Абдиева Фируза Искандаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кимё саноат чиқиндиларини кимёвий қайта ишлаш технологиясини ишлаб чиқиш (Қўнғирот сода заводи мисолида)», 02.00.13 – Ноорганик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/Т3231.
Илмий раҳбар: Набиев Абдурахим Абдухамидович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти, DSc.03/29.08.2023.К/Т.66.02.
Расмий оппонентлар: Темиров Ўктам Шавкатович, техника фанлари доктори, доцент; Мамажонов  Зокиржон Нематжонович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қўнғирот сода заводи калциланган сода ишлаб чиқаришда ажралиб чиқаётган дистиллер суюқликдан калсий пероксид олиш, суюқликни коагулянт орқали тозалаш ҳамда кимёвий қайта ишлашнинг самарадор технологияларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Қўнғирот сода завод чиқинди суви (дистиллер суюқлигини) ион алмашиниш хроматографиясияси орқали тозалашни илмий асослари ўрганилиб бу усулда чиқинди сувини тозалаш иқтисодий самарадор эмаслиги аниқланган;
илк бор Қўнғирот сода завод чиқинди суви, дистиллер суюқлигини водород пероксид билан кимёвий қайта ишлаш натижасида калсий пероксид олинган;
илк бор дистиллер суюқлиги коагуляция жараёни орқали тозалашни самарадор концентрацияси аниқланган ва коагуляциядан ўтказилган сувни тозалик даражаси Қўнғирот сода завод техник кўрсаткичига мувофиқлиги асосланган;
Қўнғирот сода завод чиқинди суви, дистиллер суюқлигини водород пероксид ва аммиак билан кимёвий қайта ишлаш натижасида калсий пероксид олиш  технологик схемаси ишлаб чиқилган;
Қўнғирот сода завод чиқинди суви, дистиллер суюқлигини водород пероксид ва аммиак билан кимёвий қайта ишлаш натижасида олинган калсий пероксидни селлюлозани оқартириш саноат технологик схемаси яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўнғирот сода завод атрофидаги экологик муҳитни яхшилаш учун кучли ишқорий муҳитга эга бўлган дистиллер суюқлигини қайта ишлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
калцилацияланган сода ишлаб чиқаришида ҳосил бўладиган суюқ чиқиндисини коагуляцион тозалаш усули “Қўнғирот сода завод” МЧЖ ҚК нинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиладиган истиқболли илмий ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Ўзкимёсаноат” АЖ “Қўнғирот сода заводи” МЧЖ ҚКнинг 2024 йил 23 августда 537-16-сонли маълумотномаси). Натижада, дистиллер суюқлиги коагуляция жараёни орқали тозалашни самарадор концентрацияси аниқлаш ва коагуляциядан ўтказилган сувни тозалик даражаси Қўнғирот сода заводи техник кўрсаткичига мувофиқ келиши ва дистиллер суюқлигини тозалаш имконини беради;
калцилацияланган сода ишлаб чиқаришида ҳосил бўладиган суюқ чиқиндисига водород пероксид қўшиш натижасида калсий пероксид олиш теҳнологияси “Қўнғирот сода завод” МЧЖ ҚКнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиладиган истиқболли илмий ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Ўзкимёсаноат” АЖ “Қўнғирот сода заводи” МЧЖ ҚКнинг 2024 йил 23 августда 537-16-сонли маълумотномаси).  Натижада, дистиллер суюқлиги водород пероксид ва аммиак билан кимёвий қайта ишлаб калсий пероксид олиш имконини беради.