритилган ва амалиётга жорий этилган (“Qashqadaryodonmahsulotlari” акциядорлик жамиятининг 2024 йил 4 сентябрдаги 91-сонли маълумотномаси). Ушбу ишчи счётларни амалиётда қўлланилиши даромадлар ва молиявий натижаларни тўғри аниқлаш ва бухгалтерия ҳисоби счётларида акс эттириш имконини берган ҳамда бухгалтерия ҳисобини ташкил этиш МҲХС талабларига мувофиқлаштирилган;
    фойда солиғи бухгалтерия ҳисобини БҲХС (IAS) 2-“Захиралар”, 8-“Ҳисоб сиёсати, ҳисоб баҳоларидаги ўзгаришлар ва хатолар”, 12-“Фойда солиқлари”, МҲХС (IFRS) 18-“Молиявий ҳисоботдаги ахборотни тақдим этиш ва ёритиб бериш” молиявий ҳисоботларининг халқаро стандартларидаги меъёрларини ўзаро мувофиқлаштирилган ҳолда қўллаш орқали инвесторларга акциядорлик жамияти фаолият натижаларини тушуниш асосида тўғри инвестиция қарорларини қабул қилиш таклифи “Qashqadaryodonmahsulotlari” акциядорлик жамиятининг 2024 йил учун ҳисоб сиёсатини ишлаб чиқишда инобатга олинган ва амалиётга жорий этилган (“Qashqadaryodonmahsulotlari” акциядорлик жамиятининг 2024 йил 4 сентябрдаги 91-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида молиявий маълумотларнинг шаффофлиги ва қиёсийлиги ошди ҳамда инвесторларга акциядорлик жамияти фаолияти натижаларини яхшироқ тушуниш ва анча асосланган инвестициявий қарорлар қабул қилиш имконини берган;
фойда солиғи аудитини ўтказишда аудитнинг халқаро стандартларига мувофиқ ҳамда тегишли стандартлар билан биргаликда солиқ аудити, солиқ хавфи даражаси ва тадбиркорлик субъектлари барқарорлик рейтинги элементлари бўйича махсус ёндашувларни қўллаш орқали молиявий натижалар аудитининг самарадорлиги ва натижавийлиги таъминлаш таклифи  “Zamin oil-audit” аудиторлик ташкилоти томонидан амалиётга жорий этилган (“Zamin oil-audit” аудиторлик ташкилотининг 2024 йил 4 сентябрдаги 121/24-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида молиявий натижалар аудитининг самарадорлиги ва натижавийлиги таъминлаш имкони яратилган;
халқаро аудит амалиётида фойдаланиётган (кенгайтирилган бизнес ҳисобот тили) XBRL (eXtensible Business Reporting Language) бизнес маълумотларига бўйича халқаро стандартидан фойдаланиш ҳамда “Аудит-2”, “Аудит-4” платформаларини аудит амалиётида қўллаш орқали молиявий натижалар аудитини ўтказиш ва расмийлаштиришда маълумотларни электрон тарзда алмашиш таклифи “Zamin oil-audit” аудиторлик ташкилоти томонидан амалиётга жорий этилган (“Zamin oil-audit” аудиторлик              ташкилотининг 2024 йил 4 сентябрдаги 121/24-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида молиявий натижалар аудитини ўтказишда ва расмийлаштиришда маълумотларини электрон тарзда алмашиш имконияти яратилган.