Toshboev Sardor O‘ktam o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «Neft gaz chiqindilari asosida ko‘pik so‘ndirgichning olinishi va texnologiyasi», 02.00.11 – Kolloid va membrana kimyosi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/T4086.
Ilmiy rahbar: Axmedov Vohid Nizomovich, texnika fanlari nomzodi, professor. 
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti. 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti, DSc 03/28.02.2022.T101.01. 
Rasmiy opponentlar: Bozorov G‘ayrat Rashidovich, texnika fanlari doktori, professor; Nuriddinova Dilfuza Zarif qizi, kimyo fanlari nomzodi, dotsent. 
Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik. 
II. Tadqiqotning maqsadi: “Uz-Kor Gas Chemical” QK MChJ korxonasining chiqindisi og‘ir geksanning 1-fraksiyasi asosida gazlarni aminli tozalashda ko‘piklanishga qarshi ko‘pik so‘ndirgich olish texnologiyasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
“Uz-Kor Gas Chemical” QK MChJ korxonasining 1-fraksiyali chiqindisi bo‘lgan og‘ir geksan va mahalliy xom ashyolar asosida SU-1 markali ko‘pik so‘ndirgich sintez qilingan va sintez sharoitining kinetikasi aniqlangan;  
sintez jarayoni kinetikasi asosida reaksiya unumini maksimum 80 %ga chiqarish uchun sintez jarayonining: 60% li H2O2 + 3 % li H3BO3, jarayon vaqti 120 minutdan iborat  optimal parametrlari ishlab chiqilgan; 
SU-1 markali ko‘pik so‘ndirgichni MDEA ga 0,001 % qo‘shilganda ko‘pik balandligi 18,4 mm, so‘nish vaqti 11 s ga tengligi aniqlangan ;
DLFO nazariyasiga mos holda ko‘pik so‘ndirgich gidroksil guruhining funksional ta’siri ya’ni, ko‘pik plyonkasiga adsorbsion yutulib plyonkani yorish orqali  ta’sir qilish mexanizmi ilmiy asoslangan;
gazlarni absorbsion tozalash jarayonida MDEAning ko‘piklanishini oldini olish uchun mahalliy xomashyo chiqindi geksan asosida SU-1 markali ko‘pik so‘ndirgich olish texnologiyasi ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Gazlarni absorbsion tozalash jarayonida yuzaga keladigan ko‘piklanishni so‘ndirish maqsadida ko‘pik so‘ndirgich ishlab chiqish jarayonini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
60% li H2O2 bilan 3% li H3BO3 moddalari asosida chiqindi geksan mahsulotini oksidlab, yangi navli ko‘pik so‘ndirgich sintez qilish usuli Gazli neft va gaz qazib chiqarish boshqarmasiga qarashli Gazli gazni qayta ishlash zavodining “2024-2026 yillarda amaliyotga joriy etish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati”ga kiritilgan (Gazli neft va gaz qazib chiqarish boshqarmasining 2024-yil 21-maydagi 01/1-07-730-sonli; 2025-yil 26-martdagi 01/1-07-442-sonli ma’lumotnomalari). Natijada, chiqindi geksan borat kislota va vodorod peroksid yordamida oksidlanib, yuqori spirtlar (sirt faol moddalar) hosil qilinishi sababli sirt taranglik kamaytirish va absorber qurilmasidagi ko‘pik so‘ndirish imkonini beradi; 
mahalliy xomashyo chiqindi geksan asosida SU-1 markali ko‘pik so‘ndirgich olish texnologiyasi Gazli neft va gaz qazib chiqarish boshqarmasiga qarashli Gazli gazni qayta ishlash zavodining “2024-2026 yillarda amaliyotga joriy etish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati”ga kiritilgan (Gazli neft va gaz qazib chiqarish boshqarmasining 2024-yil 21-maydagi 01/1-07-730-sonli; 2025-yil 26-martdagi 01/1-07-442-sonli ma’lumotnomalari). Natijada, sintez qilingan SU-1 ko‘pik so‘ndirgichni gazlarni absorbsion tozalash jarayonida MDEA eritmasiga 0,001 % konsentratsiyada qo‘shish orqali ko‘pikning so‘nish vaqti 80 sek. dan 11 sek. gacha, ko‘pik balandligi esa 92 mm dan 18,4 mm gacha kamaytirish imkonini beradi.