Балтамуратова Аксунгул Пердебаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3360.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Халиков Аъзам Абсаломович, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жураевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Хайдарова Махлиё Хабибуллаевна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
Етакчи ташкилот: Нукус давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари алгоритмик ва ижодий фаолият турларини мазмунан тавсифлаш, ижодий индивидуаллик ва шахсий хусусиятлар тузилмасининг дидактик яхлитлигини таъминлаш ҳамда ижодий педагогик фаолият хусусиятларини таълимий мақсадга мувофиқлигини таъминлаш асосида аниқланган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш жараёни ташаббускорлик, мослашувчанлик, фикрлашнинг ўзига хослигини таҳлилий аниқлаш, муаммоларни илмий-педагогик ифодалай олиш, вазиятни тушуниш ва уни тартибга солиш, ўз гипотезасини ифодалай олиш ҳамда таклиф этган ечимларнинг вариативлигини таъминлашга барқарор устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш модели фаолиятли ва муаммоли ёндашувлар интегратив жиҳатларини аниқлаш, индивидуаллаштириш ва касбга йўналтирилган тамойиллар хусусиятларини қиёсий тавсифлаш, мотивлар, шахсий ўз-ўзини англаш, ўз-ўзини ривожлантириш, ташқи рағбатлантириш омиллари ва мотивацион-қадриятли, когнитив – эвристик, ижодий-фаолиятли босқичларга кўра коллоквиум ва ТРИЗ технологияларини қўллаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш самарадорлиги когнитив-билиш, ахборот-таҳлилий, ижодий фаоллик мезонларининг кўрсаткичларини таҳлилий аниқлаштириш, мустақил таълимнинг адаптивлигини таъминлашга устуворлик бериш ҳамда мустақил ишларни бажаришда касбга йўналтирилган ностандарт топшириқлардан рационал фойдаланиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари алгоритмик ва ижодий фаолият турларини мазмунан тавсифлаш, ижодий индивидуаллик ва шахсий хусусиятлар тузилмасининг дидактик яхлитлигини таъминлаш ҳамда ижодий педагогик фаолият хусусиятларини таълимий мақсадга мувофиқлигини таъминлаш асосида аниқлаштиришга оид тавсиялар “Тәрбие жұмысының әдістемесі оқулық” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 11-05-7573/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятларини кенгайтирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш жараёни ташаббускорлик, мослашувчанлик, фикрлашнинг ўзига хослигини таҳлилий аниқлаш, муаммоларни илмий-педагогик ифодалай олиш, вазиятни тушуниш ва уни тартибга солиш, ўз гипотезасини ифодалай олиш ҳамда таклиф этган ечимларнинг вариативлигини таъминлашга барқарор устуворлик бериш асосида такомиллаштиршга оид тавсиялар “Тәрбие жұмысының әдістемесі оқулық” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 11-05-7573/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш жараёни такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш модели фаолиятли ва муаммоли ёндашувлар интегратив жиҳатларини аниқлаш, индивидуаллаштириш ва касбга йўналтирилган тамойиллар хусусиятларини қиёсий тавсифлаш, мотивлар, шахсий ўз-ўзини англаш, ўз-ўзини ривожлантириш, ташқи рағбатлантириш омиллари ва мотивацион-қадриятли, когнитив – эвристик, ижодий-фаолиятли босқичларга кўра коллоквиум ва ТРИЗ технологияларини қўллаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Тәрбие жұмысының әдістемесі оқулық” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 11-05-7573/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш моделини такомиллаштириш имконияти кенгайтирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантириш самарадорлиги когнитив-билиш, ахборот-таҳлилий, ижодий фаоллик мезонларининг кўрсаткичларини таҳлилий аниқлаштириш, мустақил таълимнинг адаптивлигини таъминлашга устуворлик бериш ҳамда мустақил ишларни бажаришда касбга йўналтирилган ностандарт топшириқлардан рационал фойдаланиш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Тәрбие жұмысының әдістемесі оқулық” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 11-05-7573/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг ижодий фаолиятини ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитлари аниқланган.